Programma 6 Sociaal domein

KADERSTELLEND BELEID

• Coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Voor vandaag en morgen’ (juni 2022);
• Jeugdnota 2021-2024 Basis voor Groei (BBV 478782 mei 2021);
• Beleidskader maatschappelijke ondersteuning en gezondheid 2021-2024 (BBV 570182 september 2021).

OVERIG BELEID, NOTA'S, VERORDENINGEN EN ACTIEPLANNEN

Gemeenteraad:

• Verlengen Visie vrijwillige inzet 2017-2020: oog voor elkaar in Capelle (RV 484311 juni 2021);
• Visie 'Buurtwerk nieuwe stijl – op weg naar het huis van de wijk' (BBV 826639 november 2016);
• Programma Thuis in Capelle (BBV 1344316 januari 2024);
• Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2020 (BBV 64243 december 2019).

College van B&W:

• Visie op vrijwillige inzet 'Oog voor elkaar in Capelle' (BBV 838000 december 2016);
• Doorontwikkeling van wijkgericht naar opgavengericht werken (BBV 952389 december 2017);
• Capelle: Voor Elkaar! Transformatie Sociaal Domein 2.0: over innovatie en partnerschap (BBV 109715 december 2019);
• Doorontwikkeling Lokale Inclusie Agenda (BBV 1238487 september 2023);
• Meerjaren Perspectief Vastgoed 2019 (BBV 1091427 juni 2019).

Beleidsplan Jeugdhulp en Jeugdpreventie
Het beleidskader Jeugdhulp 2019 - 2022 'Met het Oog op hun toekomst' is in het kader van de ontwikkelingen rond de Hervormingsagenda Jeugd verlengd. Daarnaast voeren we het preventief Jeugdbeleid uit op basis van de nota Jeugdbeleid 2021-2024 'De Basis voor Groei!'. In 2024 hebben we de Hervormingsagenda uitgewerkt in een lokaal plan: 'tegen de stroom in voor duurzame en betaalbare jeugdhulp'. We nemen dit in 2025 mee bij de herijking van de hierboven genoemde beleidsdocumenten. Vanuit de landelijke Hervormingsagenda Jeugd worden maatregelen opgesteld om de jeugdhulptoekomstbestendig te maken. Hiermee zetten we de ontwikkeling in van 'problematiseren' naar 'normaliseren'. Mede door de laagdrempelige werkwijze van het KinderLab kunnen we op deze ontwikkeling inspelen en kan tijdig gesignaleerd en doorverwezen worden.  

POK-middelen (Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag) 
Naar aanleiding van de toeslagenaffaire verstrekt het Rijk tot en met 2027 de POK-middelen aan de gemeenten voor de verbetering van de dienstverlening. We hebben in 2024 een bestedingsplan vastgesteld met kaders voor de besteding van de middelen. Deze thema's hebben we onder meer bepaald op basis van de lessen uit de toeslagenaffaire. De kaders zijn: het versterken van de menselijke maat, systeemleren, integraal samenwerken, de basis op orde voor de uitvoering, laagdrempelige toegang en duidelijke informatievoorziening, en een stabiele basis voor de inwoners. De middelen die we in 2025 ontvangen, worden ook binnen deze thema’s ingezet. 

Toeslagenaffaire
Het meldpunt kinderopvangtoeslag ondersteunt (mogelijk) gedupeerden van de toeslagenaffaire op het gebied van financiën, werk, wonen, gezin en zorg. De doelgroep is (mogelijk) gedupeerde ouders, gedupeerde kinderen en gedupeerde ex-toeslagpartners. Het meldpunt merkt onder andere een grote toestroom van gedupeerde jongeren, toenemende complexe problematiek en terugkerende vragen om ondersteuning. Om deze reden is in 2024 de bezetting van het meldpunt verdubbeld naar tien medewerkers.  Vanwege de toestroom van gedupeerde jongeren hebben we op 27 augustus 2024 onze eerste klankbordgroep 'Capelse jongerenbijeenkomst Kindregeling' georganiseerd. Het was een positieve avond met vijf gedupeerde jongeren, die zijn geïnformeerd en ons tips en tops hebben gegeven.

Na verkennend onderzoek van het Rijk en de VNG richten we de brede ondersteuning aan de doelgroep naar verwachting in Q4 2024 anders in. Dit heeft voornamelijk betrekking op de materiële voorzieningen, psychosociale ondersteuning en de afronding van de brede ondersteuning.

Doorontwikkeling Zorg en Veiligheid
De complexiteit van zorg- en veiligheidscasussen neemt toe in aard en omvang. Dit vraagt om een integrale en systemische aanpak waarbij over de grenzen van de domeinen wordt gewerkt. We werken daarom aan een structurele samenwerking tussen zorg en veiligheid voor een stevige lokale regie. In de tweede helft van 2024 onderzoeken we hoe deze samenwerking verder wordt vormgegeven.

Lokale Inclusie Agenda
Elke gemeente is wettelijk verplicht uitvoering te geven aan het verdrag inzake de rechten van personen met een handicap Lokale Inclusie Agenda (LIA). Daaruit vloeit voort dat Capelle er één heeft opgesteld. De Capelse LIA is in juni 2022 vastgesteld. In 2024 is Movisie ingeschakeld om onderzoek te doen binnen onze organisatie. Met als doel om te kijken hoe inclusie leeft in de verschillende afdelingen en lagen van onze organisatie. De inventarisatie van deze informatie geeft ons de nodige inzichten om te bepalen wat voor middelen en formatie nodig zijn om onze LIA te verduurzamen en verankeren in de organisatie. De mogelijke financiële gevolgen verwerken we in de VJN25.

