Programma 0 Bestuur en ondersteuning

Algemene uitkering 
Bij de behandeling van de begroting van het Rijk is nadrukkelijk de financiele positie van de gemeenten besproken. Hierbij is een motie ingebracht de opschalingskorting van € 675 miljoen vanaf 2026 tot en met 2029 te bevriezen. Voor Capelle zou dit gedurende die periode een € 2,5 miljoen hogere algemene uitkering betekenen.  

In de Woningbouwmonitor Najaarsnota 2023 is een verschuiving in de oplevering van het aantal woningen opgenomen over de komende jaren, met name van 2024 naar 2025. Het aantal woningen is onderdeel van de berekening van de hoogte van de algemene uitkering. Naar schatting is door deze verschuiving sprake van een (eenmalige) lagere algemene uitkering in 2025 van € 0,5 miljoen.

Bezwaarschriften belastingen
Het aantal bewaarschriften belastingen is in 2023 verdubbeld ten opzichte van 2022 tot bijna 1.500 stuks. Dit betreft vrijwel geheel bezwaarschriften van 'no cure no pay' bureaus. Er zijn vanuit het Rijk maatregelen gekomen om de uitwassen van 'no cure no pay' bureaus bij het indienen van bezwaren tegen de WOZ-waarde aan te pakken. De extra kosten van juridische inhuur zijn in 2023 binnen de bedrijfsvoering opgevangen.

Evides
Voor de aandeelhoudersvergadering van GBE Evides is vanwege toenemende kosten voor de komende jaren een substantieel lager dividend  aangekondigd. 

CAO Gemeenten
Op 13 november jl. is het principe akkoord bekend gemaakt tussen de VNG en de vakbonden over de CAO gemeenten. De looptijd is 15 maanden (1 januari 2024 t/m 31 maart 2025) met een loonafspraak van 4,75% per 1 januari 2024 en 1,25% per 1 oktober 2024. Bovendien is afgesproken dat per 1 januari 2025 alle gemeenteambtenaren een extra bovenwettelijke verlofdag erbij krijgen: (8 dagen i.p.v. 7) en komen er ruimere regelingen voor vervroegd uittreden. Daarnaast worden de arbeidsmarkttoelage en functioneringstoelage verhoogd naar 15%. Ten opzichte van het voorliggende wijzigingsvoorstel 0.17 Stelpost lonen Capelle en GR IJsselgemeenten zal in 2024 mogelijk een deel van deze stelpost niet noodzakelijk zijn. 

De wijzigingsvoorstellen van programma 0 staan hieronder weergegeven. 

Algemene uitkering mei- en septembercirculaire - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 1.653 in 2023, V 2.580 in 2024, V 2.061 in 2025, V 1.564 in 2026 en N 2.707 / V 4.235 in 2027 en N 5.250 / V 6.923 vanaf 2028
Kasstroom: N 1.653 in 2023, V 2.580 in 2024, V 2.061 in 2025, V 1.564 in 2026 en V 1.528 in 2027 en V 1.673 vanaf 2028

In deze najaarsnota verwerken wij, zoals gebruikelijk, de Septembercirculaire van het gemeentefonds. Ook verwerken wij de jaarschijf 2023 van de Meicirculaire, terwijl de overige jaren in de Begroting 2024 zijn verwerkt. 

Meicirculaire

Met de collegebrief 2023/084 bent u geïnformeerd over de mutaties in de meicirculaire.

Accresontwikkeling
Sinds de meicirculaire 2022 is het accres gesplitst in een volume- en een nominaal deel, waarbij het nominale deel ter compensatie is van loon- en prijsstijging (LPO) en het volumedeel ter compensatie van bevolkingstoename en reëel accres. 

Ontwikkeling uitkeringsfactor
De berekening van de algemene uitkering bestaat uit een vermenigvuldiging van het aantal eenheden van alle maatstaven met het bij behorende gewicht per maatstaf. De som van deze producten wordt de uitkeringsbasis genoemd. Deze mutatie heeft te maken met het aanpassen van de basisgegevens van de verschillende maatstaven binnen het gemeentefonds.

Hoeveelheidsverschillen
De aantallen woningen zijn in de berekening van de meicirculaire 2023 aangepast aan de meest recente woningbouwmonitor. De maatstaf woningruimten heeft een belangrijk effect op de hoogte van de totale algemene uitkering. Door het verschuiven van de aantallen gerealiseerde woningen daalt de algemene uitkering in 2023.

Flankerend beleid energiearmoede
Het kabinet stelt in totaal € 200 miljoen incidenteel voor de jaren 2022 tot en met 2024 beschikbaar om een stapeling van sociale en maatschappelijke problemen als gevolg van de hoge inflatie te voorkomen. Van dit bedrag wordt in 2023 in totaal € 50 miljoen via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de verwachte extra inzet die nodig zal zijn op het gebied van vroegsignalering en om gemeenten tegemoet te komen in het verwachte extra beroep op bijzondere bijstand. Voor Capelle aan de IJssel is dat in 2023 een eenmalig V 217.

Dienstverlening gemeenten aanpak armoede en schulden
Voor de Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden, die in juli 2022 aan de Tweede Kamer is gepresenteerd, heeft het kabinet in 2023 in totaal € 118 miljoen beschikbaar gesteld. Van deze middelen wordt € 40 miljoen via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld als investering in betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. Gemeenten kunnen deze middelen inzetten om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede. Voor Capelle aan den IJssel is dat in 2023 eenmalig V 173.

