Financieel startpunt en toelichting autonome ontwikkelingen

De beginstand voor de Kadernota 2026 is het saldo van de Slotwijziging 2024 en de errata op de Begroting 2025. Daarna is er een aantal autonome ontwikkelingen geweest die we hieronder beschrijven.

Hieronder worden de autonome ontwikkelingen uit de bovenstaande tabel toegelicht.

In de Uitgangspuntenbrief Begroting 2026 en Planning & Control-cyclus 2025 zijn de indexeringspercentages opgenomen voor 2026. Zie hiervoor ook bijlage 1.  De post Prijsindexatie 2026 bestaat uit:
•    Stelpost prijsindexatie goederen en diensten 2,6%;
•    Stelpost prijsindexatie overig;
•    Indexatie Verbonden partijen conform Uitgangspuntenbrief 2026.

Vanuit de Algemene uitkering is een bedrag gereserveerd voor loon- en prijsstijgingen. Voor lonen en voor prijsindexatie goederen en diensten zijn afzonderlijke stelposten gevormd. Op de 'stelpost prijsindexatie overig' staat het restant, wat nog bestemd zal worden voor indexering van de overige budgetten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan sociale verstrekkingen. 

Stelpost Lonen Capelle aan den IJssel en GR IJsselgemeenten
Werkgevers en vakbonden sloten in april 2025 een voorlopig Cao-akkoord voor gemeenteambtenaren van 1 april 2025 tot en met 31 maart 2027. De salarissen stijgen met 6,7% plus 35 euro nominaal in de salarisschalen. Deze stijging vindt trapsgewijs plaats.
Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Decembercirculaire 2024
Over de uitkomst van de decembercirculaire bent u geïnformeerd door middel van de 'Collegebrief Uitkomst decembercirculaire 2024' (zaaknummer 1709944).

Meicirculaire 2025

Jaarlijks verschijnen meestal drie circulaires voor het Gemeentefonds. Mei geeft de vertaling van de Voorjaarsnota van de rijksoverheid, september de vertaling van de Miljoenennota, december is op basis van de Najaarsnota en rondt het uitkeringsjaar zoveel mogelijk af. Het netto verschil tussen deze meicirculaire 2025 en de voorgaande decembercirculaire 2024 bedraagt € 1,9 miljoen in 2025 en loopt op tot ruim € 7 miljoen in 2029. Onderstaand lichten wij de voornaamste ontwikkelingen toe.

Volume en LPO accres
Voor de jaren 2025 tot en met 2029 is de raming van het accres opwaarts bijgesteld. Met name voor 2025 is de raming van het LPO accres omhoog bijgesteld (+ 0,92%). Voor de jaren daarna zijn de bijstellingen beperkt. Voor 2025 betekent dit een voordeel van € 1,4 miljoen.

BTW Compensatiefonds
Het BTW compensatiefonds (BCF) heeft een plafond. Over 2024 is de definitieve afrekening BCF lager dan bij de septembercirculaire 2024 van uit is gegaan. Als gevolg daarvan vindt in 2025 een incidentele onttrekking aan het gemeentefonds plaats voor het jaar 2024. Daarnaast is de stelpost voor de BTW-compensatie vanaf 2025 verlaagd als gevolg van de lagere definitieve afrekening in  2024.

Vergoeding voor loon- en prijsstijgingen 2026
Dit betreft de vergoeding voor de nominale stijging van de lonen en prijzen in 2026. De lasten zijn opgenomen in deze Kadernota bij de autonome ontwikkeling Prijsindexatie 2026 en Verwerking principeakkoord CAO lonen. 

Mutaties Jeugd
Het voordeel op de mutaties jeugd ontstaat vooral omdat in de Meicirculaire 2025 het Rijk de demping van het zogenoemde "ravijn" als onderdeel van het cluster Jeugdzorg beschouwt. Daarnaast worden de bij het Ministerie van Financiën gereserveerde bedragen voor de Hervormingsagenda Jeugd toegevoegd aan het gemeentefonds.

Taakmutaties
Voor diverse nieuwe taken ontvangt de gemeente middelen uit het Gemeentefonds. Deze extra middelen worden toegevoegd aan de stelpost te oormerken bedragen.

