Overzicht van baten en lasten

Hieronder het gedetailleerde overzicht per programma inclusief de mutaties in de reserves gevolgd door een verschillenanalyse per programma. 

Conform artikel 27 lid 1.b BBV dient in de jaarrekening een overzicht te worden opgenomen van de gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen, de gerealiseerde kosten van de overhead en het bedrag van de heffing voor de vennootschapsbelasting. Wij kennen geen apart programma voor de algemene dekkingsmiddelen en derhalve is in het overzicht hieronder weergegeven op welk programma het betreffende algemene dekkingsmiddel betrekking heeft.

De gerealiseerde kosten van de overhead is in 2023 N 27.806. Het voorlopige bedrag van de heffing voor de vennootschapsbelasting is in 2023 is afgerond N 80.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Nacalculatie bedrijfsvoering	N1.938	V172	N1.766		N1.766
2	Algemene uitkering Decembercirculaire		N424	N424		N424
3	Rente	N281		N281		N281
4	Aanvulling voorziening verlofsparen	N142		N142		N142
5	Reisdocumenten en rijbewijzen	N70	V163	V93		V93
6	Baten OZB gebruikers		V79	V79		V79
7	Resultaat 2023 GR IJsselgemeenten - ICT	N81		N81		N81
8	Denk- en Doe Mee Fonds	V862		V862	N862	N0
9	Social Return -via reserve eenmalig naar 2024-	V26	V9	V35	N35	N0
10	Overige verschillen	N8	V29	V21	N35	N14
	Totaal	N1.632	V28	N1.604	N932	N2.536

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Nacalculatie bedrijfsvoering: Bij de Najaarsnota 2023 was de verwachting dat we dit jaar konden afsluiten zonder grote afwijking op het resultaat van de bedrijfsvoering. In realisatie blijkt dat we meer hebben besteed. Met name op personeelskosten is een tegenvaller zichtbaar omdat in de prognoses ten onrechte onvoldoende rekening werd gehouden met diverse looncomponenten, waaronder de premie voor het arbeidsongeschiktheidsfonds (N 1.894). Hierdoor ontstond in eerdere instantie een positiever beeld op de salarislasten. Het totale nadeel op de bedrijfsvoering bedraagt N 2.285. Hiervan is 519 doorbelast naar programma 7 in het kader van taakvelden afval en riool, in programma 7 wordt dit nader toegelicht. Het effect in programma 0 is N 1.766.
2	Algemene uitkering Decembercirculaire: Het nadeel wordt voor een bedrag van N 313 veroorzaakt door de decembercirculaire 2023. Vanwege de actualisatie van de maatstaf "Huishoudens met een laag inkomen" daalt de uitkeringsfactor. Het overige nadeel wordt veroorzaakt door afrekeningen van vorige jaren.
3	Rente: Het verschil tussen de werkelijke rentelasten en de op begrotingsbasis toegerekende rentelasten (rente-omslag) bedraagt 273. Deze afwijking bedraagt meer dan 25% van de werkelijke lasten. In de begroting wordt vanaf taakveld Treasury dus teveel rente toegerekend aan de andere taakvelden. Als gemeente zijn we bij een afwijking > 25% conform de voorschriften van de Commissie Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht tot correctie van de toegerekende rentelasten op taakvelden op basis van deze nacalculatie. Het herzien van de rente-omslag leidt binnen dit programma tot een nadeel ten opzichte van de begroting van N 281. Hier tegenover staat het voordeel van de lagere doorbelaste rentelasten op de andere taakvelden.
4	Aanvulling voorziening verlofsparen: Medewerkers kunnen met ingang van 2022 hun bovenwettelijke vakantie-uren omzetten in verlofsparen. Aangezien bij verlofsparen sprake is van arbeidskostengerelateerde verplichtingen die een niet voorspelbare opbouw en daarmee ook een onvoorspelbare afbouw kennen dient hiervoor conform de voorschriften van de Commissie Begroting en Verantwoording (BBV) een voorziening worden ingesteld. In 2023 is aan deze voorziening een dotatie gedaan. Gezien het verlofsparen in 2022 is ingegaan is deze aanvulling niet begroot omdat er geen inschatting kon worden gemaakt van de hoogte van de voorziening, ervaringscijfers ontbreken. Met ingang van de begroting van 2025 zal een structurele dotatie worden toegevoegd aan de voorziening.
5	Reisdocumenten en rijbewijzen: Door het vervallen van alle beperkingen met betrekking tot het reizen zijn er in 2023 meer reisdocumenten verstrekt dan gepland, wat resulteert in hogere opbrengsten. Ook is er een hogere opbrengst leges rijbewijzen. In verband hiermee stijgt ook de afdracht aan het Rijk.
8	Denk- en Doe Mee Fonds: Dit betreft niet uitbetaald budget in 2023. Overheveling budget naar 2024 via de reserve Denk en Doe Mee Fonds om reeds aangevraagde subsidies mee te bekostigen.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond	V150		V150		V150
2	Subsidie Jeugd	V295	N295	N0		N0
3	Subsidie Re-integratie officer / Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid (RIO/IPTA)	V267	N267	N0		N0
4	Verhaal schades	V36	N75	N39		N39
5	Overige verschillen	V15	V32	V47		V47
	Totaal	V763	N605	V158	N0	V158