Loon- en prijsbijstelling 2023 Voogdij 18+
Met ingang van 1 januari 2023 is de Voogdij 18+ overgeheveld naar de algemene uitkering. In de meicirculaire 2023 wordt voor Voogdij 18+ voor de periode 2023 tot en met 2025 eenmalig een loon- en prijsbijstelling toegekend. Voor Capelle aan den IJssel is dat voor 2023 een V 198, voor 2024 V 203 en voor 2025 V 198.

Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches (DU)
Op 8 februari 2023 is de Regeling specifieke uitkering voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en sociale basis 2023-2026 (SPUK-SGCS, ook wel ‘brede SPUK”) gepubliceerd. Voor de bestaande Brede Regeling Combinatiefuncties betekent dit een wijziging van het type uitkering van een decentralisatie uitkering naar een specifieke uitkering. Vanwege deze wijziging is in de meicirculaire 2023 de decentralisatie-uitkering Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches met ingang van uitkeringsjaar 2023 vervallen. De inkomensoverdracht vindt niet meer plaats via het gemeentefonds, maar zal via de specifieke uitkering plaatsvinden. Het nadeel van N 192 voor Capelle aan den IJssel is al verwerkt in de Voorjaarsnota 2023.

Participatie (IU)
De omvang van de integratie-uitkering Participatie wijzigt als gevolg van de toekenning van de loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 114,97 miljoen in 2023, aflopend naar € 95,96 miljoen in 2028). Voor Capelle aan den IJssel is dat vanaf 2023 structureel V 475.

Septembercirculaire

Met de collegebrief 2023/125 bent u geïnformeerd over de mutaties in de septembercirculaire. Hierin werden beschikbare middelen voor taakmutaties nog even 'gereserveerd'. Deze taakmutaties zijn in deze najaarsnota beoordeeld: de beschikbare middelen komen allemaal ten gunste van het begrotingssaldo.

Algemeen
Het accres is gesplitst in een volume- en een nominaal deel, waarbij het nominale deel ter compensatie is van loon- en prijsstijging en het volumedeel ter compensatie van bevolkingstoename en reëel accres. Deze circulaire bevat informatie over de nieuwe financieringssystematiek vanaf 2027 en een actualisatie van het LPO-accres op basis van de Miljoenennota 2024.

Volumeaccres
Sinds de meicirculaire 2022 is het volume deel bevroren tot en met 2025. Vooruitlopend op een nieuwe financieringssystematiek heeft het kabinet eenmalig € 1 miljard extra beschikbaar gesteld in 2026. Het volumedeel staat hierdoor vast tot en met 2026. Bij de Voorjaarsnota 2023 van het Rijk is dit bedrag vanaf 2027 structureel gemaakt en is besloten de volumeontwikkeling vanaf 2027 te indexeren op basis van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product. De nieuwe financieringssystematiek is, zoals aangekondigd in meicirculaire 2023, in de Miljoenennota 2024 uitgewerkt. De indexatie voor het volumedeel wordt vanaf 2027 gebaseerd op een 8-jaars (t-9 t/m t-2) historisch gemiddelde van de ontwikkeling van het bruto binnenlands product (bbp). 

De VNG heeft in de ledenbrief van 17 mei 2023 aangegeven dat er geen bestuurlijke besluitvorming tussen de VNG en het kabinet heeft plaatsgevonden over de nieuwe methode voor de volumeontwikkeling. Verder verwacht de VNG dat er gemeentelijke kosten zijn die harder stijgen dan de historische ontwikkeling van het bbp, zoals bijvoorbeeld voor de zorgtaken door een toename van het aantal ouderen. Het volumeaccres, zoals opgenomen in de septembercirculaire 2023, bedraagt voor de gemeente Capelle aan den IJssel voor 2027 € 2,7 miljoen en voor 2028 € 5,25 miljoen. Om voor de lastenkant van de begroting voldoende rekening te houden met een stijging van de kosten van voorzieningen stellen we, mede op basis van het advies van Inergy, voor het volumeaccres V 2.707 voor 2027 en V 5.250 2028 en verder vooralsnog te reserveren en hiervoor een stelpost op te nemen.

LPO-accres
Voor het LPO accres geschiedt de index voor loon-prijsontwikkeling voor de jaren tot en met 2026 op basis van de CPB-raming van de loonvoet sector overheid, index materiele overheidsconsumptie en overheidsinvesteringen. Hierbij wordt een verdeling van 60% loonontwikkeling, 20% consumptie en 20% investeringen aangehouden. Vanaf 2027 volgt de indexatie voor inflatie de prijs bbp van het lopend jaar. Voor Capelle aan den IJssel in 2024 V 1.659 aflopend tot V 285 in 2028 e.v.

Nominale ontwikkeling
Wij stellen onze begroting op basis van “constante prijzen” op. De circulaires geven echter bedragen op in “lopende prijzen”. Dat betekent dat wij de “lopende prijzen” (denk aan met een index van 3%: 100 in 2024, 103 in 2025, 106 in 2026, 109 in 2027, 113 in 2028 etc.) in de latere jaren moeten “terugrekenen” met bepaalde indexatiepercentages naar alleen het prijspeil van 2024. Daarbij geldt dat hoe hoger de gebruikte indexatiepercentages zijn, hoe lager de bedragen op constante prijzen worden. Door een vanaf 2025 iets dalende loon-en prijsindex in de septembercirculaire 2023 ten opzichte van de gebruikte indexatiepercentages in de meicirculaire 2023 worden de bedragen voor ons nu voordeliger. Voor ons betekent dat in 2025 V 228 oplopend tot V 1.253 in 2028 en verder.

