Programma 5 Sport, cultuur en recreatie

Stijgende lasten Sportief Capelle, Bibliotheek en Isala Theater
Onze verbonden partijen Sportief Capelle (SC), Bibliotheek en Isala Theater hebben aangegeven dat ze te maken hebben met stijgende kosten. Op verzoek van het college heeft SC een nieuwe begroting 2023 aangeleverd. Hieruit blijkt dat SC een tekort op haar begroting heeft. SC heeft aangegeven dat zij maatregelen treft om dit tekort voor zover mogelijk te minimaliseren en bereid is om, indien nodig, incidenteel uit haar algemene reserve te dekken. Het Isala Theater heeft ook een tekort en heeft dit tekort beperkt weten te houden door een verbetering van de omzet in het eerste gedeelte van 2023.
Voor beide organisaties geldt dat we in gezamenlijkheid kijken wat voor 2023 nodig is om de bedrijfsvoeringskosten te dekken.

Nieuwe specifieke uitkering Gezond en Actief Akkoord
Het ministerie van VWS, de VNG, Zorgverzekeraars Nederland en GGD GHOR Nederland hebben op 3 februari 2023 het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend. In het akkoord is afgesproken hoe preventief gezondheidsbeleid kan worden versterkt en duurzaam kan worden geborgd. Voor de uitvoering van de afspraken uit het GALA, samen met het Sportakkoord ll dat in december 2022 is gesloten, is van 2023 - 2026 circa € 300 miljoen per jaar beschikbaar voor gemeenten via een Brede Specifieke Uitkering (SPUK). 

Het GALA heeft tot doel gemeenten een steviger basis te geven om integraal preventief Gezondheidsbeleid vorm te geven. De doelen van het GALA zijn ontleend aan het Nationaal Preventieakkoord en de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2020-2024. Met het GALA wordt ook een substantiële financiële impuls gegeven aan gemeenten om de doelen van het akkoord te kunnen behalen. In deze SPUK wordt de financiering voor 15 onderdelen op de thema’s sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie, gezondheidsbevordering en het versterken van de sociale basis gebundeld in één (nieuwe) uitkering. De onderdelen zijn deels reeds langer lopende programma’s en regelingen, waaronder Kansrijke Start, Eén tegen Eenzaamheid en de Brede Regeling Combinatiefuncties, en deels nieuwe programma’s die vanuit het regeerakkoord structureel worden ingezet, zoals valpreventie. Daarnaast bevat het thema’s die gedurende deze kabinetsperiode van een extra impuls worden voorzien, zoals de aanpak van overgewicht, gezonde leefomgeving en mentale gezondheid. De  SPUK-middelen voor 2023 zijn aangevraagd en ontvangen; de aanvraag voor 2024-2026 doen we uiterlijk in september. In november dit jaar ontvangen we deze middelen (onder voorbehoud van goedkeuring aanvraag).

De wijzigingsvoorstellen van programma 5A staan hieronder weergegeven. 

Voorbereidingskrediet sporthal Schenkel - Beleidskeuze
Lasten: N 3 structureel vanaf 2027
Kasstroom: N 100 in 2023

In maart 2023 is het toekomstscenario voor sporthal Schenkel besproken. Voor de toekomst van sporthal Schenkel, Capelseweg 39, zijn een aantal scenario’s gemaakt. Wij hebben besloten tot verdere uitwerking van de sloop en nieuwbouw van een sporthal op huidige locatie, dan wel op het naastgelegen perceel. Daarvoor is een voorbereidingskrediet aangevraagd van 100 om benoemde voorkeursvariant ‘Sport en ontmoeting, met commercieel’ uit te werken richting besluitvorming. Deze uitwerking omvat in ieder geval een globaal Programma van Eisen, inclusief kostenraming en exploitatieopzet. Definitieve besluitvorming over realisatie van de sporthal volgt uiterlijk bij VJN 2024. 
 
Wij stellen u voor een krediet van 100 ter beschikking te stellen en de lasten in de begroting met N 3 structureel te verhogen vanaf 2027.

Extra krediet zonnepanelen Dakotaweg 261 - Beleidskeuze
Lasten: N 5 structureel vanaf 2024
Kasstroom: N 194 en V 99 in 2023 

In 2022 is DUMAVA subsidie ter waarde van maximaal V 99 aangevraagd en toegekend voor het plaatsen van zonnepanelen en het verbeteren van de dakisolatie voor sporthal Oostgaarde, Dakotaweg 261. Voorwaarde voor de subsidie is dat het isoleren van het dak en het plaatsen van zonnepanelen als integraal project wordt uitgevoerd.