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond: Op basis van de 2e begrotingswijziging 2023 was rekening gehouden met een nacalculatie van de gemeentelijke bijdrage. De werkelijke cijfers over 2023 zijn echter positief waardoor de nacalculatie niet plaats zal vinden.
2	Subsidie Jeugd: de subsidie High Impact Crime is in 2023 niet ontvangen, dit is doorgeschoven naar 2024 en leidt tot lagere lasten en baten in 2023.
3	Subsidie Re-integratie officer / Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid (RIO/IPTA): het restant van de subsidie RIO/IPTA is overgeheveld naar 2024. Dit leidt tot lagere lasten en baten in 2023. De RIO richt zich op inwoners die vanwege een High Impact Crime (HIC)-feit in aanraking zijn gekomen met justitie. De aanpak bestaat uit het zo snel mogelijk contact maken met de doelgroep en het aanpakken van knelpunten die een terugkeer in de maatschappij bemoeilijken en zo voorkomen dat ex-gedetineerden opnieuw de criminaliteit ingaan. Met IPTA voorkomen wij, bijvoorbeeld door intensieve coaching, dat jongeren (verder) afglijden in criminaliteit.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Civieltechnische werken	V186		V186		V186
2	Onderhoud verhardingen	V169		V169		V169
3	Verkeersvoorzieningen	V139		V139		V139
4	Vervoersknooppunt Rivium	V94		V94	N94	N0
5	Algeracorridor	V58		V58	N58	N0
6	Werkgevers- en bewoners aanpak	V30		V30	N30	N0
7	Nieuwe mobiliteit	V25		V25	N25	N0
8	Voorbereiding MIRT	N19		N19	V19	N0
9	Overige verschillen	V10	V77	V87		V87
	Totaal	V692	V77	V769	N188	V581

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Civieltechnische werken: Lagere lasten op klein onderhoud voor civieltechnische werken vanwege bezettingsproblemen. Dit valt binnen de marge van regulier onderhoud en heeft geen veiligheidsproblemen tot gevolg.
2	Onderhoud verhardingen: Lagere lasten op klein onderhoud voor verhardingen vanwege bezettingsproblemen. Dit valt binnen de marge van regulier onderhoud en heeft geen veiligheidsproblemen tot gevolg.
3	Verkeersvoorzieningen: Lagere lasten op verkeersvoorzieningen doordat door de vele neerslag minder belijning kon worden aangebracht en minder onderhoud nodig was dan verwacht.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Projectplan Capelle XL	V40		V40	N40	N0
2	Lokale Economie	V37		V37	N40	N3
3	Overige verschillen	N18	V72	V54		V54
	Totaal	V59	V72	V131	N80	V51