Integraal Zorgakkoord (IZA)
De Nederlandse zorg staat onder druk. Steeds meer mensen maken meer (of langer) gebruik van zorg, onder andere door de vergrijzing. Om nu en in de toekomst goede zorg te kunnen blijven bieden voor iedereen die dat nodig heeft, moeten alle betrokken partijen nog beter gaan samenwerken. Daarom is in september 2022 het Integraal Zorgakkoord (IZA) ondertekend door een groot aantal bij de zorg betrokken partijen (onder andere patiënten- en artsenfederaties), de VNG en het ministerie van VWS. Voor de opgaven uit het Integraal Zorg Akkoord werken we verplicht samen met Rotterdam en Krimpen aan de IJssel. Voor deze regio is een regioplan opgesteld ‘Samen zorgen voor morgen’. Dit plan biedt het kader waarbinnen we tot en met 2026 lokaal de middelen kunnen inzetten van het Integraal Zorg Akkoord. De middelen worden met name ingezet op de thema’s Integrale Wijkaanpak, Gezond ouder worden, Mentale gezondheid, Jeugd & Gezin en Bewustwording & Gezond leven. 

Opvang Oekraïense ontheemden
Het is te verwachten dat onze inzet om Oekraïense vluchtelingen op een waardige manier op te vangen in 2025 wordt voortgezet. De kosten voor huisvesting en sociale voorzieningen worden in beginsel volledig door het Rijk vergoed.

Eigen bijdrage Oekraïense ontheemden
Per 1 december 2024 innen we van Oekraïense ontheemden op de opvanglocatie Rivium die dat vanwege inkomsten uit werk enzovoort kunnen betalen, een eigen bijdrage voor gas, water en licht. We verwachten dat de kosten van inning van de eigen bijdrage maximaal gelijk zullen zijn aan de inkomsten. Mochten de kosten hoger uitvallen, dan komen die ten laste van de normvergoeding van het Rijk voor de opvang van Oekraïense ontheemden.

De wijzigingsvoorstellen van deelprogramma 6A staan hieronder weergegeven.

Op 29 september 2020 besloten we een permanent Huis van de Wijk in Middelwatering te realiseren. Deel van het besluit was de kosten voor de verhuizing en de inbouw (zaken die de verhuurder niet realiseert) te ramen. Het voorstel gaat ervan uit dat het Huis van de Wijk Middelwatering wordt geopend per 1 juli 2024. De huidige planning van de ontwikkelaar gaat uit van opening in 2027. Daarmee zijn de eenmalige kosten niet in 2024, maar in 2027 nodig.

Tot oplevering van de nieuwbouw is de geraamde huurverhoging niet nodig, daardoor kan een bedrag van V50 in 2025 en 2026 vrijvallen.

We stellen voor om de lasten in de begroting aan te passen met V/N240 in 2024 en dit budget over te hevelen naar 2027 door middel van de reserve eenmalige uitgaven  en de lasten in 2025 en 2026 te verlagen met V50. 

Capelle ontvangt via de gemeente Rotterdam middelen voor de lokale aanpak huiselijk geweld vanuit de DUVO (Doeluitkering Vrouwenopvang).  Volgens de beschikking voor dit jaar vallen deze middelen V30 hoger uit dan begroot (195 in plaats van 165)

We stellen voor om de baten in de begroting te verhogen met V30 in 2024.

Met ingang van 1 januari 2021 hebben we de huurovereenkomsten voor Stationsplein 20 overgenomen van Stichting Capelle Werkt. Deze huurovereenkomsten lopen tot medio 2026.

In 2024 zijn de huur- en servicekosten hoger dan geraamd, te weten N119. Daarentegen worden er meer servicekosten doorbelast en dit levert een hogere baat van V35 op. Het nadeel op huur- en servicekosten voor de jaren vanaf 2025 is al meerjarig verwerkt in de begroting.

We stellen voor om de lasten van Stationsplein 20 eenmalig in 2024 te verhogen met N119 en de baten te verhogen met V35.

We ondersteunen (mogelijk) gedupeerde ouders en kinderen van de toeslagenaffaire om een nieuwe start te maken. De gemaakte kosten worden volledig vergoed vanuit het Rijk via een Specifieke Uitkering. 

In 2024 zien we een verdere toename van de omvang ten opzichte van het jaar 2023. Het in de najaarsnota 2023 opgenomen bedrag voor het jaar 2024 is daarmee ontoereikend. De reden hiervoor is dat meer gedupeerden, waaronder jongeren, zich melden voor hulp met  complexere problematiek. Hierdoor zijn er meer casemanagers en een kwaliteitsmedewerker aangenomen om de kwaliteit van de dossiers te waarborgen. Ook de hoogte van de maatwerkvergoedingen neemt toe, onder andere door de lange wachttijden bij Commissie Werkelijke Schade. Vanaf het derde kwartaal zijn er kosten vanuit het aanvullend schuldhulpaanbod voor gedupeerde jongeren bijgekomen.  Het saneringskrediet wordt als maatwerkvergoeding betaald. In november wordt een campagne gevoerd om de Kindregeling onder de aandacht te brengen en meer gedupeerde jongeren te bereiken en te motiveren om zich aan te melden voor hulp. 