Er is al een krediet beschikbaar van 51 alleen voor het realiseren van zonnepanelen. Door ook verbetering van de dakisolatie in dit project te betrekken wordt een hogere energiebesparing gerealiseerd en kan aanspraak gemaakt worden op de toegekende subsidie. 
Geraamd wordt dat een aanvullend bedrag van 194 nodig is voor de uitvoering. 

Wij stellen u voor in 2023 een extra krediet van N 194 ter beschikking te stellen, de subsidie van V 99 te ramen en de lasten in de begroting met N 5 structureel te verhogen vanaf 2024.

Kredieten sportaccommodaties - Onvermijdelijk

Lasten: V 43 in 2024 en N 4 vanaf 2025
Kasstroom: V 763 in 2023 en N 828 in 2024 

Doorschuiven kredieten sportaccommodaties
In de begroting 2023 zijn kredieten beschikbaar gesteld voor onder andere vervangingen van velden en terreinvoorzieningen van buitensportaccommodaties. Een aantal van deze vervangingsinvesteringen worden dit jaar niet uitgevoerd omdat ze technisch nog niet nodig zijn of volgend jaar met andere werkzaamheden gekoppeld worden uitgevoerd.

Index
Door de stijging van prijzen voor grondstoffen en personeel is het noodzakelijk om de door te schuiven kredieten gelijk te verhogen met een indexatie van 5%.

Overige kredieten sportaccommodaties
Naar verwachting worden de overige kredieten voor sportaccommodaties wel in 2023 uitgevoerd. Ook hier verwachten wij hogere uitgaven en is het noodzakelijk om deze kredieten te verhogen met een indexatie van 5%.

In onderstaande overzicht zijn de financiële gevolgen in beeld gebracht. Hierbij zijn de door te schuiven kredieten voor sportaccommodaties apart in beeld gebracht. De te indexeren overige kredieten sportaccommodaties zijn gebundeld als verzamelpost “indexering overige kredieten”. 
De indexering van 5% heeft een te geringe invloed op de hoogte van de afschrijvingen om deze per krediet in beeld te brengen. Gekozen is om in het overzicht de verhoging te bundelen.

Wij stellen u voor om de volgende investeringskredieten sportaccommodaties door te schuiven naar 2024 en gelijktijdig deze kredieten en de overige kredieten sportaccommodaties te indexeren met 5%.

Wij stellen u voor de kredieten sportaccommodaties te verlagen met 763 in 2023 en te verhogen met 828 in 2024. Daarnaast de lasten in de begroting in 2024 te verlagen met V 43 en te verhogen met N 4.

Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s)  - Beleidskeuze 
Lasten / Baten: N 66 / V 66 in 2023
Kasstroom: N 66 / V 66 in 2023

De Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) zijn in 2019 opgericht door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek (KB). Ook Capelle biedt via haar IDO ondersteuning aan bewoners met hun vragen over online overheidsdienstverlening. Dit kunnen vragen zijn over de digitale overheid, ondersteuning bij het aanvragen van een DigiD of het maken van een digitale doktersafspraak, maar ook hulpvragen over digitalisering in het algemeen. 
Vanaf 2023 worden deze middelen ter beschikking gesteld aan de gemeenten. Capelle ontvangt voor 2023 een bedrag van 66 gebaseerd op de  inwoners- en opleidingscomponent (afhankelijk van het opleidingsniveau van inwoners). Via de zogenaamde SiSA-systematiek wordt zal verantwoording afgelegd over de besteding van deze specifieke uitkering. Het IDO is ondergebracht als dienst bij de Bibliotheek aan den IJssel. Wij maken met de bibliotheek afspraken over de inzet en gewenste effecten van het IDO.

Wij stellen u voor om de lasten en baten in de begroting te verhogen met N/V 66 in 2023. De middelen worden structureel in de begroting aangeraamd. 

SPUK GALA -  Beleidskeuze 
Lasten / Baten: N1.007 / V1.199 in 2023 en V192 vanaf 2024
Kasstroom: N1.007 / V1.199 in 2023 en V192 vanaf 2024