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Projectplan Capelle XL: De niet bestede middelen van het projectplan worden overgeheveld naar 2024. Dit leidt tot lagere lasten in 2023 en een toevoeging aan de Reserve eenmalige uitgaven.
2	Lokale Economie: Het beschikbare budget voor acties op het gebied van "Wees loyaal, koop lokaal" is niet volledig aangewend. We hevelen de nog niet bestede middelen via de Reserve eenmalige uitgaven over naar 2024.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Onderwijshuisvesting	N146		N146		N146
2	Leerlingenvervoer	N94		N94		N94
3	Tijdelijke huisvesting basisschool Pieter Bas	N54		N54		N54
4	Onderwijsachterstandenbeleid	V359	N359	N0		N0
5	Nationaal Programma Onderwijs (NPO)	N114	V114	N0		N0
6	Overige verschillen	N102	V14	N88		N88
	Totaal	N151	N231	N382	N0	N382

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Onderwijshuisvesting: In 2023 zijn meer meldingen voor klachtenonderhoud ontvangen, daardoor is meer correctief onderhoud uitgevoerd dan begroot. Ook was voor één van de panden (Educatusstraat 10) geen budget begroot voor onderhoud in verband met de op handen zijnde eigendomsoverdracht. De overdracht zal plaatsvinden in 2024 in plaats van in 2023 maar in 2023 zijn wel kosten gemaakt. Ook vallen de aanslagen gemeentelijke belastingen hoger uit door stijgende WOZ-waarden, tezamen met de verzekeringspremies.
2	Leerlingenvervoer: Een leerling bezoekt een school ver buiten de regio. Deze hoge vervoerskosten (N 52) vallen buiten de prijsafspraken maar zijn noodzakelijk om leerling de wettelijke schoolgang te bieden. Naar verwachting zijn deze kosten voor solovervoer niet meer nodig. Opgemerkt moet worden dat het een open- einde regeling betreft. Toename in de uitgaven zijn ook ingegeven door de indexatie op prijsafspraken. In 2025 wordt het leerlingenvervoer opnieuw aanbesteed en wordt onderzocht welke financiële sturingsmogelijkheden in relatie tot de kwaliteitseisen kunnen worden toegepast.
4	Onderwijsachterstandenbeleid: In 2023 is minder besteed vanwege een laag bereik van doelgroeppeuters en het achterlopen in de kwaliteit van de VVE. Hier staat een lagere Rijksbijdrage tegenover in 2023. Wij gaan de komende tijd herstelacties uitvoeren. Het verschil wordt uitgegeven over de periode van 2024 t/m 2026.
5	Nationaal Programma Onderwijs (NPO): Het Rijk heeft in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs middelen beschikbaar gesteld. Tijdens de coronapandemie hebben kinderen en jongeren op onderwijs en sociaal-emotioneel vlak achterstanden opgelopen, deze middelen worden hiervoor ingezet. Deze gelden kunnen wij uitgeven tot en met schooljaar 2024 - 2025. In 2023 is meer besteed dan begroot voor dit boekjaar. Het nog resterende bedrag wordt gedurende de resterende (school)jaren besteed.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Noodfonds energie amateursportverenigingen	N22	V22	N0		N0
2	Meerkosten energie openbare zwembaden	N73	V73	N0		N0
3	Specifieke uitkering Brede-regeling	N119	V119	N0		N0
4	Stadsfeest	V85		V85	N85	N0
5	Overige verschillen	V75	N21	V54		V54
	Totaal	N54	V193	V139	N85	V54

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Noodfonds energie amateursportverenigingen: De uitgaven van deze specifieke uitkering worden gedekt uit Rijksinkomsten.
2	Meerkosten energie openbare zwembaden: De uitgaven van deze specifieke uitkering worden gedekt uit Rijksinkomsten.
3	Specifieke uitkering Brede-regeling: Deze regeling is begrotingstechnisch verwerkt over meerdere programma's. In realisatie zijn de uitgaven in programma 5A hoger uitgevallen vanwege onder andere een aanvullende opdracht. Hier tegenover staan lagere uitgaven binnen programma 6 en 7 voor hetzelfde onderdeel.
4	Stadsfeest: Deze activiteit vindt (mogelijk) plaats in 2024 waardoor het budget is overgeheveld via de reserve eenmalig.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Verkopen/verhuur gemeentelijke grond	N35	N133	N168		N168
2	Speelplaatsen (sportzone Schollebos)	N47		N47		N47
3	Bewatering en nieuwe aanplant (hogere lasten vanwege warmte en natheid)	N44		N44		N44
4	Singelgemalen en baggeren	V127		V127	N108	V19
5	Overige verschillen	N15	V10	N5		N5
	Totaal	N14	N123	N137	N108	N245