Voorschot BCF-plafond 2023
Het BCF-plafond bedraagt € 3,9 miljard voor gemeenten in 2023. Als de gezamenlijke declaraties onder het plafond blijven wordt het verschil in het gemeentefonds gestort. Bij overschrijding van het plafond volgt een uitname. Het plafond muteert jaarlijks met het accrespercentage. 

Door de bevriezing van het volume accres in 2023 tot en met 2025 is het plafond in die jaren ook gefixeerd. In het systeem is opgenomen dat jaarlijks bij de septembercirculaire een voorschot wordt verstrekt op de verwachte onderschrijding van dat kalenderjaar. In de meicirculaire volgend op het kalenderjaar volgt dan de afrekening. In deze circulaire bedraagt het voorschot voor het jaar 2023 € 359 miljoen, dat wordt verrekend via de uitkeringsbasis. In de meicirculaire 2024 vindt de afrekening plaats. Voor Capelle aan den IJssel in 2023 een V 1.377. Hiertegenover staat de hiervoor eerder opgenomen stelpost van N 1.200, per saldo V 177.

Financieringssystematiek deel BCF
In de meicirculaire 2023 is een structurele rijksbijdrage vanaf 2027 van € 1 miljard beschikbaar gesteld. In de septembercirculaire 2023, wordt van dit bedrag nog een deel in het BTW compensatiefonds (BCF) gestort. Per saldo blijft via de algemene uitkering € 924 miljoen beschikbaar en wordt € 76 miljoen aan het BTW compensatiefonds toegevoegd. Voor Capelle aan den IJssel in 2027 N 294 en vanaf 2028 N 296. Hiertegenover staat de eerder opgenomen stelpost hiervoor van V 293, per saldo neutraal.

Hoeveelheidsverschillen
Er is in de septembercirculaire sprake is van een positief hoeveelheidsverschil voor 2023 en verder. Dit heeft te maken met de nieuwe maatstaven van het verdeelmodel per 1 januari 2023. Vanuit de gemeente en vanuit het ministerie van BZK zijn de aantallen geactualiseerd van de bijstandsontvangers, inwoners 75+ met drempel, regionale en landelijke centrumfunctie. Het leidt tot een positief hoeveelheidsverschil van V 1.347 in 2023 wat vanaf 2024 en verder lager uitpakt. 

Ontwikkeling uitkeringsbasis
De berekening van de algemene uitkering bestaat uit de vermenigvuldiging van het aantal eenheden van alle maatstaven met het bijbehorende gewicht per maatstaf. De som van deze producten wordt de uitkeringsbasis genoemd. Deze mutatie heeft te maken met het aanpassen van de basisgegevens van de verschillende maatstaven binnen het gemeentefonds (hogere maatstaven maal gewicht leidt tot lagere uitkeringsbasis). 

Bijzondere bijstand en vroegsignalering
De grootste taakmutatie betreft de bijzondere bijstand en vroegsignalering. Het kabinet stelt in totaal € 200 miljoen voor de jaren 2022 tot en met 2024 beschikbaar om een stapeling van sociale en maatschappelijke problemen als gevolg van de hoge inflatie te voorkomen. Voor 2024 wordt in totaal € 50 miljoen via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld. Voor Capelle aan den IJssel is dat voor 2024 V 212.

Jeugdzorg loon- en prijsbijstelling
In de meicirculaire 2023 is de loon- en prijsbijstelling 2023 voor jeugdzorg, voor zover deze betrekking heeft op de reserveringen voor jeugdzorg op de rijksbegroting, aan het gemeentefonds toegevoegd voor de jaren 2024 en 2025. In deze circulaire worden alsnog de middelen voor de loon- en prijsbijstelling 2022 over de reserveringen jeugdzorg op de rijksbegroting toegekend. Voor Capelle aan den IJssel is dat voor 2024 V 176 en 2025 V 101.

Stelpost middelen Jeugdzorg 
Het Rijk en de VNG hebben 18 april 2023 een financieel principeakkoord bereikt voor de Hervormingsagenda Jeugd. In de meicirculaire 2023 zijn voor 2026 en verder middelen beschikbaar gesteld. Op deze middelen wordt een korting toegepast waarmee aan het Ministerie van VWS uitvoeringsmiddelen zijn toegekend. Voor Capelle aan den IJssel voor 2026 N 243, 2027 N 278 en N 132 voor 2028 e.v..

Stelpost volume accres vanaf 2027 e.v. 
Wij nemen een stelpost op voor volume accres: N 2.707 voor 2027 en N 5.250 voor 2028 en verder. Zie hiervoor het onderdeel volume accres met daarin het voorstel het volume accres vooralsnog te reserveren.

Slot

Wij merken weer hoe de algemene uitkering fluctueert en mede afhankelijk is van de hoeveelheidsmaatstaven (zie hoeveelheidsverschillen). Bij de in de Begroting 2024 opgenomen onderzoeksopdracht 11 ‘Toename aantal woningen en verwerking daarvan in de algemene uitkering’ worden dan ook alle onderdelen van de algemene uitkering betrokken. 

Wij stellen u voor de baten in de begroting te verlagen met N 1.653 in 2023 en te verhogen met V 2.580 in 2024, V 2.061 in 2025, V 1.564 in 2026, V 4.235 in 2027 en V 6.923 vanaf 2028 en de lasten in de begroting te verhogen met N 2.707 in 2027 en N 5.250 vanaf 2028.