In 2025 lopen de afhandelingen verder door. Mede door de campagne rondom de Kindregeling zullen zich meer gedupeerden melden voor hulp. Hierdoor zullen de kosten in 2025 verder stijgen. Meer jongeren zullen gebruikmaken van het aanvullend schuldhulpaanbod voor gedupeerde jongeren. Dit zorgt voor hogere maatwerkvergoedingen. 

We stellen voor de lasten en baten in de begroting te verhogen met N/V 1.250 in 2024 en  N/V 3.500 in 2025. 

In 2024 wordt eenmalig V173 ontvangen van gemeente Rotterdam van de zogenaamde blokhuisgelden. Deze middelen worden ingezet voor Begeleid wonen in 2025 voor onder andere het eenmalig verhogen van het subsidieplafond Begeleid wonen 2025. Het voornemen is om Begeleid wonen te gaan aanbesteden in 2025 en de kosten van de aanbesteding (inhuur) te dekken uit deze middelen. De middelen zullen vanuit de exploitatie worden overgeheveld naar 2025 via de reserve eenmalige uitgaven.

De hogere lasten en baten in de Begroting 2025 (en 2023 en 2024) ten opzichte van 2026 worden met name verklaard door Opvang ontheemden Oekraïne. De kosten voor huisvesting en sociale voorzieningen worden in beginsel volledig vergoed door het Rijk.

De lagere lasten vanaf 2028 worden verklaard door de middelen Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK), de looptijd daarvan is van 2022 tot en met 2027. Dekking vindt plaats via de Algemene uitkering (VJN 2022 6A.1).

KADERSTELLEND BELEID

• Coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Voor vandaag en morgen’ (juni 2022)

OVERIG BELEID, NOTA'S, VERORDENINGEN EN ACTIEPLANNEN

Gemeenteraad:

• Verordening kwijtscheldingsregeling gemeentelijke belastingen 2023;
• Verordening Individuele studietoeslag Participatiewet Capelle aan den IJssel 2019 (BBV 1077894 april 2019);
• Verordening Adviesraad Sociaal Domein Capelle aan den IJssel 2018 (BBV 943146 november 2017);
• Re-integratieverordening Participatiewet 2023 (BBV 1055891 juli 2023);
• Verordening persoonsgebonden budget begeleid werken Wsw Capelle aan den IJssel 2015 (BBV 741913 januari 2016);
• Afstemmingsverordening Participatiewet 2015 (BBV 600697 december 2014);
• Verordening Individuele inkomenstoeslag Capelle aan den IJssel 2015 (BBV 601399 december 2014);
• Verordening Tegenprestatie Participatiewet 2016 (BBV 603134 december 2014);
• Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive Capelle aan den IJssel 2013 (BBV 602243 december 2014);
• Handhavingsverordening WWB, WIJ, IOAW en IOAZ Capelle aan den IJssel 2011. (BBV 222140, september 2011);
• Verordening beslistermijn schuldhulpverlening (BBV 392710/maart 2021);
• Uitvoeringsplan Hoogwaardig Handhaven Participatiewet 2023-2025 (BBV 1103246, augustus 2023).

College van B&W:

• Beleidskader aanpak armoede en schulden 2021-2024 'Doen wat werkt' (BBV 508689 juli 2021);
• Meerjarenbeleidskader Werk en inkomen 2021-2024 'Zeker in Capelle!'( BBV 487975 juli 2021);
• Beleidsregels eenmalige energietoeslag 2023 (BBV 1285273, november 2023);
• Vervolgaanpak Samen voor alle kinderen (BBV 1487594, 4 juni 2024);
• Actieplan Schuldenaanpak Jongeren 2023 - 2024 ( BBV 1009409 10 januari 2023);
• Actieplan Veranderopgave Inburgering 2020-2021 (BBV 348649, december 2020);
• Capelle: Voor Elkaar! Transformatie Sociaal Domein 2.0: over innovatie en partnerschap (BBV 109715 december 2019);
• Actieplan schulden aanpakken in Capelle (BBV 87442 oktober 2019).

Versterking dienstverlening schuldenaanpak 
Om Capellenaren met schuldenproblematiek te helpen, geven we uitvoering aan het nieuwe beleidsplan schulddienstverlening (geplande besluitvoming raad: december 2024). Dit in samenhang met de plannen van het Rijk om de basisdienstverlening voor de schuldenaanpak te versterken, zodat meer inwoners (betere) hulp bij schulden krijgen. Naar verwachting neemt het aantal Capellenaren met schuldenproblematiek toe in 2025, met name onder zzp’ers en jongeren. Dit zijn aandachtsgroepen in onze aanpak. De kosten voor de uitvoering zijn nog niet bekend. 

Bestaanszekerheid – vereenvoudiging inkomensregelingen
De Rijksoverheid werkt aan de vereenvoudiging van het stelsel van sociale zekerheid. De Rijksoverheid wil hiermee zorgen voor toegankelijke en begrijpelijke inkomensregelingen en voor een zeker en voorspelbaar inkomen. We sluiten hierbij aan met een plan in Q2 2025 waarin staat hoe we de Capelse inkomensregelingen laagdrempeliger gaan uitvoeren. Hierbij maken we gebruik van de aanbevelingen uit het rekenkameronderzoek naar de Capelse inkomensregelingen (oplevering december 2024). En van de aanbevelingen van de Kinderombudsman bij de themabijeenkomst kinderarmoede in april 2024. De kosten voor de uitvoering zijn nog niet bekend. 