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Verkopen/verhuur gemeentelijke grond: De opbrengst van verkopen van gemeentelijke grond is in 2023 lager dan begroot. Door klimaatverandering kijken wij kritisch naar het (definitief) vervreemden van gemeentegrond ten behoeve van tuinuitbreidingen. De totale jaarlijkse uitgifte van gemeentegrond is grillig en laat zich lastig voorspellen. Bij het opstellen van de begroting 2025 beoordelen we dit nader.
4	Singelgemalen en baggeren: Doordat er minder onderhoud nodig is geweest vanwege vervangingen van duikers en beschoeiingen is er een onderschrijding op de lasten. Tevens is er minder uitgegeven aan baggerwerkzaamheden. Hiertegenover staat een lagere onttrekking aan de Reserve water.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Ontvangen bijdrage Integraal Zorgakkoord		V623	V623		V623
2	Onderwijszorgarrangementen	V281		V281		V281
3	Opvang ontheemden Oekraïne	V429	V485	V914	N660	V254
4	Toeslagenproblematiek	V148	N148	N0		N0
5	Wijk Overleg Platforms	V95		V95	N95	N0
6	Overige verschillen	N24	V56	V32	N40	N8
	Totaal	V929	V1.016	V1.945	N795	V1.150

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Ontvangen bijdrage Integraal Zorgakkoord: Op basis van de regionale uitwerking van het Integraal Zorgakkoord door Rotterdam, Krimpen en Capelle in het regioplan ‘Samen zorgen voor morgen’ hebben wij middelen SPUK IZA voor 2023 aangevraagd bij de regionale regiehouder Rotterdam. Ten behoeve van 2023 heeft Capelle daarvoor middelen ontvangen ten behoeve van preventie, welzijn en zorg. In 2023 mogen we deze middelen nog inzetten voor de dekking van reeds in onze begroting geraamde uitgaven die passen binnen de doelstellingen van deze regeling SPUK IZA 2023. Deze inkomsten zijn incidenteel en zorgen voor een onderschrijding in de begroting. Deze baten zijn niet eerder in de NJN verwerkt, omdat het regioplan toen niet definitief was.
2	Onderwijszorgarrangementen: De uitvoering van het beleid voor deze arrangementen verloopt minder snel dan was gepland, waardoor er middelen zijn overgebleven. Deels betreft dit ook middelen die bij de jaarrekening 2022 waren doorgeschoven naar 2023, maar waarvoor geen kosten zijn gekomen in 2023.
3	Opvang ontheemden Oekraïne: De onderschrijding wordt verklaard door lagere lasten dan de ontvangen normvergoeding. Ook viel de exploitatievergoeding hoger uit dan begroot. Van dit voordeel is 660K via de reserve eenmalig doorgeschoven naar 2024 voor kosten die in 2024 gemaakt gaan worden. Daarnaast is besloten om de derde verdieping van de opvanglocatie in het Rivium om te bouwen voor de opvang van ontheemden. Voor de kosten wordt een aanvullende uitkering van het Rijk ontvangen. Aangezien het besluit tot verbouw van de 3e verdiepingen na de opstelling van de Najaarsnota 2023 is genomen is dit niet begroot.
4	Toeslagenproblematiek: De maatwerkvoorziening is lager uitgevallen dan waar in de begroting rekening mee is gehouden. De aanvragen en de omvang daarvan zijn lastig in te schatten. Het betreft een open einde regeling, dat wil zeggen dat er geen budgetplafond tegenover staat. Tegenover de lagere uitgaven staan dan ook de lagere inkomsten vanuit het Rijk.
5	Wijk Overleg Platforms: De begroting voor de Wijk Overleg Platforms (WOP) is gebaseerd op een vast bedrag per inwoner. Dit budget wordt bij de VJN en NJN niet aangepast omdat de WOP's hier recht op hebben. Pas aan het einde van het boekjaar is bekend wat exact is besteed. Niet besteed budget in 2023 wordt voor maximaal 50% van het totale budget overgeheveld naar het volgende jaar via de reserve eenmalige uitgaven.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Uitgaven BUIG	N706	N62	N768		N768
2	Besteding armoedebeleid en JSF/JCF IZA Spuk		V309	V309		V309
3	Resultaat 2023 GR IJsselgemeenten - SoZa	V233		V233		V233
4	BTW re-integratiegelden	V164		V164		V164
5	Arbeidsparticipatie	V142		V142		V142
6	Inburgering		N94	N94		N94
7	Promen	N93		N93		N93
8	Kwijtscheldingen		V86	V86		V86
9	Kringloop	V83		V83		V83
10	Armoedebeleid / Energietoeslag minima	V949	V3	V952	N1.014	N62
11	Overige verschillen	V31	N2	V29		V29
	Totaal	V803	V240	V1.043	N1.014	V29