Afschrijvingen - Onvermijdelijk
Lasten / Baten:  V 561 / V 128 in 2023, V 342 in 2024, V 497 in 2025, V 460 in 2026, V 507 in 2027, V 489 in 2028 en 2029, V 484 in 2030, V 1.384 in 2031 e.v. 
Kasstroom: V 700 in 2031 e.v.

De werkelijke afschrijvingen in 2023 zijn V 561 lager dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat een aantal kredieten doorgeschoven zijn waardoor er geen afschrijvingen in 2023 plaatsvinden.

Het nadeel van N 128 op programma 7 heeft betrekking op riolering en afval, de hogere lasten hebben een onttrekking van V 112 uit de Voorziening riolering middelen derden tot gevolg en V 16 uit de Voorziening Afvalstoffenheffing middelen derden.

Een voordeel in meerjarenperspectief betreft het kunnen vervallen van een stelpost voor toenemende afschrijvingslasten die in programma 0 was opgenomen, tezamen met een stelpost voor toenemende rente en afschrijving in 2031 (VJN 2023, N 700 respectievelijk N 200). Deze stelposten zijn niet meer nodig omdat toekomstige investeringen als investeringskredieten in het meerjaren-investeringsprogramma in de Begroting 2024 zijn opgenomen. De daarbij behorende afschrijvingslasten zijn binnen de betreffende programma's begroot. Deze algemene stelpost kan daarom, mede in het kader van ‘scherper aan de wind zeilen’, vervallen.

Wij stellen u voor om de lasten/baten in de begroting te verlagen/hogen met V 561 / V 128 in 2023, V 342 in 2024, V 497 in 2025, V 460 in 2026, V 507 in 2027, V 489 in 2028, V 484 in 2029 en 2030, V 1.384 in 2031 e.v. De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Verkiezingen 2023 - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 238 in 2023
Kasstroom: N 238 in 2023

In maart 2023 hebben de verkiezingen Provinciale Staten en Waterschappen plaatsgevonden. Door een wetswijziging bij de vaststelling van de uitslag heeft de vaststelling meer tijd, personele capaciteit en investering in benodigde software gevraagd dan voorzien. Deze werkwijze is nieuw, de vaststelling van de uitslag wordt nu niet meer 's nachts afgerond maar op de volgende dag(en). Hierdoor was het niet mogelijk om de benodigde tijd en capaciteit in te schatten waardoor de vergoedingen hoger zijn uitgevallen. Bij de voorbereiding van de inrichting van de stembureaus bleek aanschaf van (gedeeltelijk) nieuwe stemhokjes en nieuwe bewegwijzeringsborden voor de stembureaus noodzakelijk.  

In juli 2023 is het kabinet Rutte IV gevallen. Dat betekent dat er tussentijdse Tweede Kamer verkiezingen georganiseerd worden. De datum voor deze verkiezingen is woensdag 22 november 2023. De tussentijdse verkiezingen vallen tegelijk met de werkzaamheden voor de zelfevaluatie Basis Registratie Personen (BRP) en reisdocumenten. Het ministerie BZK heeft ervoor gekozen geen uitzondering te maken en uitstel voor de zelfevaluatie te verlenen. Vanwege de korte voorbereidingstijd voor deze onvoorziene tussentijdse verkiezingen en de werkzaamheden zelfevaluatie BRP beschikken wij over onvoldoende capaciteit en expertise om beide projecten met succes af te ronden. Om zowel de projecten als de dienstverlening te borgen wordt extra capaciteit ingehuurd. Verder is het zo dat gemeenten van het Rijk geen vergoeding krijgen voor de kosten voor de extra verkiezingen van 22 november. Gemeenten ontvangen via het gemeentefonds gelden voor het organiseren van verkiezingen, gebaseerd op een aantal van tevoren vastgestelde verkiezingen. Voor de aanstaande tussentijdse verkiezingen ontvangen de gemeenten geen compensatie. Wel heeft het ministerie van BZK een onderzoek toegezegd naar de kosten van de verkiezingen en de bijdrage aan de gemeenten via het gemeentefonds.

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting te verhogen met N 238 in 2023.

Verhoging krediet Strategische huisvesting - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 5 vanaf 2024
Kasstroom: N 50 in 2023

In 2021 hebben wij u krediet gevraagd om te experimenteren met meubilair en de bijbehorende technische faciliteiten ter ondersteuning van het hybride werken. Op dit moment blijkt het krediet niet toereikend om de volgende twee redenen:
 
•    Het onderzoek naar het inhuizen van het Werkplein in het gemeentehuis duurt langer dan gepland. De expertise om dit onderzoek af te ronden wordt ingehuurd en zal verlengd moeten worden.
•    Het inrichten van de proeftuin op het gemeentehuis en de gemeentewerf kost meer door de gestegen grondstof- en meubilair prijzen.
 
Wij stellen u voor om een aanvullend krediet beschikbaar te stellen van 50 en de lasten in de begroting te verhogen met N 5 vanaf 2024.

Doorschuiven kredieten Dienstverlening - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: V 130 / N 2 in 2024
Kasstroom: V 1.568 in 2023 en N 1.613 in 2024

Voor het jaar 2023 zijn kredieten beschikbaar gesteld voor verduurzaming van gemeentelijke panden (zonnepanelen ca.), nazorg Aquapelle, Pelikaanweg 2, inrichting nieuwe gymnastieklokaal Meeuwensingel, Vervanging toplagen sportveld vv Capelle, PC Boutenssingel en meubilair, audio en apparatuur voor bedrijfsvoering. De werkzaamheden ter uitvoering van deze kredieten zijn aangevangen en worden in 2024 afgerond. Hierdoor kunnen de kredieten niet in 2023 worden afgesloten. Ten aanzien van Aquapelle wordt een definitieve oplossing voor de hulpdiensten en het verbeteren van de algemene toegankelijkheid uitgewerkt en naar verwachting kunnen we op korte termijn opdracht gegeven voor de uitvoering.