Eenverdienersproblematiek 
Door een onbedoelde en complexe samenloop van fiscaliteit, toeslagen en sociale zekerheid is er een groep alleenverdienende huishoudens, die een lager besteedbaar inkomen heeft dan samenwonenden in de bijstand. Vanaf 1 januari 2025 zijn gemeenten verplicht om tot en met 2027 uitvoering te geven aan een tijdelijke regeling door de betreffende huishoudens een forfaitaire tegemoetkoming te bieden. IJsselgemeenten Sociale Zaken gaat de regeling voor Capelle uitvoeren. Het is nog niet bekend welke kosten met de uitvoering van de regeling zijn gemoeid en wat de hoogte van de compensatie van het Rijk is. 

Toekomstverkenning Promen 
Sinds 2015 is er geen instroom meer mogelijk in de Wsw. De inkomsten van SW bedrijven uit beschut werk en re-integratietrajecten compenseren slechts gedeeltelijk de afnemende inkomsten uit de Wsw. Promen functioneert nu goed in vergelijking met andere SW bedrijven. Dat willen we zo houden en waar mogelijk verbeteren. 
De deelnemende gemeenten in de GR Promen zijn daarom in 2024 gestart met een onderzoek naar de mogelijke scenario's voor een toekomstbestendig ontwikkelbedrijf Promen voor de langere termijn. Het doel is om daarmee een gefundeerde keuze te maken voor de structuur van een toekomstbestendig Promen.
De minister heeft in 2024 eenmalig 64 miljoen beschikbaar gemaakt om gemeenten tegemoet te komen bij de financiële uitdagingen die ze ervaren rondom de infrastructuur van sociaal ontwikkelbedrijven. De middelen zijn in 2024 toegevoegd aan de integratie-uitkering participatie via de meicirculaire. 

Compensatie afschaffing lage inkomensvoordeel (LIV)
Het LIV is een jaarlijkse tegemoetkoming voor werkgevers die werknemers in dienst hebben met een laag loon. Hierdoor dalen de loonkosten voor de werkgever. Sociaal ontwikkelbedrijven kunnen het wegvallen van het LIV financieel niet opvangen. Daarom ontvangen gemeenten vanaf 2025 volledige compensatie via het gemeentefonds. Structureel gaat het om landelijk € 16,8 miljoen per jaar. 

Structurele verhoging begeleidingsmiddelen beschut werk
Het Rijk verhoogt de begeleidingsmiddelen beschut werk structureel met landelijk € 23,1 miljoen in 2024, oplopend naar € 65,3 miljoen in 2028. Een voorstel voor de besteding van deze verhoging van de begeleidingsmiddelen maakt onderdeel uit van het advies aan het college aangaande de analyse participatiebudget, die in augustus 2024 is opgesteld. 

Implementatie en uitvoering Participatiewet in Balans
Naar verwachting treedt de Participatiewet in Balans per 1 januari 2025 in werking. Deze bevat twintig maatregelen, die de regels en ondersteuning van de Participatiewet beter laten aansluiten op de mogelijkheden en omstandigheden van de doelgroep. Deze maatregelen vragen meer maatwerk van de uitvoering door IJsselgemeenten. De financiële consequenties worden naar verwachting in de loop van 2025 duidelijk.

Implementatie en uitvoering Wet Van school naar duurzaam werk
Naar verwachting treedt in augustus 2025 de Wet van School naar duurzaam werk in werking. De wet heeft als doel jeugdwerkeloosheid te voorkomen door, onder andere, de begeleiding van schoolverlaters in het kader van de Participatiewet vast te leggen. Tussen IJsselgemeenten en de scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs en het Praktijk onderwijs zijn werkafspraken om vroegtijdig, voor de uitstroom, begeleiding te bieden. 

De wijzigingsvoorstellen van deelprogramma 6B staan hieronder weergegeven.

Via de meicirculaire 2024 ontvangt Capelle vanaf 2024 structureel een extra bedrag voor een betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. We willen dit budget (inclusief het bedrag voor 2024) inzetten voor de uitvoering van het beleidsplan schulddienstverlening (verwachte besluitvorming door de raad in Q4 2024). Daarom stellen we voor om de middelen van 2024 door te schuiven naar 2025 en 2026, respectievelijk 33 en 139. Bij de Voorjaarsnota 2025 doen we een voorstel voor de benodigde structurele extra middelen vanaf 2026.

We stellen voor om de lasten/baten in de begroting voor 2025 te verhogen met V/N172  in 2024, V/N174 in 2025, V/N167 in 2026, V/NN172 in 2027,  V/N176 in 2028 en V/N173 in 2029 en verder.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als losse voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's: 

Eind 2017 hebben de colleges van de deelnemende gemeenten in Promen het Hooflijnenakkoord Promen 2018-2025 vastgesteld. Conform dit hoofdlijnen akkoord start in 2024 een onderzoek naar de scenario's voor een toekomstbestendig Promen voor de langere termijn. De voorbereidingen voor het onderzoek zijn gestart. Het is in september 2024 nog onbekend wat de kosten voor de deelnemende gemeenten zullen zijn.