	Toelichting op de grootste verschillen
1	In de begroting 2023 is er een tekort op de uitgaven voor bijstandsuitkeringen, ondanks dat onze gemeente net als voorgaande jaren een substantieel overschot heeft op het BUIG-budget dat zij ontvangt van het Rijk. Het verwachte voordeel is lager door een stijging van 1% van de uitkeringsdossiers en een verhoging van het uitkeringsbedrag. Het gemiddelde bedrag per uitkering is gestegen door hogere bijstandsnormen als gevolg van de verhoging van het wettelijk minimumloon en de uitstroom van klanten met parttimebanen en een kleine aanvullende uitkering doordat zij meer uren werken.
2	Besteding armoedebeleid en JSF/JCF IZA Spuk: Er is in 2023 via de Gemeente Rotterdam de SPUK IZA ontvangen, deze is bestemd en ingezet om de gezondheid van jongeren geestelijke en lichamelijke te bevorderen.
3	Resultaat 2023 GR IJsselgemeenten - SoZa: De lagere lasten van het onderdeel SoZa worden vooral veroorzaakt door een saldo van lagere personeelskosten en hogere algemene kosten.
4	Btw teruggave re-integratiegelden: Op re-integratietrajecten kan de BTW volledig teruggevraagd worden. In de tussentijdse prognoses was hiermee geen rekening gehouden, dit levert een voordeel op in realisatie.
5	Arbeidsparticipatie: De lasten voor WIW dienstbetrekkingen waren in realisatie lager dan begroot. De WIW is een oude regeling waar al jaren alleen maar uitstroom op is, de begroting 2023 was nog niet volledig aangepast op het lager aantal gebruikers.
10	Armoedebeleid / Energietoeslag minima: In 2023 zijn de aanvragen Energietoeslag ingediend waarop de toekenning en uitbetalingen in 2024 plaats vinden

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Woon- en vervoersvoorzieningen	N724	V2	N722		N722
2	Wmo-diensten	N412	V41	N371		N371
3	Begeleiding	V263		V263		V263
4	Dagbesteding	N98		N98		N98
5	Overige verschillen	V23	V10	V33	V8	V41
	Totaal	N948	V53	N895	V8	N887

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Woon- en vervoersvoorzieningen: De uitgaven zijn gestegen, voornamelijk als gevolg van prijsstijgingen bij de leveranciers en een groter aantal verstrekkingen vergeleken met 2022. Een aantal van deze verstrekkingen was niet bekend bij de najaarsnota. Zo zijn in het vierde kwartaal bijzondere woningaanpassingen (o.a. woonhuislift, douchebrandcard) van in totaliteit 100 verstrekt. Inzet van deze kostbare voorzieningen was noodzakelijk vanwege een complexe casus. De combinatie van deze factoren heeft geleid tot een toename van de totale uitgaven.
2	Wmo-diensten: verhoogde verzilvering. De stijging in uitgaven voor begeleiding en huishoudelijke ondersteuning komt door een verhoogde verzilvering van de verstrekkingen (2,5% hoger dan 2022), wat op zijn beurt voortkomt uit een afname van de wachtlijsten bij zorgaanbieders. Onze inwoners zijn eerder dan verwacht geholpen. Deze vermindering in wachtlijsten bij de zorgaanbieders op het gebied van begeleiding en huishoudelijke ondersteuning is tegen de verwachting in, omdat in algemene zin nog steeds sprake is van een landelijke arbeidsmarktkrapte binnen dit werkterrein. Het heeft geresulteerd in een toename van de uitgaven op dit terrein. De toename in verzilvering heeft met name plaatsgevonden in het 4e kwartaal, een ontwikkeling die niet werd voorzien in de najaarsnota.
3	Begeleiding: Er zijn in 2023 minder indicaties geweest voor individuele begeleiding en PGB aanvragen