Daarnaast moeten de doorgeschoven kredieten verhoogd worden met een prijsindex van 3% als gevolg van verwachte kostenstijging. 

Het voordeel van V 2 op programma 7 heeft betrekking op riolering en leidt tot een lagere onttrekking van N 2 in 2023 uit de Voorziening riolering middelen derden.

Wij stellen u voor de kredieten in 2023 te verlagen met 1.568 en in 2024 te verhogen met 1.613 en om de lasten in de begroting te verlagen met V 130 en de baten te verlagen met N 2 in 2024 als gevolg van een lagere onttrekking uit de Voorziening riolering middelen derden. 
De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Onttrekking reserve Denk- en Doe Mee! fonds - Beleidskeuze 
Lasten / Baten: N/V 488 in 2023
Kasstroom: N 488 in 2023

In de raadsvergadering van 3 juli 2023 is het raadsvoorstel (RVS 1443139) om te komen tot een structurele inbedding van het Denk- en Doe Mee! fonds behandeld. Hierin is besloten de financiële consequenties van de structurele inbedding van het Denk & Doe mee!-fonds mee te nemen in de integrale afwegingen in het kader van de Begroting 2024, waarbij het uitgangspunt is dat het fonds structureel wordt opgenomen in de begroting en in de jaren dat de begroting geen ruimte biedt, de gemeenteraad te laten bepalen of het subsidieplafond bijgesteld dient te worden.

Gezien de financiële situatie van de gemeente is in de begroting 2024 voorgesteld om het Denk- en Doe mee! fonds wel structureel in te bedden in de organisatie, maar alleen voor de jaren 2024 en 2025 een subsidiebedrag beschikbaar te stellen van N 600 en N 108 voor materiële -en personeelskosten. In 2025 wordt gekeken naar de mogelijkheden voor het fonds voor de jaren 2026 en verder.

De nog te verwachten kosten voor 2023 worden geschat op ongeveer N 950. De middelen in de exploitatie (N 462) zijn niet toereikend. Voorgesteld wordt om een bedrag (N 488) uit de reserve Denk- en Doe Mee! fonds te onttrekken. De stand van de reserve Denk- en Doe Mee! Fonds per 31 december 2023 is naar verwachting 500K.

Wij stellen u voor om de lasten/baten in de begroting te verhogen met N 488 / V 488 in 2023. 

Aanpassen budgetten energie - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: V 156 / N 38 in 2023
Kasstroom: V 156 in 2023

Wij hebben de levering van gas en elektriciteit voor de gemeentelijke objecten opnieuw aanbesteed.
Hierop is een leverancier gevonden waarbij wij voorafgaand aan ieder kwartaal de prijzen kunnen vastleggen. Dit leidt naar verwachting tot een voordeel van V 156.

Het voordeel van V 38 op programma 7 heeft betrekking op riolering en afval en leidt tot een lagere onttrekking van N 37 uit de Voorziening riolering middelen derden en van N 1 als gevolg van de lagere onttrekking uit de Voorziening afvalstoffenheffing.

Wij stellen u voor de lasten in de begroting te verlagen met V 156 in 2023 en de baten in de begroting te verlagen met N 37 in 2023 als gevolg van een lagere onttrekking uit de Voorziening riolering middelen derden en N 1 in 2023 als gevolg van een lagere onttrekking uit de Voorziening afvalstoffenheffing. 
De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Voorziening onderhoud - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: n.v.t.
Kasstroom: V 2.330 in 2023 en N 2.640 in 2024

In de begroting 2023 is uitgegaan van een uitname aan de Voorziening onderhoud van N 4.570.

Ten opzichte van de begroting hebben er mutaties in het planmatig onderhoud plaatsgevonden waarbij:
•    onderhoud technisch in 2023 niet noodzakelijk is;
•    onderhoud technisch eerder noodzakelijk is;
•    onderhoud gecombineerd met verduurzamingsmaatregelen uitgesteld is naar 2024;
•    overschrijdingen op onderdelen in 2023;
•    de afronding eigendomsoverdracht MFC Fascinatio naar 2024 is doorgeschoven.

Deze mutaties leiden tot een lagere uitname in 2023 en een verhoging van de uitname in 2024.

Wij stellen u voor om de uitname aan de onderhoudsvoorziening in 2023 te verlagen met V 2.330 en in 2024 te verhogen met N 2.640.

Dividend Stedin - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 390 in 2023
Kasstroom: N 390 in 2023

Wij hebben in 2023 over 2022 een lagere dividenduitkering ontvangen dan begroot. Dit betreft een bijstelling van het dividend over de normale aandelen. Het dividend over onze cumulatief preferente aandelen blijft gelijk.

Wij stellen u voor om de baten in de begroting te verlagen met N 390 in 2023.

Voorbereiding werk- en leefomgeving – Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 105 / V 14 in 2023 en N 170 / V 13 in 2024
Kasstroom: N 105 in 2023 en N 170 in 2024

Afdeling Dienstverlening bereidt momenteel de aanbesteding Werk- en Leefomgeving voor. Het gaat in deze aanbesteding over het aangaan van een langdurige (10 jaar) samenwerking (coalitie) die de werk- en leefomgeving van de gemeente nu en morgen kan realiseren. De beoogde coalitie voor de werk- en leefomgeving bestaat o.a. uit het ontwerpen en blijvend organiseren van de coalitie, meubilair, drankvoorziening, binnen beplanting, bouwkundig- en installatietechnische aanpassingen en AV-middelen. 