De rijksoverheid ziet in dat het nodig is om infrastructuur van de SW-bedrijven te optimaliseren zodat ze, ondanks de afname van de doelgroep WSW, financieel gezond blijven en een goede dienstverlening blijven leveren. Het aandeel van Capelle is eenmalig N216 in 2024 als vermeld in de meicirculaire 2024.

In verband met vertraagde start van de toekomstverkenning en de financiële gevolgen van de nog af te sluiten, nieuwe CAO aan de slag, willen we een bedrag van 100k via de reserve eenmalig naar 2025 overhevelen.

We stellen voor de lasten in de begroting 2024 te verhogen met N216 en het bedrag van 100k via de reserve eenmalig naar 2025 over te hevelen.

In april 2023 zijn we gestart met een tweejarige pilot met het Jongeren Perspectief Fonds (JPF). Het JPF is ontwikkeld omdat jongeren vaak niet terecht kunnen in een regulier schuldhulpverleningstraject, onder meer vanwege het gebrek aan afloscapaciteit. Aan de pilot kunnen in totaal twintig jongeren deelnemen, waarbij tien jongeren starten in het eerste pilotjaar en tien in het tweede jaar. Een traject duurt twee jaar. Tijdens een traject werken jongeren met hulp van Welzijn Capelle en IJsselgemeenten SHV aan een schuldenvrije toekomst en aan de ontwikkeling op andere leefdomeinen.
Voor de pilot is in de begroting 2023 voor zowel 2023 als voor 2024 een bedrag van 110 beschikbaar gesteld voor de beoogde twintig trajecten, met een doorlooptijd tot uiterlijk eind 2026. 
Van het beschikbaar gestelde budget voor de pilot resteert eind 2024 een bedrag van 52. Dit budget willen we overhevelen van 2024 naar 2025 en 2026, zodat alle jongeren die in 2023 en 2024 met een traject gestart zijn, het traject kunnen afronden. Eind 2024 besluiten we op basis van een evaluatie om de JPF-aanpak al dan niet voort te zetten. 

We stellen voor om de lasten in de begroting aan te passen met V/N52 in 2024, N/V11 in 2025 en N/V41 in 2026 en dit budget over te hevelen van 2024 naar 2025 en 2026 middels de reserve eenmalige uitgaven.

Op verzoek van uw raad hebben we in 2023 fashioncheques verstrekt voor kinderen in gezinnen met een laag inkomen. Per collegebrief van 30 augustus 2024  bent u geïnformeerd over de resultaten. Op een totaal bedrag aan verstrekte waardebonnen van 225 is een niet-verzilverd bedrag van afgerond  27. Dit valt nu vrij ten gunste van het begrotingssaldo.

In de periode oktober 2023 - augustus 2024 heeft GR IJsselgemeenten Sociale Zaken in opdracht van ons de Energietoeslag 2023 uitgevoerd. Van het beschikbare budget resteert naar verwachting een bedrag van afgerond 540. Dit restant wordt nu afgeraamd (V540). Dit budget wordt gedekt vanuit de Algemene reserve. De onttrekking aan de Algemene reserve wordt eveneens bijgesteld (N540). Deze budgetbijstelling is budgettair neutraal.

We stellen voor om de lasten in de begroting aan te passen met V567 en baten met N540 in 2024.

De toename van de totale lasten van dit programma komt met name vanwege de verhoging kosten van het Participatiebudget (VJN 2024 6B.3) en een hoger budget voor de GR IJsselgemeenten (actualisatie B2025).

De onttrekking aan de Algemene reserve betreft de dekking voor het budget voor eenmalige tegemoetkoming energiekosten minima (aanvraagtermijn tot en met 31 augustus 2024).

In de toekomstige jaarschijven nemen de lasten voor Wsw af door een verwachte daling van het aantal arbeidsplaatsen. Daar staat tegenover dat de lasten voor Inkomensregelingen in meerjarenperspectief toenemen omdat jaarlijks rekening wordt gehouden met een groei van het aantal cliënten.

KADERSTELLEND BELEID

• Coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Voor vandaag en morgen’ (juni 2022);
• Beleidskader maatschappelijke ondersteuning en gezondheid 2021-2024 (BBV 570182 september 2021).

OVERIG BELEID, NOTA'S, VERORDENINGEN EN ACTIEPLANNEN

Gemeenteraad:

• Regionaal Beleidsplan Maatschappelijke Ontwikkeling en Beschermd Wonen 2022-2026 (BBV 658216 december 2021);
• Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2023 (RV 974434 december 2022).

College van B&W:

• Uitvoeringsplan Wonen op maat (BBV 740034 mei 2022);
• Capelle: Voor Elkaar! Transformatie Sociaal Domein 2.0: over innovatie en partnerschap (BBV 109715 december 2019).

Uitstel invoering woonplaatsbeginsel Beschermd wonen
De invoering van het woonplaatsbeginsel en het nieuwe verdeelmodel voor Beschermd wonen zijn wederom uitgesteld. Omdat er een nieuwe regering komt, lukt invoering per 1 januari 2025 niet. De nieuwe streefdatum is 1 januari 2026. Dit betekent dat we in 2025 nog steeds geen middelen voor Beschermd wonen ontvangen.