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Transitorische (= overlopende) posten	V202		V202		V202
2	SPUK IZA middelen voor Jeugd GGZ		V35	V35		V35
3	GRJR	N146		N146	V146	N0
	Totaal	V56	V35	V91	V146	V237

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Transitorische (= overlopende) posten: In de jaarrekening 2022 was rekening gehouden met een aantal posten voor het jaar 2022, waarvoor in 2023 nog een rekening zou komen. De benodigde middelen zijn toen overgeheveld naar 2023. Voor een deel van deze posten was het bedrag echter te hoog ingeschat. Dit leidt er toe dat de betreffende kosten lager uitvallen in 2023 en dat geeft een voordeel in de jaarrekening 2023.
2	SPUK IZA middelen voor Jeugd GGZ: Van de SPUK IZA middelen kan een bedrag van 35 worden benut als dekking voor Jeugd GGZ, dit vormt een niet begrote baat.
3	GRJR: Bij de NJN 2023 is voorgesteld om 164 over te hevelen naar 2024 (NJN 2023 6D.2) en beschikbaar te houden voor de finale uitwerking en implementatie van kostenbesparende maatregelen. Een groot gedeelte van deze middelen is in 2023 besteed, waardoor er minder wordt overgeheveld naar 2024.

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Bedrijfsvoering	N499	N20	N519		N519
2	Vrijval reserve eenmalig Energiearmoede	N177	N0	N177	V500	V323
3	Verwerkingskosten op reiniging		V247	V247		V247
4	Hogere baten Afval en Riool		V194	V194		V194
5	Lagere onderzoekskosten riolering	V101		V101		V101
6	Voorziening Riolering middelen derden	V373	N324	V49		V49
7	Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden	V247	N296	N49		N49
8	Uitv. geluidsanering wegverkeer	V195	N195	N0		N0
9	SPUK GALA	V133	N133	N0		N0
10	Energiearmoede - SPUK C55	V573	N573	N0		N0
11	Overige verschillen	V126	N16	V110		V110
	Totaal	V1.072	N1.116	N44	V500	V456