Raadsbesluiten die na de Slotwijziging zijn genomen, beschouwen we als autonoom en onvermijdelijk.
Het gaat om het volgende raadsbesluit:

Zuidelijke fietsroute
In de Begroting 2024 heeft u een krediet beschikbaar gesteld voor de optimalisatie en het veiliger maken van de fietsroutes tussen de Algerabrug en het Rivium, de zogenaamde Zuidelijke fietsroute. Daarna is in de raadsvergadering van 3 februari 2025 besloten dit krediet aan te passen. De Zuidelijke fietsroute is financieel verwerkt in het onderdeel Verschuiving investeringen - Fasering kredietinvesteringen. 

Hieronder geven we de autonome mutaties vanuit het sociaal domein weer.

Dierenwelzijn - noodhulp opvang en vervoer
We zijn als gemeente wettelijk verantwoordelijk voor een doeltreffende en doelmatige opvang en vervoer van gevonden en hulpbehoevende dieren. Met het sluiten van de nieuwe overeenkomst zijn de kosten meer dan verdubbeld. Daarmee is het budget ontoereikend. 

Toeslagenproblematiek hersteloperatie
We helpen, in opdracht van het Rijk, mensen die (mogelijk) getroffen zijn door de toeslagenaffaire. Doordat er meer aanmeldingen zijn en de problemen vaak ingewikkeld zijn, zijn de kosten voor hulp, maatwerk en personeel gestegen. De specifieke uitkering stopt op 31 december 2026. Voor 2027 nemen we daarom nu nog niets op in de kadernota.

Aanpassing budgetten Wmo
Om meerdere redenen is aanpassing van de Wmo budgetten nodig. De bezuiniging op de toezichthouder rechtmatigheid halen we in combinatie met Programma 6D (Jeugd) uit de begroting. Er zijn andere inzichten ontstaan over de inzet van de toezichthouder en het meten van de resultaten van de toezichthouder. Het zwaartepunt ligt meer bij het voorkomen van uitgaven vooraf (preventief) dan het achteraf herstellen van onrechtmatige en/of ondoelmatige bestedingen (repressief). De besparing op de was- en strijkservice binnen huishoudelijke ondersteuning is niet haalbaar. Deze service valt straks waarschijnlijk niet meer onder de Wmo, omdat kleding tegenwoordig vaak strijkvrij is. De pilot 'Begeleiding in de wijk' laat positieve resultaten zien. Ook is de bezuiniging op hulpmiddelen gehaald. 
De prijsstijgingen 2026 hebben we in deze aanpassing nog niet opgenomen. Ook vindt de aanbesteding vervoer Wmo in 2025 plaats. In de cijfers is dit niet verwerkt, waardoor de financiële verwachtingen vanaf 2030 zijn nadeliger dan in de tabel wordt getoond.

Stelposten Wmo en Jeugd (elimineren) 
In de begroting zijn besparingsmaatregelen opgenomen voor Wmo (uitkomst onderzoeksopdracht en toezichthouder Wmo) en taakstellingen GRJR en CJG. In lijn met de voorschriften vanuit de provinciale toezichthouder worden niet ingevulde taakstellingen niet opgenomen in de begroting.

Tredestijging conform CAO Sociaal Werk Stichting Welzijn Capelle
Ter compensatie van de gestegen personele lasten door tredestijging conform het CAO Sociaal Werk wordt de DVO bijdrage van de Stichting Welzijn Capelle structureel verhoogd (collegebesluit d.d. 10 december 2024, zaaknr 1650745). De bijbehorende financiële mutatie maakt onderdeel uit van de Prijsindexatie 2026, onderdeel 'Indexatie Verbonden partijen volgens Uitgangspuntenbrief 2026'.

Hieronder geven we de autonome mutaties vanuit het fysiek domein weer.

Wet betaalbare huur
Op 1 juli 2024 is de Wet betaalbare huur ingegaan. Nu de wet betaalbare huur in werking is getreden kunnen huurders meldingen doen bij de gemeente over te hoge huurprijzen. Zo mogen verhuurders niet zomaar te hoge huurprijzen vragen. Huurders kunnen nu bij de gemeente melden als hun huur te hoog is. Om dit uit te voeren is in de septembercirculaire een decentralisatie-uitkering ter beschikking gesteld. De inzet van deze uitkering voor 2024 hebben we al in de Slotwijziging 2024 bij programma 8 opgenomen. In lijn met het collegebesluit (1639376) willen we beschikbare middelen in de decentralisatie-uitkering inzetten voor 2025 en verder. Dit betreft structurele inzet (0,25 fte, schaal 10) en incidentele middelen voor de periode van 2025 tot en met 2028 voor de implementatiekosten.