Wetvoorstel afschaffing abonnementstarief Wmo 2015
In het wetsvoorstel Wet afschaffing abonnementstarief Wmo 2015 wordt een inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage (ivb) heringevoerd. In 2024 geldt voor een aantal voorzieningen in Capelle het abonnementstarief als eigen bijdrage (Wmo- diensten). Dit is een vaste bijdrage van € 20,60 per maand (2024) die voor elke Wmo-cliënt hetzelfde is ongeacht inkomen, vermogen of het aantal uren ingezette ondersteuning. De invoering van het abonnementstarief in 2019 moest voor cliënten de stapeling van eigen bijdragen beperken en het systeem van eigen bijdragen transparanter maken en vereenvoudigen. Dit betekende ook dat gemeenten een instrument werd ontnomen om cliënten naar financiële draagkracht bij te laten dragen in de kosten van die voorzieningen. Het abonnementstarief is voor cliënten met een laag inkomen en geen vermogen namelijk even hoog als voor cliënten met een hoog inkomen en/of groot vermogen. Met het oog hierop, wil de regering het inkomens- en vermogensafhankelijke karakter van de eigen bijdrage Wmo 2015 herstellen. Dit met als doel om de zorg en ondersteuning voor iedereen toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit te houden. De bepalingen over de opeenstapeling  met andere eigen bijdragen in de Wmo 2015 en de Wlz blijven van kracht. De planning is dat het wetsvoorstel per 1 januari 2026 in werking treedt en dat sommige Capellenaren met ingang van 2026 meer eigen bijdrage betalen. 

De wijzigingsvoorstellen van programma 6C staan hieronder weergegeven.

Onderbesteding budget Wmo-maatwerkvoorzieningen
Er is sprake van een onderbesteding op het budget Wmo-maatwerkvoorzieningen. Met name blijft het aantal ritten collectief aanvullend vervoer achter. Ondanks dat de dienstverlening van de vervoerder weer is zoals we mogen verwachten, blijven de ritten van de Capellenaren nog achter. Daarnaast is een aantal grote woningaanpassingen lager uitgevallen. Ook verwachten we een stijging van de eigen bijdrage doordat er meer cliënten een eigen bijdrage opgelegd krijgen.  Bovenstaande leidt tot een verlaging van de lasten (V462) en een verhoging van de baten (V38) in 2024. 

Aanpassing taakstelling Wmo (onderzoeksopdracht)
We hebben een taakstelling Wmo- toezicht rechtmatigheid opgenomen op basis van de normen van de VNG (280 in 2025 en 2026 en 140 vanaf 2027) (voorstel 6C.5 BG24). Abusievelijk is in de taakstelling Wmo (voorstel 6C.4 Begroting 2024) ook een besparing van 94 op Wmo-toezicht (rechtmatigheid) opgenomen. 

Eigen bijdrage voorzieningen
Op dit moment wordt er een eigen bijdrage gevraagd voor de Wmo-diensten (huishoudelijke ondersteuning, begeleiding en persoonlijke verzorging). Per 1 januari 2025 heeft u een wijziging aangebracht in het heffen van de eigen bijdrage door deze uit te breiden naar alle Wmo-maatwerkvoorzieningen waar wettelijk een eigen bijdrage voor geheven kan worden (Raadsvoorstel 1525233 – 23 september 2024). Dit leidt tot hogere inkomsten. Op basis van het huidige cliëntenbestand is de verwachting dat ongeveer 600 cliënten extra een eigen bijdrage gaan betalen van € 20,60 per maand. Dit zijn cliënten die nu nog geen eigen bijdrage betalen. Dit resulteert naar verwachting in een verhoging van de baten van V148 vanaf 2025.
Het vaststellen en het innen van de eigen bijdrage is landelijk belegd bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Het CAK beoordeelt welke Capellenaren vrijgesteld worden van het betalen van de eigen bijdrage op basis van de vrijstellingen in artikel 3.8 van het Uitvoeringsbesluit Wmo2015. Mocht blijken dat de baten lager worden als gevolg van deze vrijstellingen, stellen we dit bij.

We stellen voor in 2024 de lasten met V462 te verlagen en de baten met V38 te verhogen, in 2025 de baten met V148 te verhogen en vanaf 2026 de lasten met N94  te verhogen en de baten met V148 te verhogen.

In het meerjarenperspectief nemen de lasten van 2025 af vanwege de besparingsmaatregel toezichthouder Wmo (B2024 6C.5) en vanaf 2026 af vanwege de besparingsmaatregel uitkomst onderzoeksopdracht Wmo (B2024 6C.4). Hier tegenover staat een toename van de budgetten vanwege de verwachte prijs- en volumestijgingen (B2023 6C.1, actualisatie begroting 2024, NJN23 0.19 en actualisatie begroting 2025). 

De toename van de baten vanaf 2026 wordt verklaard door de herinvoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage (B2024 6C.2), die als taakstelling opgenomen is in de meicirculaire 2023 van het gemeentefonds. De wijziging in het heffen van de eigen bijdrage door deze uit te breiden naar alle Wmo-maatwerkvoorzieningen (NJN24 6C.1) zorgt voor een toename van de baten vanaf 2025.