De aanbesteding is bedoeld om de beoogde coalitie voor te bereiden, te vormen en de relaties met de coalitiepartners zeker te stellen. Daarnaast wordt in deze fase de visie van de werk- en leefomgeving vertaald naar een helder en duidelijk programma van eisen en het ontwerp. Waarna in de periode van 10 jaar projecten als aanpassing gemeentehuis, inhuizen werkplein en renoveren gemeentewerf zullen worden uitgevoerd. De kosten om dit te realiseren worden geraamd op N 150.
 
Het idee van deze coalitie rondom de werk- en leefomgeving van de gemeente Capelle brengt de volgende voordelen/opbrengsten met zich mee: (1) gecoördineerd inkopen, (2) steviger verankerde gemeentelijke doelstellingen door gedeelde verantwoordelijkheid rondom thema’s als duurzaamheid, participatie en innovatie, (3) realistischere ramingen en daarmee mogelijk kosten efficiency voor de genoemde projecten door beschikbaarheid vakmanschap uit de markt en geborgde belangen coalitie, (4) mogelijk lagere investeringen vanwege gunningscriteria op duurzaamheid, participatie en innovatie, (5) kansen voor deelname aan de coalitie voor kleinere (regionale) MKB partners, (6) imago versteviging: gemeente Capelle als samenwerkingspartner in plaats van traditionele opdrachtgever, hiermee aantrekkelijk en (7) de werk- en leefomgeving op deze manier organiseren bevordert de interne samenwerking over de afdelingen heen.

Daarnaast onderzoekt de afdeling Dienstverlening samen met de afdelingen Stadsbeheer en Stadsontwikkeling de aanpassing (werk- en leefomgeving en organisatie inrichting) van de gemeentewerf, waarbij een ontwikkelingsplan wordt opgesteld.
De expertise om dit onderzoek uit te voeren wordt ingehuurd. Hiervoor is een budget nodig van N 125.

Het hierbij behorende nadeel van N 14 in 2023 en N 13 in 2024 op programma 7 heeft betrekking op riolering en afval en leidt tot een hogere onttrekking van V 11 in 2023 en V 10 in 2024 uit de Voorziening riolering middelen derden en met V 3 in 2023 en V 3 in 2024 als gevolg van de hogere onttrekking uit de Voorziening afvalstoffenheffing.

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting te verhogen met N 105 in 2023 en N 170 in 2024 en de baten in de begroting te verhogen met V 11 in 2023 en V 10 in 2024 als gevolg van een hogere onttrekking uit de Voorziening riolering middelen derden en V 3 in 2023 en V 3 in 2024 als gevolg van een hogere onttrekking uit de Voorziening afvalstoffenheffing. 

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

 

Corona Actieplan - Beleidskeuze
Lasten / Baten: V 429 / N 390 in 2023 en N 390 / V 390 in 2024
Kasstroom: V 429 in 2023 en N 390 in 2024

In november 2021 is het ‘Actieplan Corona: Samen Sterker’ vastgesteld. Een aantal actiepunten zijn via de Najaarsnota 2022 (VJN22 0.1) overgeheveld naar 2023. Het betreft posten voor verkenning minder verkeer woonwijken (15), ventilatie scholen (350), Capelle Stagestad (40), het herdenkingslaantje (84), ontmoetingsactiviteiten (67), en beweging buiten stimuleren (24). 
Een aantal van deze actiepunten zijn afgerond in 2023, de eventuele resterende budgetten kunnen vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. De in 2023 afgeronde actiepunten betreffen ontmoetingsactiviteiten, het herdenkingslaantje en beweging buiten stimuleren. Er valt hier een bedrag vrij van V39. De actiepunten ventilatie scholen (350) en Capelle Stagestad (40) worden opgepakt of uitgevoerd in 2024. De middelen voor verkenning minder verkeer woonwijken (15) zijn al vrijgevallen bij de voorjaarsnota 2023 (VJN23 2.4).

Wij stellen u voor het bedrag V 390 in 2023 via de reserve eenmalig (N 390) over te hevelen naar 2024 en een bedrag van V 39 vrij te laten vallen in 2023. Het voorstel raakt meerdere programma's. Gezien het wijzigingsvoorstel veel verschillende programma's raakt, is ervoor gekozen deze op te nemen in programma 0. De wijzigingen zijn cijfermatig wel verwerkt in de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug.

Social Return - Technisch
Lasten / Baten: V/N 110 in 2023 en N/V 110 in 2024
Kasstroom: V 110 in 2023 en N 110 in 2024

Met het zogenoemde social return gebruiken wij de inkoopkracht die wij hebben om de arbeidsparticipatie van kwetsbare personen te vergroten. Dit doen wij door aan de opdrachtnemers een social return verplichting op te leggen. In het geval een opdrachtnemer zijn social return verplichting niet of niet geheel invult, wordt er een boete aan de opdrachtnemer opgelegd. De opdrachtnemers die een boete ontvangen zijn geïnformeerd dat het geld specifiek gebruikt wordt voor het doel social return. De beschikbare middelen in 2023 zijn niet in zijn geheel uitgegeven. Om deze beschikbaar te houden voor het doel social return stellen wij voor deze middelen over te hevelen naar 2024.

Wij stellen u voor om een bedrag van V/N 110 in 2023 over te hevelen via de reserve eenmalig naar 2024, en de begroting met N/V 100 te verhogen in 2024.