Ontmantelen baggerdepots
Tijdens het baggeren in 2023 en 2024 zijn er meerdere baggerdepots gemaakt. Deze moeten nu weer worden opgeruimd, zoals is afgesproken met de grondeigenaar in een contract. De lasten voor het opruimen van de baggerdepots worden onttrokken uit de Reserve Water.

Projecten faciliterend grondbeleid
Bij faciliterend grondbeleid helpen we particulieren om bouwplannen op hun eigen grond uit te voeren. We kopen zelf geen grond, maar zorgen bijvoorbeeld voor vergunningen of plannen. De kosten die we hiervoor maken, worden teruggevraagd van de eigenaar of ontwikkelaar. We hebben de kosten en opbrengsten voor de komende tijd opnieuw bekeken en aangepast voor de volgende projecten: Goudenregenhofje, Bermweg, Kerklaan, Lidl Schermerhoek, Mient Midden, Poortmolen, Roer-Barbizon, 747-buurt, Koperwiek-Oost, Mient-Zuid, Pastel 94, Plantsoenstraat 13, Rivium Boulevard 301-321 en Voltairetuin 4. We hebben de lasten en baten voor de komende periode herzien.

Actualisaties grondexploitaties 
In het Meerjaren Perspectief Projecten 2025 laten we de nieuwste financiële cijfers zien van de grondprojecten. In totaal is het verwachte resultaat verbeterd met € 1,2 miljoen. In de Jaarstukken 2024 was er nog een nadeel van € 1,3 miljoen ten opzichte van de begroting. Dit kwam vooral doordat winst uit sommige projecten pas later wordt geboekt (tussen 2025 en 2027) en doordat er extra geld is gereserveerd voor een mogelijk verlies bij het project Florabuurt.

Plankosten planuitwerkingsfase Algeracorridor
In de Begroting 2023 is € 8 miljoen gereserveerd voor de voorbereiding en uitvoering van de Algeracorridor. Hiervan is € 5,35 miljoen bedoeld voor de kosten van het project zelf. De resterende € 2,65 miljoen is gereserveerd voor onder andere interne kosten van onze gemeente. We hebben afgesproken dat elke partij zelf de kosten betaalt voor het bepalen van hun standpunt en intern overleg. We stellen voor om in de jaren 2025, 2026 en 2027 elk jaar € 100.000 te gebruiken uit de stelpost voor onze interne kosten.

Bijdrage rijksoverheid Klimaat- en energiebeleid
We hebben een eenmalige extra bijdrage van de Rijksoverheid ontvangen van € 1.17 miljoen voor (ambtelijke) capaciteit voor klimaat- en energiebeleid in de jaren 2025 t/m 2027. We willen deze extra bijdrage inzetten voor drie zaken. Ten eerste om de indexatie van kosten op te vangen. Ten tweede voor extra capaciteit voor de uitvoering van het Capels Isolatieplan, gericht op VvE’s. Met 10.000 woningen zijn VvE’s een belangrijke, maar ook lastig te bereiken doelgroep. Deze inzet richten we op VvE’s in Oostgaarde, Middelwatering en Schollevaar. Ten derde als bijdrage in de taakstelling op de bedrijfsvoering. 1 fte die nu niet gedekt wordt dekken we alsnog via de SPUK-regeling. Daarbij gaan we ervan uit dat na 2027 de SPUK-bijdrage voldoende is om deze bijdrage structureel te kunnen inboeken. Mocht dat niet mogelijk zijn, dan verlagen we na 2027 de formatie met 1 fte.

Aanpassen planning Fietsoversteek Schenkel
Er is nu geen veilige oversteekplaats op de Schenkelse Dreef bij de Bermweg. Toch steken hier veel fietsers en voetgangers over. Dat zien we aan de sporen en paadjes in het gras. Voor de veiligheid willen we hier een goede oversteek maken voor fietsers en voetgangers. Dit maakt het oversteken veiliger. Een extra voordeel is dat de routes voor dagelijks gebruik en vrije tijd beter worden. Ook wordt het oude karakter van de Bermweg weer zichtbaar.  De aanpassing vindt plaats in 2025 in plaats van 2026.

Hieronder geven we de autonome mutaties vanuit de bedrijfsvoering en overig weer.

Effect aanpassing verdeelsleutel
De kosten van de bedrijfsvoering rekenen we via verdeelsleutels toe aan de diverse taakvelden en programma's. We passen een kleine herverdeling toe, waarbij we iets meer toerekenen aan Afval en iets minder aan Riool. Dit levert een klein verschil op.

RVU 
In de Cao Gemeenten staat de Regeling Vervroegde Uittreding (RVU) waardoor werknemers eerder kunnen stoppen met werken. Dit geldt voor de periode 2024-2028. Binnen Capelle zijn er in totaal zeven medewerkers die gebruik maken, of willen gaan maken, van de RVU. 

Denk & Doe mee!-fonds
In 2025 stellen we nog enkele subsidies vast uit het Denk & Doe mee!-fonds. Het gaat om subsidies die we uiterlijk 31 december 2024 hebben toegekend. Sommige van deze projecten zijn groot en duren langer. Als een project klaar is, stellen we de subsidie definitief vast en betalen we het laatste deel van de subsidie (10% van het totale bedrag). Hiervoor halen we € 767.000 uit de reserve van het Denk & Doe!-fonds. Als we alle subsidies hebben vastgesteld, gaat het geld dat overblijft naar de Algemene Reserve.

Re-integratie Officier en IPTA
We gebruiken een subsidie voor de inhuur van 1 RIO officier en 1 IPTA coach. De RIO richt zich op inwoners die vanwege een High Impact Crime (HIC) in aanraking zijn gekomen met justitie. Met IPTA voorkomen we dat jongeren (verder) afglijden in criminaliteit. Voor de jaren 2023 en 2024 was al een subsidie toegekend. 

Dividend Stedin
Uit de Jaarrekening 2024 van Stedin blijkt dat ze in 2023 meer winst hebben gemaakt dan verwacht. Daardoor krijgen de aandeelhouders een hogere winstuitkering. 

Dividend Irado 
In het 'Strategisch Plan 2025-2028' van Irado staat dat zij minder winst uitkeren. Voor de jaren 2025, 2026 en 2028 verwachten ze helemaal geen winstuitkering te doen om financieel gezond te blijven.

Hieronder lichten we de verschuivingen in de investeringsplanning toe.

Gewijzigde afschrijvingslasten i.v.m. verschuiving investeringsplanning
We zetten in op diverse IBOR-projecten die bijdragen aan een veilige, schone en aantrekkelijke buitenruimte voor onze inwoners. We nemen gerichte maatregelen op het gebied van infrastructuur. Zo vervangen we een aantal bruggen en moderniseren we verkeersregelinstallaties om de verkeersveiligheid structureel te verbeteren. We kiezen voor duurzame oplossingen. Door de verschuiving van de planning wijzigen de afschrijvingslasten.

Verschuiving opleveringsdatum KC Meeuwensingel en KC Florabuurt
De opleveringsdatum van KC Meeuwensingel en KC Florabuurt is verschoven naar 2029 respectievelijk 2028.

Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs 2025
Vanwege diverse verschuivingen in opleverdata binnen het Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs zijn de afschrijvingslasten verschoven in diverse jaren.

De Reserve eenmalige uitgaven is bedoeld om eenmalige budgetten, die in een jaar nog niet (volledig) besteed zijn, over te hevelen naar latere jaren. Besteding moet binnen drie jaar plaatsvinden. In de Jaarrekening 2024 heeft u een aantal budgetten doorgeschoven via deze reserve naar 2025. De betreffende budgetten worden nu via deze Kadernota beschikbaar gesteld. Daartegenover staat de onttrekking aan de reserve. Eén budget, Werk- en leefomgeving, heeft voor een gedeelte betrekking op de kostendekkende exploitaties Riolering en Afval. Hier staat een onttrekking aan de desbetreffende voorziening tegenover.

Tot en met de Slotwijziging 2024 is het overzicht eenmalige reserve meerjarig gepresenteerd. In onderstaand overzicht zijn de mutaties van 2026 en verder overgeheveld naar het boekjaar 2025.