Paragraaf Lokale heffingen

De paragraaf lokale heffingen bevat een overzicht van de taakvelden waarvan lasten in de heffing zijn meegenomen. Voor de legesheffing geldt dat per hoofdstuk van de tarieventabel. Ook lichten wij de mate van kostendekkendheid en eventuele kruissubsidies toe op hoofdlijnen. Met het opstellen van deze paragraaf en de begroting hebben wij een primaire prognose van de waardestijging en/of -daling van het onroerend goed binnen de gemeentegrenzen opgesteld. De effecten hiervan zijn in de ramingen meegenomen en overeenkomstig weergegeven in de paragraaf en de begroting. Gelet op het tijdstip van opstellen is nog geen absolute zekerheid af te geven over genoemde tarieven. Echter het ligt in de lijn der verwachting dat de tarieven 2023 die uw raad in december 2022 vaststelt niet substantieel afwijken van de nu in dit document genoemde tarieven.

Het doel van deze paragraaf is om een actueel overzicht van de stand van zaken rondom de gemeentelijke belastingen en heffingen te geven. Onderwerpen die hierbij aan bod komen zijn:

• De samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen;
• De kostendekkendheid van de heffingen;
• De druk van de lokale belastingen en heffingen.

De gemeentelijke inkomsten bestaan voor een deel uit eigen belastinginkomsten. De onroerendezaakbelastingen (OZB) hoort naast de logiesbelasting tot de zogenoemde algemene dekkingsmiddelen. Andere belangrijke heffingen waarmee onze gemeente kosten verhaalt zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Beide heffingen worden gerekend tot de specifieke dekkingsmiddelen. Daarnaast heffen wij leges op verstrekte diensten (documenten) en berekenen wij tarieven voor het gebruik van gemeentelijke bezittingen in de vorm van marktgeld.

In het Capels Akkoord wordt er van uitgegaan dat er geen lastenverzwaring worden doorgevoerd. De belastingtarieven zijn voor 2023 met het inflatiepercentage van 3% geïndexeerd. Daarnaast zijn de tarieven voor de overige heffingen zoals afvalstoffenheffing, rioolheffing en marktgelden op een kostendekkend niveau van maximaal 100% gehandhaafd. Ook bij de leges is het uitgangspunt van kostendekkende tarieven van maximaal 100% zoveel mogelijk toegepast. Binnen de legesverordening worden er drie titels toegepast: Algemene dienstverlening, Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning en Dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn. Bij het bepalen van de kostendekkendheid wordt het principe van kruissubsidiëring toegepast. Dit betekent dat alle titels tezamen worden beoordeeld voor het bepalen van de kostendekkendheid.

De definitie behorend bij de in deze paragraaf genoemde post overhead is als volgt: Het aandeel van het bedrag van overhead wordt berekend door de verhouding tussen de totale som van de overhead en de totale som van de personeelslasten en deze vervolgens te vermenigvuldigen met de totale begrote personeelslasten voor deze taak. Voor 2022 bedroeg dit 60,39%, in 2023 is dit 60,17%. In de berekening van het overheadpercentage is het onderdeel ICT van IJsselgemeenten meegenomen, omdat dit ook als een overhead taak wordt gezien.

De begrote baten en lasten belastingen / heffingen 2023 zijn: 

De gemiddelde woonlast voor een huishouden van twee personen (OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing gebruikers + eigenaren) bedroeg in 2016 € 586,41. In 2023 bedraagt de gemiddelde woonlast € 641,21. In de periode 2016-2023 betekent dit een lastenverzwaring van 9,3%.

Bovenstaande overzichten geven een inzicht in de situatie binnen de gemeente Capelle. Om dit in een breder perspectief te plaatsen is hieronder een overzicht opgenomen met daarin de gegevens van de gemeenten die in de directe omgeving van de gemeente Capelle aan den IJssel gelegen zijn. De gegevens die hiervoor gebruikt zijn, zijn afkomstig uit de “Atlas van de lokale lasten 2021” van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO), Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Hoe lager het in de tabel gebruikte rangnummer, des te lager de woonlasten in die gemeenten zijn.

(*) In de door Coelo gehanteerde overzichten zijn in enkele gevallen nog gemeenten apart opgenomen die inmiddels zijn samengevoegd met andere gemeenten. Of als er sprake is van uiteenlopende tarieven voor delen van gemeenten dan zijn deze delen apart meegenomen in de Coelo overzichten.