Verzamelvoorstel bedrijfsvoering - Technisch
Lasten / Baten: V/N 1.107 in 2023 en N/V 278 in 2024 
Kasstroom: V 94 in 2023 en N 278 in 2024

Werkgevers en vakbonden hebben in februari 2023 een principeakkoord gesloten over een nieuwe cao voor gemeenteambtenaren. In de nieuwe cao is een salarisstijging afgesproken. Hierover hebben wij u geïnformeerd in de Voorjaarsnota 2023, wijzigingsvoorstel 0.12. De stelpost lonen is toen opgehoogd. De stelpost moet over diverse programma's binnen onze begroting verdeeld worden ter dekking van de salarislasten per programma.

De verwachting is dat we dit jaar afsluiten zonder grote afwijking op het resultaat van de bedrijfsvoering. Door krapte op de arbeidsmarkt is gedurende het jaar constant sprake geweest van openstaande vacatures. Hier staat tegenover dat op veel van deze formatieplekken is ingehuurd om de noodzakelijke dienstverlening en ontwikkelingen in de stad voort te zetten. Daarnaast zijn enkele incidenteel toegekende budgetten niet geheel besteed in 2023 en wordt voorgesteld om de onderstaande budgetten (deels) door te schuiven naar 2024:

• In de Voorjaarsnota 2022 (0.21) is een budget beschikbaar gesteld voor de implementatie van Proactis. Doordat de implementatie later van start is gegaan zoals vermeld bij de Najaarsnota 2022 (0.16) en het project de nodige vertraging heeft opgelopen in 2023 stellen wij voor om N 118 beschikbaar te houden voor 2024.
• In de Voorjaarsnota 2022 (0.21) is een budget beschikbaar gesteld voor de verdere uitrol en optimalisatie van Financials/Gouw/Pepperflow. Deze optimalisatie is later van start gegaan. Door personele onderbezetting loopt dit traject vertraging op. Daarom stellen wij voor om N 160 beschikbaar te houden voor 2024.

Het nadeel van N 16 op programma 7 bestaat uit N 184 op riool, N 10 volksgezondheid en V 178 op milieubeheer. Dit leidt tot een hogere onttrekking uit de voorziening rioolheffing middelen derden van V 184.

In programma 8 zit een correctie van V/N 1.335 om aan te sluiten bij de BBV-regelgeving. Voorheen mochten interne doorbelastingen binnen de begroting als baat gezien worden. Doorbelastingen worden met de huidige regelgeving op de lastenzijde gehouden ter voorkoming van een hoger begrotingssaldo op lasten en baten.  In de begroting 2024 is deze correctie meerjarig doorgevoerd.

Wij stellen u voor om de begroting bij te stellen volgens onderstaande tabel. De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug.

OZB eigenaren woningen - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 210 in 2023 en N 100 in 2024
Kasstroom: N 210 in 2023 en N 100 in 2024

Elk jaar worden de totale opbrengsten onroerendezaakbelastingen met de indexatie, gebaseerd op de inflatie, verhoogd. De totale opbrengsten komen tot stand door de WOZ-waarde te vermenigvuldigen met het ozb-tarief. Als in een jaar de WOZ-waarden stijgen, dan moeten de ozb-tarieven dalen om de totale onroerendezaakbelastingen opbrengst gelijk te houden. Met de vermenigvuldiging van de totale (gestegen) WOZ-waarden en het (verlaagde) ozb-tarief komen de totale opbrengsten uit op een verhoging met de afgesproken indexatie. En andersom: bij dalende WOZ-waarden, moet het tarief stijgen. De WOZ-waarde van woningen (en ook voor niet woningen) is voor de belastingverordeningen 2023, naar nu blijkt, hoger ingeschat dan de uiteindelijk vastgestelde WOZ-waarde 2023. Hierdoor is een lager ozb-tarief 2023 vastgesteld dan zou moeten om de begrote totale ozb-opbrengsten te behalen.

In de begroting 2024 is een toename van de OZB-opbrengsten met 208 opgenomen vanwege de verwachte toename van het aantal woningen. Deze toename is zoals in de woningmonitor is aangegeven per 1 januari 2024 nog niet geheel gerealiseerd. Hiervoor moeten de opbrengsten met 100 verlaagd worden.  

Wij stellen u voor de baten in de begroting te verlagen met N 210 in 2023 en met N 100 in 2024.

OZB eigenaren niet-woningen - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 140 in 2023
Kasstroom: N 140 in 2023

De WOZ-waarde van niet-woningen is voor de belastingverordeningen hoger ingeschat dan de uiteindelijk vastgestelde WOZ-waarde. Hierdoor is een te laag ozb-tarief vastgesteld dan zou moeten om de begrote ozb-opbrengsten te behalen. Voor een algemene toelichting hierop; zie bij de toelichting onder 0.14 OZB eigenaren woningen. Daarnaast is er ten laste van 2023 de uitkomst van een fiscaal compromis over de jaren 2020, 2021 en 2022 gekomen. 

Wij stellen u voor de baten in de begroting te verlagen met N 140 in 2023.

OZB gebruikers niet-woningen - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 225 in 2023
Kasstroom: N 225 in 2023

De WOZ-waarde van niet-woningen is voor de belastingverordeningen hoger ingeschat dan de uiteindelijk vastgestelde WOZ-waarde. Hierdoor is ook een te laag ozb-tarief vastgesteld dan zou moeten om de begrote ozb-opbrengsten te behalen. Voor een algemene toelichting hierop; zie bij de toelichting onder 0.14 OZB eigenaren woningen. Daarnaast is er ten laste van 2023 de uitkomst van een fiscaal compromis over de jaren 2020, 2021 en 2022 gekomen.