Het ministerie van VWS, de VNG, Zorgverzekeraars Nederland en GGD GHOR Nederland hebben op 3 februari 2023 het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend. In het akkoord is afgesproken hoe preventief gezondheidsbeleid kan worden versterkt en duurzaam kan worden geborgd. Voor de uitvoering van de afspraken uit het GALA, samen met het Sportakkoord ll dat in december 2022 is gesloten, is van 2023 - 2026 circa € 300 miljoen per jaar beschikbaar voor gemeenten via een Brede Specifieke Uitkering (SPUK). 
In voorgaande jaren ontvingen gemeenten al verschillende budgetten die nu onder de SPUK GALA zijn gebracht. Het gaat om de SPUK Sportakkoord, de SPUK Preventieakkoord, de GIDS middelen en middelen vanuit de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC). 
Naast het onderbrengen van deze budgetten onder het GALA, zijn er voor andere onderwerpen ook budgetten beschikbaar gesteld binnen de SPUK GALA. Denk aan Kansrijke Start, Mentale gezondheid en Aanpak overgewicht en obesitas. VWS geeft in het GALA aan welke voorwaarden per onderwerp gesteld worden. 
Op dit moment wordt in kaart gebracht wat er al is in Capelle en waar de budgetten kunnen worden ingezet.  

Wij stellen u voor om de lasten en baten in de begroting te verhogen met N1.007 / V1.199 in 2023 en de baten te verhogen met V192 vanaf 2024. Tegenover dit voordeel staat onder programma 0 een structurele lagere baat van N192 op de Algemene Uitkering door het vervallen van middelen voor de Brede Regeling Combinatiefuncties.  

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Landelijke trend natuur en klimaat

In het nieuws zien we landelijk steeds meer gemeenten grote uitgaven doen voor vergroenen en ontharden. Dit met het oog op het bevorderen van de biodiversiteit, het veraangenamen van het leefklimaat in steden en het opvangen van de gevolgen van weersextremen door klimaatverandering.

De wijzigingsvoorstellen van programma 5B staan hieronder weergegeven. 

Baggeren en de Reserve Water - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 386 / V 400 in 2023, V 36 /V 12 in 2024, V 436 / N 388 in 2025, V 431 / N 405 in 2026, V 16 in 2027, V 5 in 2028 en structureel V 431 / N 404 in 2029, V 431 / N 404 in 2030 en V 27 in 2031
Kasstroom:  N 400 in 2023 en V 31 in 2024, V 431 in 2025, V 431 in 2026, V 431 in 2029 en V 431 in 2030

Met betrekking tot het baggeren binnen de gemeente hebben wij het definitieve baggerplan van HHSK ontvangen en hebben de voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden. Dit betekent dat we in 2023 kunnen starten met het baggeren van de Capelse watergangen. Voor de baggercyclus van komende jaren bedragen de lasten N 400 in 2023  en N 400 in 2024. Voor het baggeren is rekening gehouden met een structurele last in de begroting van N 431 vanaf 2024. Wij stellen u voor om de lasten in 2023 met N 400 te verhogen en in 2024 met V 31 te verlagen. Vooruitlopende op de toekomstige baggerplannen stellen wij u voor om de begrote baggerlasten vanaf 2025 met V 431 te verlagen, behoudens de jaren 2027, 2028 en 2031.

Voor de dekking van de lasten van N 400 in 2023 en N 400 stellen wij u voor om V 400 in 2023 en V 400 in 2024 te onttrekken uit de daarvoor bestemde Reserve Water. De volgende baggercyclus zal zich pas over enkele jaren weer voordoen. Als uitgangspunt voor de uitvoering daarvan, stellen wij deze vooralsnog op 2027, 2028 en 2031.  Als daar concreet zicht op is komen wij, waar nodig, met een voorstel om in de betreffende jaren de lasten voor het baggeren en de evenredige onttrekking uit de Reserve Water bij te stellen.

De Reserve Water is enkele jaren geleden omgevormd tot een egalisatiereserve om de sterk schommelende lasten van baggeren op te kunnen vangen. Voorheen werd de Reserve Water, naast baggeren, ook ingezet voor andere aan water gerelateerde lasten. Wij stellen voor om de daarop betrekking hebbende dotaties aan en onttrekkingen uit de Reserve Water terug te draaien. Gezien de baggerlasten in 2023 stellen wij voor de bestaande onttrekkingen pas vanaf 2024 terug te draaien. Na voorgestelde mutaties realiseren wij dat de Reserve Water ook echt alleen een egalisatiereserve voor het baggeren is. Na voorgestelde mutaties is de Reserve Water voldoende op peil en hoeven er komende jaren nog geen dotaties plaats te vinden.

Wij stellen u voor de lasten / baten in de begroting te verlagen / verhogen met N 386 / V 400 in 2023, V 36 /V 12 in 2024, V 436 / N 388 in 2025, V 431 / N 405 in 2026, V 16 in 2027, V 5 in 2028 en structureel V 431 / N 404 in 2029, V 431 / N 404 in 2030 en V 27 in 2031.