In 2022 is de jaarlijkse herwaardering van alle onroerende zaken uitgevoerd. Alle objecten zijn gewaardeerd naar het waardepeil van 1 januari 2022. Wij informeren de belanghebbenden (eigenaren en gebruikers) over de uitkomst van de waardevaststelling begin 2023 door middel van een voor bezwaar en beroep vatbare waardebeschikking. Deze waarde vaststelling is alleen van toepassing voor de belastingheffingen van het jaar 2023. De prijspeildatum ligt één jaar voor het WOZ-tijdvak.

De waarderingskamer geeft met een algemeen oordeel aan hoe zij de WOZ-uitvoering door WOZ-uitvoeringsorganisaties (gemeenten en samenwerkingsverbanden) beoordelen. Wij genieten de status van 5 sterren. De 5-sterrenstatus geeft aan dat de Waarderingskamer van mening is dat wij niet alleen de uitvoering op de juiste wijze uitvoeren maar dit ook gedurende meerdere opvolgende jaren goed doen.

De onroerendezaakbelastingen (OZB) zijn de belangrijkste gemeentelijke belastingen. De opbrengst behoort tot de algemene dekkingsmiddelen en mag vrij worden besteed. De gemeente is autonoom bij het bepalen van de OZB-tarieven. De met ingang van 2020 ingevoerde benchmark beoogt, door middel van meer vergelijking tussen gemeenten onderling, de informatievoorziening over de ontwikkeling van de lokale lasten te bevorderen, zodat hiermee door de gemeenten ten aanzien van de keuzes omtrent de ontwikkeling van de lokale lasten rekening gehouden kan worden. De benchmark geeft een vergelijking van de gemeentelijke woonlasten en de gemeentelijke tariefontwikkeling per provincie, net als de landelijke en provinciale gemiddelden. De woonlasten zijn de som van de gemiddeld betaalde ozb, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing minus een eventuele heffingskorting.

De tarieven voor de OZB voor het Belastingjaar 2023 zijn gebaseerd op de geprognosticeerde uitkomsten van de waarde herziening met als prijspeildatum 1 januari 2022. Hierbij is uitgegaan van de tarieven 2022. Daarnaast zijn tegelijkertijd de areaalaanpassingen verwerkt in de berekening. Dit betreft zowel uitbreidingen (nieuw-/verbouw) als sloopobjecten.

De tarieven worden gecompenseerd met de uitkomst van de herwaardering. De definitieve WOZ-waarden 2023 zijn eind 2022 beschikbaar. Door de verschillen tussen de geprognotiseerde en de gerealiseerde waardeontwikkeling zijn de tarieven voor dit jaar aangepast. Het tarief van 2022 wat als uitgangspunt dient, is eerst gecorrigeerd met het gecumuleerde verschil van de afgelopen jaren en vervolgens op de gebruikelijke wijze aangepast op basis van de stijging van het waarde areaal. Daarnaast zijn deze gecorrigeerd voor de toegepaste inflatiecorrectie. Voor 2023 voorzien wij voorlopig de volgende tarieven:

Woningen proportioneel 2023 
Eigenaren: 0,0794%

Niet-woningen proportioneel 2023
Eigenaren: 0,2700%
Gebruikers: 0,2248%

Nieuwe proportionele tarieven 2023	Woningen	Niet-woningen
	eigenaar	eigenaar	gebruiker
Voor waardeherziening (x)	0,0887%	0,2888%	0,2404%
Na waardeherziening (y)	0,0771%	0,2622%	0,2182%
Na indexering = tarief 2023 (z)	0,0794%	0,2700%	0,2248%
Begrote opbrengst 2023	Woningen	Niet-woningen
	eigenaar	eigenaar	gebruiker
Totale WOZ-waarde 2023 (a)	9.625.239	1.173.863	1.173.863
Tarief 2023(z)	0,0794%	0,2700%	0,2248%
Totale heffingsgrondslag	7.642	3.169	2.639
Leegstand			-527
Begrote opbrengst 2023	7.642	3.169	2.112
Totale begrote opbrengst 2023			V12.924

De ondernemers op CapelleXL hebben sinds 2012 een BIZ: BedrijvenInvesteringsZone. Dit is een wettelijk instrument waarmee de ondernemers gezamenlijk investeren in de kwaliteit en uitstraling van hun bedrijfsomgeving. Van deze eerste BIZ zijn vooral de fysieke resultaten zichtbaar, zoals de upgrading van het groen en de verbeterde parkeervoorzieningen. In 2021 hebben de ondernemers op CapelleXL voor een nieuw vervolg van de BedrijfsInvesteringszone gestemd. De BIZ kan hierdoor voor de jaren 2021 t/m 2026 worden voortgezet. Dit gebeurt op basis van de per 1 januari 2015 in werking getreden (nieuwe) Wet op de Bedrijveninvesteringszones. Deze wet biedt de mogelijkheid nieuwe BIZ-initiatieven te realiseren. Speerpunten voor de jaren 2021 t/m 2026 zijn onder meer beveiliging, gebiedsontwikkeling, gebiedspromotie en bereikbaarheid. De netto-opbrengst wordt in de vorm van een subsidie uitgekeerd aan de Stichting BIZ CapelleXL.

Met ingang van 2017 is er op het bedrijventerrein Capelle-West ook een BIZ opgestart. Deze is voor de jaren 2017 t/m 2021 ingezet. Het is het voornemen om in 2022 een nieuwe draagvlakmeting te houden onder de ondernemers van CapelleWest en met ingang van 2023 hiervoor weer een nieuwe BIZ uit te voeren.

De inkomsten hebben alleen betrekking op de weekmarkt in Capelle-Centrum. Hieronder beschrijven wij de kostenopzet voor de weekmarkt in Capelle-Centrum. Voor de markt in Capelle-Centrum geldt dat de lasten en baten voor 80% in evenwicht zijn. In de onderstaande tabel geven wij een overzicht van de kostendekkendheid.

Toelichting baten heffing
De marktondernemers nemen nu meer ruimte in gebruik vanwege eerdere coronamaatregelen en omdat ze op een tijdelijke locatie onder de metrobaan staan. Het marktgeld wordt echter berekend op basis van de oorspronkelijke vergunningen en meters.

Berekening tarieven
Voor 2023 worden de tarieven trendmatig aangepast met de inflatiecorrectie van 3,0%. In de onderstaande tabel staan de nieuwe tarieven.

	2023	2022
Dagtarief per m2	€ 0,62	€ 0,60
Kwartaaltarief per m2 inclusief 10% korting	€ 7,21	€ 7,00

Deze belasting heffen wij bij het overnachten van niet-ingezetenen van de gemeente in hotels, pensions( B&B’s) recreatiewoningen en dergelijke. De opbrengst van de logiesbelasting is niet bedoeld om de kosten van toeristische voorzieningen te dekken, maar komt ten gunste van de algemene middelen. Deze belasting is in ruime mate gebaseerd op de profijtgedachte.

De afgelopen jaren zijn de opbrengsten gedaald door gevolgen van de corona maatregelen. Afgelopen jaar is er weer sprake van een redelijke bezetting bij de diverse belastingplichtigen. Derhalve gaan wij uit van een opbrengst van € 45.000. Andere inkomsten zijn bij logiesbelasting niet van toepassing.

Het jaarlijks indexeren van het tarief logiesbelasting is gelet op de hoogte van het tarief weinig effectief, daarom wordt het tarief elke drie jaar met € 0,05 verhoogd. De laatste verhoging heeft in 2021 plaats gevonden zodat in 2024 de tarieven weer worden aangepast. Voorgesteld wordt om het tarief per overnachting voor 2023 op € 1,25 per persoon per overnachting vast te stellen.

Toelichting opbrengsten taakveld
De opbrengst logiesbelasting behoort tot de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente.

Toelichting Lasten taakveld
Binnen de unit Belastingen voert de taakgroep Heffen de logiesbelasting uit. Ieder kwartaal nodigen wij diverse belastingplichtigen uit om aangifte te doen. Wijzigingen naar aanleiding van de aangiftes houden wij bij in de geautomatiseerde registratie en passen wij de op te leggen aanslagen aan. Door de geringe hoeveelheid belastingplichtigen en daarmee samenhangende acties voor de heffing en inning is er slechts een zeer beperkte inzet van de unit benodigd.

Wij handhaven het bestaande kwijtscheldingsbeleid. Dit betekent dat als men niet in staat is om de aanslag gemeentelijke belastingen te betalen, bij de gemeente een verzoek om kwijtschelding kan worden ingediend. Kwijtschelding kan alleen aangevraagd worden voor afvalstoffenheffing en de rioolheffing gebruikers woningen.
Bij de beoordeling van een kwijtscheldingsverzoek toetsen wij, met behulp van een geautomatiseerde inkomenstoets, het inkomen bij het Inlichtingenbureau (opgericht door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de VNG) voordat er kwijtschelding wordt verleend. Het Inlichtingenbureau (IB) toetst de gegevens die nodig zijn voor eventuele kwijtschelding aan de voorwaarden om voor kwijtschelding in aanmerking te komen. Het gaat hierbij om gegevens van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe), de Belastingdienst en de Dienst Wegverkeer (RDW).

De criteria die gehanteerd worden, zijn vastgelegd in de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 en de beleidsregels met betrekking tot invordering van gemeentelijke belastingen 2023 (Leidraad invordering) en de Verordening kwijtscheldingsregeling gemeentelijke belastingen 2023.

De zogenaamde automatische/ambtshalve kwijtschelding blijft onverkort van toepassing. Hierbij gaat het om cliënten die in voorgaande jaren kwijtschelding hebben gekregen. Doordat inkomens van jaar tot jaar sterk kunnen verschillen passen wij een jaarlijkse inkomenstoets toe. Ook voor ondernemers blijft het mogelijk om kwijtschelding aan te vragen voor aanslagen gemeentelijke belastingen in de privésfeer.

Toelichting
De kwijtschelding wordt binnen de unit Belastingen uitgevoerd. Hier handelen wij de meerjarige kwijtschelding als ook de incidentele aanvragen voor kwijtschelding af. Voor het belastingjaar 2023 verwachten wij voor zowel de Afvalstoffenheffing alsook de Rioolheffing een 1.400 -tal belastingplichtigen kwijtschelding te verlenen. Dit betreft de groep meerjarige kwijtschelders. Daarnaast verwachten wij 1.700 incidentele aanvragen.

Rioolheffingen kunnen zowel van de eigenaar (aansluitrecht) als van de gebruiker (afvoerrecht) van woningen en bedrijfspanden worden geheven. Wanneer er sprake is van grootverbruikers (meer dan 250 m³) wordt het tarief gekoppeld aan het waterverbruik. Voor wat betreft de rioolheffing eigenaar wordt er slechts één tarief voor het vastrecht toegepast. Woningen en bedrijven betalen tot 250 m³ waterverbruik een vast tarief, daarboven geldt een tarief dat afhankelijk is van het waterverbruik. Ook bij het bepalen van de tarieven van deze heffing is uitgegaan van het solidariteitsprincipe, waarbij rekening gehouden wordt met een bedrag aan te verlenen kwijtschelding bij het gebruikersdeel. Daarnaast wordt binnen de opbrengst eveneens rekening gehouden met oninbare bedragen.

Verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP)
Het verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (VGRP) beschrijft het beleid ten aanzien van de riolerings- en grondwaterzorg. Het VGRP is gebaseerd op de Wet milieubeheer en is in overleg met andere overheden tot stand gekomen. De looptijd van het huidige VGRP is van 2016-2020. Momenteel wordt gewerkt aan het nieuwe VGRP in samenhang met programma buitenruimte.. In dit plan is de onderhouds- en exploitatieplanning vastgelegd. Het VGRP geeft aan wat op basis van de te verwachten kosten benodigd is aan inkomsten uit de rioolheffing om de lasten te kunnen dekken. Hierbij wordt uitgegaan van de kapitaallasten die voortvloeien uit de feitelijke investeringen en is daarom van invloed op de tarieven voor de rioolheffing. Het komt in de praktijk soms ook voor dat de kosten voor de eerste aanleg van nieuwe rioleringen in anterieure overeenkomsten verrekend worden met ontwikkelaars. Deze kosten maken dan geen deel uit van de kostendekkendheid. Voor 2023 wordt de indexering van 3% toegepast. 

Toelichting lasten taakveld
Ten opzichte van 2022 is de stijging aan lasten voornamelijk te verklaren door de stijgende energie- en rentelasten.

Toelichting baten rioolheffing
Ten opzichte van 2022 is er sprake van een stijging van de baten door de prijsindexatie 2023 van 3%. 

Aantal heffingsobjecten
Het aantal heffingsobjecten is verkregen door aan te sluiten bij het aantal WOZ-objecten per 1 januari 2022 te vermeerderen met het aantal tot medio 2023 op te leveren WOZ-objecten. 

Aantal aansluitingen riool
Het geschat aantal heffingsobjecten per 1 januari 2022	32.782
Tot medio 2023 op te leveren heffingsobjecten (woningen)	180
Tot medio 2023 te amoveren heffingsobjecten (woningen)	-449
Nieuwbouw heffingsobjecten (niet-woningen)	-
Totaal aantal eenheden (eigendom)	32.513
Leegstand	-1.300
Automatische kwijtschelding	-1.400
Overige kwijtschelding	-600
Totaal aantal eenheden (gebruikers)	29.213
Gemiddelde tussen aantal eigendom en gebruikers	30.863

Tarieven 2023
Voor de tariefberekening behoeven niet alle kosten, zoals BTW, te worden toegerekend aan het taakveld. Hierdoor is het mogelijk om tegemoet te komen aan het streven van gelijkmatige tariefontwikkeling. In 2023 vindt een stijging plaats van de tarieven op basis van de prijsindexatie 2023 van 3%. De tarieven worden afgerond in hele euro's. De onderstaand vermelde tarieven 2022 zijn lager dan in de begroting 2022 opgenomen (eigenaren € 76 en gebruikers € 61. In de NJN 2021 7.8 is het besluit genomen om het tarief te verlagen.

Tarieven rioolheffing (na afronding)	2023	2022
Eigenaren	€ 67	€ 65
Gebruikers	€ 54	€ 52
Totaal	€ 121	€ 117

Toelichting mutatie voorziening rioolheffing middelen derden
Wat betreft de baten is het uitgangspunt het jaarlijks toepassen van de prijsindexatie met een stijging van € 10. De stijging van € 10 is meerdere jaren niet noodzakelijk geweest en uitgesteld. Met de Najaarsnota 2021 7.8 is besloten deze voor het eerst in 2024 doorgang te laten vinden. Ook voor de jaren daarna is deze stijging noodzakelijk om te voorkomen dat het saldo van de voorziening ontoereikend wordt. 

Voorziening rioolheffing	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030
Baten rioolheffing	V3.931	V4.257	V4.581	V5.069	V5.654	V5.978	V6.304	V6.628
Kwijtscheldingen	N135	N145	N158	N173	N193	N205	N215	N228
Totale netto baten	V3.796	V4.112	V4.423	V4.897	V5.461	V5.773	V6.089	V6.400
Lasten riolering	N4.260	N4.472	N4.552	N4.815	N5.164	N5.469	N5.791	N6.097
Baten taakveld exclusief heffingen	V281	V281	V281	V281	V281	V281	V281	V281
Indirecte lasten (overhead)	N499	N499	N499	N499	N499	N499	N499	N499
Totale lasten	N4.478	N4.690	N4.770	N5.033	N5.382	N5.687	N6.009	N6.315
Mutatie voorziening middelen derden	N682	N578	N347	N136	V79	V86	V80	V85
Stand voorziening middelen derden per 31 december	V1.439	V860	V514	V377	V457	V543	V622	V708
Kostendekkendheid rioolheffing	84,8%

De kosten van afvalinzameling en verwerking worden aan de gezinshuishoudens in rekening gebracht via een afvalstoffenheffing. In het verleden is besloten om bij de heffing uit te gaan van een tariefdifferentiatie, waarbij het tarief afhankelijk is gesteld van het aantal personen in een huishouden. De opbrengst van de afvalstoffenheffing behoort niet tot de algemene middelen, maar dient gebruikt te worden om de kosten te dekken van de afvalinzameling en -verwerking. Uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven is maximaal 100% kostendekkendheid. Bij het bepalen van de tarieven is rekening gehouden met het verlenen van kwijtschelding. Daarnaast is binnen de opbrengst een bedrag gereserveerd voor oninbare aanslagen.

Toelichting lasten taakveld
Ten opzichte van 2022 is de stijging aan lasten voornamelijk te verklaren door de stijgende energie- en rentelasten. Daarnaast is er ook sprake van een stijging van de lasten voor het nascheiden van afval, maar daar tegenover staan ook hogere opbrengsten.

Toelichting baten afvalstoffenheffing
Ten opzichte van 2022 is er sprake van een stijging van de baten door de prijsindexatie 2023 van 3%.

Tarieven 2023
Voor de tariefberekening behoeven niet alle kosten, zoals BTW, te worden toegerekend aan het taakveld. Hierdoor is het mogelijk om tegemoet te komen aan het streven van gelijkmatige tariefontwikkeling. Naast de prijsindexatie 2023 van 3% vindt een verhoging van de afvalstoffenheffing V 40 plaats op basis van het besluit in de Voorjaarnota 2019 7.4.3.

Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden
Om te voorkomen dat het saldo van de voorziening afvalstoffenheffing middelen derden ontoereikend wordt, is in de begroting het voorstel tot tariefstijging van de afvalstoffenheffing opgenomen. In onderstaande overzicht is met de ontwikkeling van de voorziening rekening gehouden met deze tariefstijging.

In de Begroting 2021 is met voorstel Afvalactieplan besloten om N 250 aan lasten niet via de voorziening te laten lopen. Deze lasten zijn wel meegenomen in de berekening van de kostendekkendheid. Dit verklaart het verschil van N 250 aan lasten taakveld in de bovenstaande berekening van de kostendekkendheid en de lasten taakveld in onderstaande overzicht van de voorziening.

Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030
Baten afvalstoffenheffing	V8.297	V8.447	V8.597	V8.887	V9.177	V9.177	V9.177	V9.177
Kwijtscheldingen	N673	N685	N697	N721	N744	N744	N744	N744
Totale netto baten	V7.624	V7.762	V7.900	V8.166	V8.433	V8.433	V8.433	V8.433
Lasten taakveld	N9.012	N9.080	N9.246	N9.311	N9.377	N9.443	N9.508	N9.598
Baten nascheiding afval	V950	V950	V950	V950	V950	V950	V950	V950
Indirecte baten (dividend Irado)	V330	V330	V330	V330	V330	V330	V330	V330
Indirecte lasten (overhead + rentelasten aandelen Irado)	N197	N209	N214	N220	N226	N232	N238	N244
Totale lasten	N7.928	N8.008	N8.180	N8.251	N8.323	N8.395	N8.466	N8.561
Mutatie voorziening middelen derden	N304	N246	N280	N84	V110	V38	N34	N129
Stand voorziening middelen derden per 31 december	V698	V451	V171	V86	V196	V235	V201	V72

Aantal huishoudens
Het aantal huishoudens is verkregen door het aantal woningen per 1 januari 2022 te vermeerderen met het aantal tot medio 2023 op te leveren woningen.

Aantal aansluitingen afval
Het geschatte aantal aansluitingen per 1 januari 2022	31.490
Tot medio 2023 op te leveren	180
Tot medio 2023 te amoveren	-492
Totaal aantal aansluitingen	31.178
Leegstand	-900
Automatische kwijtschelding	-1.400
Overige kwijtschelding	-600
Feitelijk aantal huishoudens	28.278

Leges kunnen worden geheven voor gemeentelijke dienstverlening. Legesheffing mag alleen dienen om kosten te verhalen. Het is niet toegestaan dat er winst wordt gemaakt. Dit betekent dat de totale opbrengst uit de legesverordening in zijn geheel niet meer dan kostendekkend mag zijn. Een belangrijk deel van de legestarieven is gebaseerd op de inzet van personeel en wordt het meest beïnvloed door de loonontwikkeling.

Binnen de legesverordening worden 3 titels toegepast. Titel 1 heeft betrekking op "Algemene dienstverlening" zoals huwelijken, paspoorten en rijbewijzen, bij Titel 2 gaat het om "Fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning" en bij Titel 3 gaat het om "Diensten vallend onder de Europese dienstenrichtlijn" (overige vergunningen).
Voor een aantal tarieven stelt het Rijk een maximumtarief vast, bijvoorbeeld voor de leges reisdocumenten. Voor de overige legestarieven is de inflatiecorrectie van 3,0 % toegepast. De mate van kostendekking van de legestarieven is onderzocht. Hierbij is uitgegaan van de begrotingscijfers van 2023. De conclusie uit het onderzoek is dat onze legesopbrengsten binnen de geldende kaders niet hoger zijn dan de kosten die wij maken.

Uitgangspunt
Het aandeel van het bedrag van overhead is berekend door de verhouding tussen de totale som van de overhead en de totale som van de personeelslasten te vermenigvuldigen met de totale begrote personeelslasten per hoofdstuk.

De kostendekking is in de tabel hierna per 'soort' onderverdeeld. Zowel titel 1 als ook titel 2 kennen een onderdekking waarmee de gehele legesverordening niet boven de 100% kostendekking uitkomt.

Titel 1 Algemene dienstverlening
De in Titel 1 opgenomen legesbedragen zijn gebaseerd op de producten zoals deze door de diverse afdeling aan burgers of bedrijven op aanvraag worden geleverd. Uitgaande van de geraamde lasten en baten is per hoofdstuk de kostendekking bepaald. De lasten die toegerekend zijn, betreffen vooral medewerkers van de afdeling dienstverlening. Ook afdrachten aan het Rijk voor bepaalde leges zijn meegenomen. In Titel 1 is sprake van een onderdekking. De kostendekking voor Titel 1 is 92%.

Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning
Bij de in Titel 2 opgenomen legesbedragen gaat het om dienstverlening vallend onder de fysieke leefomgeving. Voorbeelden zijn aanvragen van vergunningen voor bouw- of verbouwactiviteiten. De lasten die toegerekend zijn, betreffen vooral medewerkers van de afdeling stadsbeheer die zich bezig houden met leges en vergunningen. Op dit moment worden er plannen gemaakt voor grootschalige transformatie en woningbouw in de wijk Rivium. Vooralsnog is de aanname dat de projectontwikkelaars niet eerder dan in 2024 hun aanvragen gaan indienen, waardoor de baten voor de omgevingsvergunningen ook in dat jaar vallen. De kostendekking voor Titel 2 is 66%.

Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
De in Titel 3 opgenomen legesbedragen hebben betrekking op de overige vergunningen zoals horecavergunningen en vergunningen voor markten en evenementen. Bij het bepalen van de kostendekking is op dezelfde wijze te werk gegaan als in de overige Titels. De kostendekking voor Titel 3 is 100%.

Kruissubsidiëring
De opbrengstlimiet ingevolge artikel 229b van de Gemeentewet brengt met zich mee dat de tarieven van de leges zodanig worden vastgesteld dat de geraamde baten niet uitgaan boven de geraamde lasten ter zake. Verder is van belang dat voor de kostendekkendheid moet worden gekeken naar de totale lasten en totale opbrengsten. Hierbij geldt het beginsel van zogenaamde kruissubsidiëring.
Dit houdt in dat de dekking per product verschillend mag zijn als de dekkingsgraad van alle producten binnen de verordening tezamen maar niet boven 100% uitkomt. Kruissubsidiëring tussen de titels onderling is dus ook mogelijk. Dit is af te leiden uit een arrest van de Hoge Raad van 13 februari 2015 (ECLI:NL:HR:2015:282, nr. 14/00655). Hierin werd door de Hoge Raad uitgemaakt dat de toetsing van de geraamde baten en lasten aan de opbrengstlimiet van artikel 229b Gemeentewet nog steeds verordeningbreed moet plaatsvinden, dat wil zeggen op het totaal van de geraamde baten van de rechten die in een verordening zijn geregeld en het totaal van de geraamde lasten die de werkzaamheden meebrengen waarvoor deze rechten worden geheven. Naast de kruissubsidiëring tussen titels, kan deze zich ook voor doen tussen hoofdstukken onderling. 

Beoordeling kostendekking legesverordening
Voor het beoordelen van de kostendekking geldt dat op basis van de eventuele kruissubsidiëring het totaal van de opbrengsten en kosten van alle titels tezamen beoordeeld moet worden. Op basis hiervan toont onderstaand overzicht aan dat, uitgaande van de opbrengstramingen uit de begroting 2023, de kostendekking van de totale verordening 76% bedraagt. Dit is af te leiden uit de totale geraamde opbrengst ad V 1.644 en de totale geraamde kosten ad N 2.159. Hiermee voldoet de legesheffing aan de wettelijke voorschriften van een maximale kostendekkendheid.