Wij stellen u voor de baten in de begroting te verlagen met N 225 in 2023.

Stelpost lonen Capelle en GR IJsselgemeenten – Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 1.754 vanaf 2024
Kasstroom: N 1.754 vanaf 2024

Werkgevers en vakbonden zijn in onderhandeling over een nieuwe cao 2024 voor gemeenteambtenaren. De huidige cao loopt tot en met 31 december 2023.  De vakbonden hebben in eerste instantie ingezet op een loonstijging van 8%. Dit tegenover een loonbod van de werkgevers van 4%. Eind oktober hebben de werkgevers hun loonbod verhoogd naar 4,5% loonstijging en de vakbonden hebben hun vraag verlaagd naar 7%. We kunnen er vanuit gaan dat de loonstijging minimaal 4,5% wordt.

In de Begroting 2024 zijn wij - in overeenstemming met onze begrotingsuitgangspuntenbrief – uitgegaan van een loonstijging van 2,8%. Dit percentage is gebaseerd op de mutatie 2023 voor beloning werknemers van overheden uit de Macro Economische Verkenning van het Centraal Planbureau. Inmiddels is dit percentage verhoogd naar 6,3% voor 2024. Als we uitgaan van een loonstijging van 6,3%, dan komen we 3,5% tekort op de stelpost. Het effect hiervan op de loonkosten bedraagt N 1.425 vanaf 2024. Daarnaast hebben we ook rekening te houden met een hogere bijdrage aan de GR IJsselgemeenten, omdat zij dezelfde systematiek van begroten hebben als de gemeente en er dus ook daar sprake is van een stelpost die niet voldoende toereikend is. Ons aandeel daarin is N 329 vanaf 2024. 

Per saldo bedraagt het tekort op de lonen N 1.754 vanaf 2024. 

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting te verhogen met N 1.754 vanaf 2024.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separatie voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Rente – Onvermijdelijk
Lasten / Baten: V 163 / V 137 in 2023
Kasstroom: V 300 in 2023

In de Begroting 2023 is voor toekomstige leningen gerekend met een percentage van 3%, dit percentage is bij de Voorjaarsnota 2023 verhoogd naar 3,5%. Bij de Begroting 2024 zijn we blijven rekenen met een rente van 3,5% en is gekeken naar de liquiditeitsbehoefte voor de jaren 2023 en volgend. In de begroting 2024 is ook ingezet op een verlaging van het negatieve EMU saldo. Jaarlijks blijkt dat wij niet het begrote negatieve EMU-saldo realiseren. Dit komt doordat wij minder investeren dan gepland, hogere begrotingsresultaten hebben en minder uitgaven aan onze voorzieningen onttrekken. Op basis van ervaringen in het verleden is er jaarlijks € 10 miljoen minder nodig dan begroot. Vanaf 2027 wordt voorzichtigheidshalve rekening gehouden met een halvering hiervan tot € 5 miljoen. Op basis van deze uitgangspunten is de rente voor 2024 en volgende jaren geraamd.

Bij de Najaarsnota 2023 is een inschatting gemaakt van de te verwachten rentelasten en rentebaten in het jaar 2023. De rentelasten in 2023 worden met V 163 naar beneden bijgesteld. Er wordt minder geld aangetrokken dan de prognose bij de Voorjaarsnota. Ook financiert de gemeente in eerste instantie met korte-termijn leningen. Ook worden de rentebaten met V 137 naar boven bijgesteld. Als de gemeente meer geld op de bankrekeningen heeft staan dan strikt noodzakelijk, dan wordt dit aangehouden in 's Rijks schatkist. We ontvangen hiervoor een rentevergoeding. Per saldo resulteren deze bijstellingen in V 300 in 2023. Het bij de begroting voor gecalculeerde omslagpercentage mag binnen een marge van 0,5% afwijken. Daarom is de renteomslag gelijk gehouden.

Wij stellen u voor de lasten in de begroting te verlagen met V 163 in 2023 en de baten te verhogen met V 137 in 2023.

Trendmatige ontwikkeling 2031 – Technisch
Lasten / Baten: n.v.t.
Kasstroom: n.v.t.

In onze begroting wordt voor een aantal budgetten rekening gehouden met een trendmatige ontwikkeling. Dit zijn posten in het sociaal domein Jeugd en WMO. In de Voorjaarsnota 2023 is binnen programma 0 voor beide posten een stelpost opgenomen van N 300. De verdeling van beide posten is nu nader uitgewerkt naar de werkbudgetten en wordt overgeheveld naar de deelprogramma's 6C Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en 6D Jeugdzorg binnen programma 6.
De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separatie voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Aanpassen huurbaten gemeentelijk vastgoed - Onvermijdelijk 
Lasten / Baten: V 1 / N 381 vanaf 2024
Kasstroom: N 381 vanaf 2024

In de begroting is een verwachte indexering van 5% per 1 januari 2024 doorgevoerd. Deze is echter definitief 0,2 % (CPI-september 2023); een verschil van 4,8%. Met dit voorstel corrigeren we de indexatie vanaf 2024.

Concreet betekent dit een aanpassing van de huurbaten gemeentelijk vastgoed van N 381 en een verhoging van de onttrekking aan de Voorziening riolering middelen derden van V 1.
 
Wij stellen u voor de baten met ingang de begroting 2024 te verlagen met N 381 en de onttrekking aan de Voorziening riolering middelen derden met V 1 verhogen. 
 
De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt in de betreffende programma’s, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma’s: