Programma 7 Volksgezondheid en milieu

We staan voor het beschermen en bevorderen van de gezondheid van alle Capellenaren. We voeren onze wettelijke taken uit vanuit de Wet publieke gezondheid (Wpg). 

Het ons aanpassen aan een snel veranderend klimaat én het tegelijkertijd tegengaan van die klimaatverandering om verstrekkende negatieve gevolgen te voorkomen, zijn grote uitdagingen waar de wereld voor staat. Ook in Capelle moeten we hiermee aan de slag. Niets doen is geen optie: ook in Capelle hebben we de verantwoordelijkheid om onze stad goed door te geven aan volgende generaties. Daarbij kiezen we voor haalbare, betaalbare en realistische plannen. Plannen die niet leiden tot tweedeling in de samenleving. Plannen die horen bij de veranderingen die nodig zijn om in 2050 een duurzame, groene en schone stad te zijn.

De lucht-, bodem- en waterkwaliteit voldoen aan de wettelijke eisen.

KADERSTELLEND BELEID

• Coalitieakkoord 2022 – 2026 ‘Voor vandaag en morgen’ (juni 2022);
• Beleidskader maatschappelijke ondersteuning en gezondheid 2021-2024 (BBV 570182 september 2021);
• Programma Duurzaamheid 2023-2026 'Capelle verandert duurzaam' (BBV 1141947 juli 2023).

OVERIG BELEID, NOTA'S, VERORDENINGEN EN ACTIEPLANNEN

Gemeenteraad:

• Capelse Transitievisie Warmte 'Stap voor stap naar een aardgasvrije stad' (BBV 656022 maart 2022);
• Beleidsplan Afval ‘In een schone woonomgeving van afval naar grondstof’ (BBV 1482927 juli 2024) ;
• Laadpalenbeleid 2023-2024 (BBV 950534 december 2022);
• Verordening Afvalstoffenheffing 2023 (BBV 978681 december 2022);
• Verordening Rioolheffing 2023 (BBV 978681 december 2022);
• Weerkrachtig Capelle 'Leidraad klimaatadaptatie' (BBV 671940 maart 2022);
• Koersdocument Duurzaam Capelle (BBV 933022 februari 2018);
• Routekaart verduurzaming gemeente Capelle aan den IJssel (BBV 1484347 mei 2024).

College van B&W:

• Actieplan Omgevingslawaai (BBV 1513245 juli 2024);
• Actieplan Circulaire Economie 2023-2026 'Samenwerken aan een circulair Capelle aan den IJssel' (BBV 1181548 juli 2023);
• Actieplan Energiearmoede 2022-2025 (BBV 645285 december 2021);
• Gemeentelijk Water en Rioleringsplan (GWRP) (BBV 1160127 mei 2023);
• Geluidbelastingkaarten peiljaar 2021 (BBV 835431 juni 2022);
• Duurzaamheidsleidraad voor Bouwen (BBV 1394063 mei 2024);
• Meerjaren Perspectief Vastgoed 2019 (BBV 1091427 juni 2019).

Natuurvriendelijk isoleren redt de vleermuis én het isolatietempo
Om te kunnen isoleren en tegelijkertijd de natuur te beschermen, is de landelijke aanpak Natuurvriendelijk Isoleren opgesteld. Voor de lange termijn betekent dat dat iedere gemeente een Soortenmanagementplan heeft. Voor de korte termijn (maximaal drie jaar) kunnen woningeigenaren hun woning isoleren door een isolatiebedrijf in te schakelen dat natuurvriendelijk isoleert. Natuurvriendelijk isoleren mag in dat geval toegepast worden zónder voorafgaand ecologisch onderzoek en zónder het aanvragen van een omgevingsvergunning. Hiervoor geldt echter wel een maximum percentage van 6% woningen dat via deze aanpak geïsoleerd mag worden.

De keuze tussen individuele of collectieve warmte is voor veel locaties onduidelijk
In de overgang naar een aardgasvrije gebouwde omgeving, is de afweging tussen een individuele of collectieve warmtevoorziening vaak de eerste keuze die gemaakt moet worden. Deze keuze is maatwerk per wijk of buurt en hangt af van mogelijke technieken, vereiste investeringen, praktische overwegingen en politieke vraagstukken. Ondanks deze afhankelijkheden en de onzekerheid rondom warmtewetgeving, worden deze keuzes komende periode onderzocht en opgesteld in onze visie op het energiesysteem van de toekomst. 

De wijzigingsvoorstellen van programma 7 staan hieronder weergegeven.

We willen meer onderzoek doen naar PFAS. Hiervoor hebben we een subsidie bij de Rijksoverheid aangevraagd van 142. Hiervan zal 50% worden uitgekeerd in 2024 en 50% in 2025. De kosten en het uitvoeren van het onderzoek vinden plaats in 2025. Aanleiding is dat PFAS kan leiden tot risico’s voor mens en natuur. We hebben nog onvoldoende inzicht in welke mate deze stoffen voorkomen in Capelle. Incidenteel zijn wel onderzoeken uitgevoerd, maar er ontbreekt een algemeen beeld van de verontreinigingssituatie. Daarnaast is er veel sociale onrust en media-aandacht. Met dit onderzoek krijgen we een beter beeld van onze huidige problematiek en belangrijke aandachtsgebieden. Daarnaast kan dit onderzoek helpen bij het voeren van regionale discussies over verantwoordelijkheden, normen, risico’s en bevoegdheden die op dit moment al gevoerd worden. We stellen voor om de lasten en baten in de begroting 2025 te verhogen met 142.

We ontvangen V160 extra vanuit het rijk voor het uitvoeren van het klimaat- en energiebeleid. V106 is dit jaar ontvangen, V54 wordt op 1 januari 2025 overgemaakt. We stellen voor dit bedrag toe te voegen aan het budget 2025 voor het Programma Duurzaamheid om in te zetten voor een opt-in systeem voor reclamedrukwerk en voor nader te bepalen opvolging van het Capels Energieloket. We stellen voor om de lasten en baten in de begroting 2025 te verhogen met 160.

De planning voor het Soortenmanagementplan is aangepast waardoor de definitieve gunning naar verwachting pas in november of december plaatsvindt.  We stellen voor het budget voor 2024 (225) over te hevelen naar volgend jaar. 

We zien diverse ontwikkelingen die de Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden raken, zowel aan de lasten- als aan de batenkant:

Lasten:

• Een stijging van de jaarlijkse lasten met N267 voor de inzameling en verwerking van afval door Irado. De grootste stijging hierin zit in de verwerking van het restafval. De stijging van de jaarlijkse lasten is meegenomen in de actualisatie van de begroting en komt daarom niet in onderstaande tabel terug.
• Stijgende rentelasten waarvoor in programma 0 een verzamelvoorstel Rentetoerekening is opgenomen. Om de stijging van de jaarlijkse rente op te vangen, zien we de jaarlijkse onttrekking uit de voorziening afvalstoffenheffing oplopen.
• In de voorjaarsnota 2024 is onder 7.6 het voorstel afvalbeleidsplan opgenomen. Na een herrekening blijkt dat het opgenomen voordeel  van V36 in de tabel op de regel 'Besparing afvalbeleidsplan aan afvalstoffenbelasting, verwerking' N6 bedraagt in plaats van V36. Overigens is over de periode 2025-2032 nog steeds sprake van een voordeel van totaal V150. Echter aangezien in onze begroting wordt gewerkt met constante prijzen zien we dat in onderstaande tabel niet terug.

Baten:

• Voor 2024 verwachten we een hogere baat aan afvalstoffenheffing van V206.
• Nadat het dividend al eerder in de voorjaarsnota 2023 in programma 0 onder voorstel 0.7 naar beneden is bijgesteld van V330 naar V110, is deze nu voor 2023 definitief vastgesteld op V46. De ontvangst hiervan is in 2024. Voor onze begroting levert dit een nadeel op van N64.  Voor komende jaren is het onzeker of de jaarlijkse begrote dividenduitkering van V330 kan standhouden. Het dividend over 2024 dat in 2025 wordt uitgekeerd, wordt met N220 naar beneden bijgesteld tot V110. In 2025 wordt door Irado het Strategisch meerjarenplan 2025-2028 opgeleverd met een meerjarenbegroting en een verwachting over de verdere dividendontwikkeling voor komende jaren.

Gezien de diverse ontwikkelingen is het saldo in de voorziening afvalstoffenheffing in 2026 niet meer toereikend. Aangezien een negatief saldo in de voorziening niet is toegestaan, stellen we een stapsgewijze verhoging van de afvalstoffenheffing voor om het tarief voor de Capellenaren geleidelijk te laten stijgen. We stellen in zowel 2025 als in 2026 een stijging voor van V400. Aangezien dit structureel doorwerkt in de baten, kan  een verlaging van de baten plaatsvinden van N325 in zowel 2027 als in 2028. Op basis van 31.000 aansluitingen, komt de stijging in  2025 en 2026 uit op circa gemiddeld  € 13,-  per aansluiting en de daling in 2027 en 2028 op circa gemiddeld € 10,-  per aansluiting

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als aparte voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

De voorziening riolering middelen derden staat onder druk als gevolg van stijgende lasten. De voornaamste oorzaak hiervan is de stijgende rente. Hiervoor is in programma 0 het verzamelvoorstel Rentetoerekening opgenomen, waar we komende jaren een stijgende onttrekking uit de voorziening riolering zien om de stijgende rentelasten op te vangen.
Daarnaast is er in 2024 nog een bijdrage van N70 aan de gemeente Rotterdam voor de renovatie van het riooleindgemaal Prins Alexander. Op basis van de beheerovereenkomst voor het riooleindgemaal Prins Alexander van de gemeente Rotterdam draagt Capelle aan den IJssel ruim 7% bij aan de gemaakte renovatiekosten. De bijdrage is gebaseerd op hoeveelheid afvalwater die gemeente Capelle vanuit de wijk Schenkel via het Rotterdamse rioolstelsel naar de zuivering Kralingseveer van Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard verpompt.

Als gevolg van de stijgende lasten is het saldo vanaf 2027 niet meer toereikend in de voorziening riolering. Een negatief saldo is niet toegestaan in de voorziening. We stellen daarom vanaf 2027 tot en met 2031 een geleidelijke tariefstijging voor van jaarlijks € 4,- bovenop de bestaande jaarlijkse tariefstijging van € 10,-. Als gevolg van de tariefstijging zien we een toename van de kwijtscheldingen in programma 6B. De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als aparte voorstellen terug.

In de Begroting 2024 is in programma 7 voorgesteld om de kwijtscheldingen van de riool- en afvalstoffenheffing en de dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren in 2024 en 2025 niet ten laste van de voorzieningen riool en afval te brengen, maar ten laste van de exploitatie. Dit heeft geleid tot een lagere onttrekking uit de voorziening riolering van N144 en een lagere onttrekking uit de voorziening afval van N599, een totaal lagere onttrekking van N743. Dit nadeel op de baten is ten onrechte in programma 6 verwerkt in plaats van in programma 7 en wordt met dit voorstel rechtgetrokken. Overigens is in de Voorjaarsnota 2024 in voorstel 7.7 besloten om de kwijtscheldingen in 2025 toch ten laste van de voorzieningen riool en afval te brengen.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als losse voorstellen terug. 

In het Actieplan Omgevingslawaai is opgenomen dat we het geluidsniveau van metroverkeer willen meten en berekenen. Dit naar aanleiding van klachten van omwonenden. Het college heeft het Actieplan Omgevingslawaai vastgesteld op 9 juli 2024 BBV 1513245). Voor het plaatsen, onderhouden en uitlezen van geluidsensoren op drie locaties voor een periode van zes maanden is inclusief verwerken en analyseren van de gegevens N50 nodig. 

De lasten en baten fluctueren in meerjarenperspectief. Dit komt hoofdzakelijk door de lasten en baten met betrekking tot riolering en afval. Ook zorgen incidentele budgetten voor Capelse Duurzaamheidslening (BG24 7.4), Uitvoeren Actieplan Circulaire Economie (BG24 7.5) en Klimaatadaptie & Biodiversiteit soortenmanagementplan (NJN 2024 7.3) voor hogere lasten in 2024 en 2025.