KADERSTELLEND BELEID

• Coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Voor vandaag en morgen’ (juni 2022);
• Jeugdbeleid 2021-2024. De Basis voor Groei! (BBV 478782 april 2021).

OVERIG BELEID, NOTA'S, VERORDENINGEN EN ACTIEPLANNEN

Gemeenteraad:

• Beleidsplan Jeugdhulp 2019-2022 (BBV 1047204 februari 2019);
• Nabij en Passend, regiovisie Jeugdhulp regio Rijnmond, 30 nov 2020 (BBV 385770, december 2020);
• Verordening Jeugdhulp Capelle aan den IJssel 2018 (BBV 1073723 april 2023).

College van B&W:

• Capelle: Voor Elkaar! Transformatie Sociaal Domein 2.0: over innovatie en partnerschap (BBV 109715 december 2019);
• Volmacht- en mandaatbesluit gesloten plaatsingen in het vrijwillig kader jeugdhulp (BBV 1325312 december 2023);
• Nadere regels Jeugdhulp Capelle aan den IJssel 2019 (maart 2019).

Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
Het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming is een meerjarige ontwikkeling voor de verbetering van de kind- en gezinsbescherming in Nederland. We bereiden ons voor op de komst van het Toekomstscenario door het te beproeven in de proeftuin. We maken kennis met de nieuwe werkwijze en creëren kansen om lokaal onze eigen accenten te plaatsen. We doen dit in regio Rijnmond op de ontwikkelopgaven verbinding straf en zorg en inzet van ervaringsdeskundigheid. Begin 2025 verwachten we de opbrengsten te vertalen naar wat hier lokaal voor nodig is. We verwachten in 2025 meer duidelijkheid over de kosten voor implementatie van het Toekomstscenario op langere termijn. In 2025 volgt hierover een maatschappelijke businesscase.

Regionale maatregelen kostenbeheersing
Naast de vastgestelde lokale actielijnen is regionaal een pakket met vijftig maatregelen vastgesteld om de kosten te beheersen. Deze maatregelen richten zich voornamelijk op het beter benutten van de mogelijkheden die de regionale inkoop ons biedt. Over de voortgang van de realisatie en de ontwikkelingen van de kosten van de jeugdhulp wordt regionaal gerapporteerd.

Beleidsplan Jeugdhulp
Het beleidskader Jeugdhulp 2019 - 2022 Met het Oog op hun toekomst  en de nota Jeugdbeleid 2021-2024, De Basis voor Groei! zijn in het kader van de ontwikkelingen rond de Hervormingsagenda Jeugd verlengd. In 2024 hebben we de Hervormingsagenda uitgewerkt in een lokaal plan 'tegen de stroom in voor duurzame en betaalbare jeugdhulp'. We nemen dit in 2025 mee bij de herijking van de hierboven genoemde beleidsdocumenten.

Uitvoeringsprogramma huiselijk geweld en kindermishandeling
Op 27 mei 2024 heeft de gemeenteraad de regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdam Rijnmond vastgesteld. Op basis van deze regiovisie werken we een lokaal uitvoeringsprogramma uit. De verwachting is dat deze in de eerste helft van 2025 gereed is. In de Voorjaarsnota 2025 nemen we de financiële consequenties van het lokale uitvoeringsprogramma mee.

De wijzigingsvoorstellen van deelprogramma 6D staan hieronder weergegeven.

In oktober 2023 hebben het ministerie van JenV en de VNG een bestuurlijk akkoord gesloten over het verlagen van de werkdruk in de jeugdbescherming en jeugdreclassering door de gecertificeerde instellingen (GI’s). Hiervoor is € 60 miljoen benodigd. In het bestuurlijk akkoord is afgesproken dat het ministerie van JenV vanaf 2024 per jaar structureel € 30 miljoen bijdraagt aan deze werkdrukverlaging. Deze middelen zijn met de meicirculaire  beschikbaar gekomen en worden ingezet voor de bijdrage aan de GRJR (zie ook voorstel BG6D.7).  Het aandeel van Capelle is in 2024 N114 naar structureel N109 vanaf 2028. 

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als losse voorstellen terug. Dit voorstel raakt de onderstaande programma's.

We stellen voor om de lasten in de begroting te verhogen met N114 in 2024, N115 in 2025, N108 in 2026, N108 in 2027 en structureel N109 vanaf 2028.

Op 8 juli 2024 heeft de Raad een besluit genomen over het Onderzoek taakstelling, deelonderzoek jeugdhulp 'tegen de stroom in voor duurzame en betaalbare jeugdhulp'. Daarin is een aantal besparingsmaatregelen opgenomen. Vooralsnog lijkt het lokale pakket maatregelen in 2025 en verder jaren  een besparing op te leveren (en ook al een voordeel in 2024). De besparing wordt in mindering gebracht op de taakstelling Hervormingsagenda Jeugdzorg. Dit is een stelpost in onze begroting die ingevuld moet worden met besparingen. Het levert daarom per saldo geen financieel voordeel op vanaf 2025. Er is wel een positief effect in 2024 omdat de taakstelling Hervormingsagenda voor dit jaar al bij de opstelling van de Begroting 2024 op €0 is gezet.

We stellen voor om de lasten in de begroting 2024 met V102 te verlagen.

Volgens het Informatie voorschrift voor derden (IV3) moeten de lasten voor Beschermd Wonen van N246 in 2024  en N252 in 2025 en verder in het programma 6C worden verantwoord , maar de meerjarenbegroting is nu in 6D opgenomen. Binnen 6D is ook een budget opgenomen voor de subsidie van het Leger des Heils (N 318 in 2024 en 342 in 2025 en verder), deze lasten moet binnen het programma 6A worden verantwoord. Deze administratieve onjuistheden worden  gewijzigd bij deze najaarsnota. 

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als losse voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's: 

In het coalitieakkoord Rutte IV is een aanvullende besparing op de Jeugdzorg opgenomen, oplopend naar structureel € 511 miljoen vanaf 2027. Voor 2025 wordt incidenteel € 500 miljoen toegevoegd aan de algemene uitkering. Voor Capelle gaat het om een bedrag van V1.868. Dit heeft geen budgettair effect, omdat het Rijk al had aangegeven dat zij de verantwoordelijkheid voor deze taakstelling op zich zou nemen en hiervoor een stelpost was opgenomen.  Van deze stelpost wordt N1.868 afgeboekt.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als aparte voorstellen terug. Dit voorstel raakt de onderstaande programma's.

We stellen voor om de lasten en baten in de begroting 2025 te verhogen met N1.868 / V1.868.

Op 8 juli 2024 heeft de gemeenteraad ingestemd met het raadsvoorstel Onderzoek taakstelling, deelonderzoek jeugdhulp 'Tegen de stroom in voor duurzame en betaalbare jeugdhulp'.  Met het besluit is door de raad akkoord gegeven op de onderstaande reeks van implementatiekosten voor het uitvoeren van de maatregelen.

We stellen voor om de lasten in de begroting te verhogen met N723 in 2025, N163 in 2026, N98 in 2027 en N98 in 2028.

In de meicirculaire 2022 is het budget van de integratie-uitkering Voogdij 18+ overgeheveld naar de algemene uitkering. Op de integratie-uitkering is een reservering achtergebleven voor eventueel nog toe te kennen compensatieregelingen. Dit restbudget (€ 32,1 miljoen) wordt nu  (bij de meicirculaire 2024) voor 2025 en verder overgeheveld naar de algemene uitkering en verdeeld over de gemeenten. Vanuit het Rijk is dit een technische operatie. Voor Capelle levert de overheveling een bedrag op in de algemene uitkering van € 120k in 2025, € 113k in 2026 en € 112k structureel per jaar vanaf 2026.  Deze middelen uit de meicirculaire 2024 worden ingezet voor de bijdrage aan de GRJR (zie ook voorstel BG6D.7).  

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer terug als losse voorstellen. Dit voorstel raakt de onderstaande programma's.

We stellen voor om de lasten in de begroting te verhogen met N120 in 2025 en N112 in 2026 en N113 vanaf 2027.

In het algemeen bestuur (AB) van 13 september 2024 is de begroting 2025 GRJR vastgesteld. Deze begroting is gebaseerd op de kaderbrief die in uw raad is besproken op 30 januari 2024. De begroting van de GRJR stijgt van 18,6 miljoen in 2024 naar 20,68 miljoen in 2025. Voor 2025 en verder is het op basis van de huidige inzichten daarom noodzakelijk om de bijdrage aan de GRJR in de begroting van Capelle te verhogen. Het grootste deel van de stijging kan worden opgevangen binnen het bedrag dat beschikbaar is voor indexatie van de bijdrage aan de GRJR. Verder worden de beschikbare gelden vanuit de meicirculaire ingezet (zie hiervoor de voorstellen BG6D.6 en NJN6D.1). Per saldo dient nog 525K te worden bijgeraamd.
De oorzaak van de kostenstijging zit vooral in de autonome groei, waarvoor nu een groei van 6% per jaar is opgenomen (deze groei was voor de GRJR eerder lager ingeschat). De kosten voor jeugdhulp met verblijf vertegenwoordigen een belangrijk deel van de kostenstijging. Hier lijkt een verband te zijn met de snelle afbouw van jeugdhulpplus.

We hebben in de NJN23 een vordering op het Rijk opgenomen in verband met de verwachte autonome groei van de jeugdzorgkosten. Dit vanwege het afgeven van een stevig signaal richting het Rijk en om scherper aan de wind te zeilen conform spoor 2. We stellen voor om de vordering op dit moment niet verder op te hogen, maar eerst de uitspraak van de deskundigencommissie van januari 2025 af te wachten. Deze uitspraak kan ertoe leiden dat de Gemeente extra middelen van het Rijk ontvangt. Afhankelijk daarvan zullen we onze positie opnieuw (moeten) bepalen. 

We stellen voor om de lasten in de begroting structureel te verhogen met N525 vanaf 2025. 

De lasten in 2025 zijn eenmalig hoger omdat de taakstelling Hervormingsagenda voor dat jaar grotendeels is afgeraamd met behulp van de extra middelen uit de meicirculaire (zie voorstel BG6D.4). Voor de jaren daarna staat de taakstelling nog volledig in de boeken, wat leidt tot lager geraamde lasten.
De lagere lasten vanaf 2026 worden verder verklaard door de besparingsmaatregelen op Jeugd (zie NJN6D.2). Tegenover deze afname staat dat in meerjarenperspectief rekening wordt gehouden met een autonome groei van de zorgkosten voor jeugdhulp. Dit resulteert weer in een toename in het meerjarenperspectief.