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Bedrijfsvoering: Aan de taakvelden riool en afval zijn meer kosten van bedrijfsvoering toegerekend dan waar in de begroting rekening mee werd gehouden. Met name op personeelskosten is een tegenvaller zichtbaar door (duurdere) inzet van inhuur en omdat in de prognoses ten onrechte niet voldoende rekening werd gehouden met diverse looncomponenten, waaronder de premie voor het arbeidsongeschiktheidsfonds. Hierdoor ontstond ten onrechte een te positief beeld op de salarislasten wat heeft geleid tot een nadeel in de realisatie. Het nadeel op de bedrijfsvoering voor de taakvelden riool en afval gaat mee in de berekening van het jaarresultaat op riool en afval hoeveel over 2023 onttrokken uit of gedoteerd dient te worden aan de Voorziening riool en de Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden.
2	Vrijval reserve eenmalig Energiearmoede: In 2022 werden de lasten voor energiearmoede via de reserve eenmalig overgeheveld naar 2023. Bij de Najaarsnota 2023 zijn deze opnieuw doorgeschoven naar 2024. Aangezien deze werkwijze onjuist is omdat de lasten subsidiabel zijn onder SPUK C55 (Aanpak Energiearmoede), vallen de middelen die oorspronkelijk bedoeld waren voor 2022 nu eenmalig vrij. Er wordt niets doorgeschoven naar 2024. De niet-gebruikte subsidiemiddelen (verschil #10) worden via een saldo neutraal voorstel in de Voorjaarsnota 2024 weer toegevoegd aan de begroting.
3	Verwerkingskosten op reiniging: Lagere lasten voor reiniging doordat er minder afval is aangeboden en de verwerkingstarieven lager zijn uitgevallen als gevolg van hogere verkoopprijzen van energie bij de afvalverwerker.
4	Hogere baten Afval en Riool: De baten voor riool- en afvalstoffenheffing vielen in realisatie ruim 1% hoger uit dan begroot (resp. V 69 en V 125). De mee- en tegenvallers op de taakvelden riolering en afval worden overigens geëgaliseerd via de voorzieningen derdengelden Riolering en Afvalstoffenheffing.
5	Lagere onderzoekskosten riolering: Door bezettingsproblemen is er minder onderzoek uitgevoerd.
6	Voorziening Riolering middelen derden: Mee- en tegenvallers op het taakveld riolering worden geëgaliseerd via de voorziening derdengelden Riolering. Begrotingstechnisch werd zowel gedoteerd als onttrokken aan deze voorziening. In realisatie is het saldo van de mee- en tegenvallers onttrokken. Ten opzichte van de begroting verklaart dit de afwijking in lasten en baten.
7	Voorziening afvalstoffenheffing middelen derden: Mee- en tegenvallers op het taakveld afval worden geëgaliseerd via de voorziening derdengelden Afvalstoffenheffing. Begrotingstechnisch werd zowel gedoteerd als onttrokken aan deze voorziening. In realisatie is het saldo van de mee- en tegenvallers gedoteerd. Ten opzichte van de begroting verklaart dit de afwijking in lasten en baten.
8	Uitv. geluidsanering wegverkeer: De werkzaamheden zijn doorgeschoven naar 2024 (en verder). Voor de uitvoering hebben wij reeds subsidie ontvangen, deze middelen schuiven ook door.
9	SPUK GALA: Lagere uitgaven op het onderdeel Brede Regeling Combinatiefuncties. Hier staan hogere uitgaven op programma 5A tegenover voor hetzelfde onderdeel.
10	Energiearmoede - SPUK C55: Voor de aanpak van energiearmoede hebben we vanuit het Ministerie van BZK middelen ontvangen om energiearmoede tegen te gaan met energiebesparende maatregelen. Een deel van de middelen die begroot waren om in 2023 uit te geven zijn nog niet besteed. Deze middelen worden doorgeschoven naar 2024 en via de VJN 2024 toegevoegd aan de jaarschijf 2024 (saldo neutraal N/V).

	Omschrijving	Lasten	Baten	Saldo	Mutatie Reserves	Resultaat
1	Grondexploitaties	N459	N2.447	N2.906		N2.906
2	Rivium district	V413	N493	N80		N80
3	Hogere lasten omgevingswet	N241		N241	V241	N0
4	Faciliterende projecten	V44	N44	N0		N0
5	Voorbereidingsbudget	V88	N88	N0		N0
6	Q team Rivium	V103		V103	N103	N0
7	Hoven II	V115		V115	N115	N0
8	Overige verschillen	N139	N5	N144	N52	N196
	Totaal	N76	N3.077	N3.153	N29	N3.182

	Toelichting op de grootste verschillen
1	Grondexploitaties: Naast diverse (technische) mutaties tussen exploitatie en balans (V 571/N 572) zijn er met name twee posten die de afwijking verklaren. Vanwege nieuwe fasering zijn (tussentijdse) winstnemingen naar achteren geschoven (N 1.875). Daarnaast is de voorziening verliesgevende complexen verhoogd (N 1.030). Deze mutaties resulteren in een incidenteel nadeel voor 2023. In de geheime bijlage Actualisatie Grondexploitaties bij de Capelle bouwt aan de stad monitor 2024 beschrijven wij de voornaamste ontwikkelingen. Voor verdere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid en de toelichting op de balans.
2	Rivium district: Een deel van de begrote voorfinanciering is door vertraging in het project in 2023 niet gebruikt. Bij de VJN 2024 zal de resterende ruimte tot de € 4,5 mln. maximale voorfinanciering worden toegevoegd aan Jaarschijf 2024. Daarnaast zijn er ook kosten gemaakt (N 80) die niet op de coalitie van ontwikkelaars verhaald kunnen worden.
3	Hogere lasten omgevingswet: We bereiden ons voor op de Omgevingswet, tegenover de hogere lasten voor omgevingswet staat een hogere onttrekking aan de reserve eenmalige uitgaven.
6	Q team Rivium: De onderbesteding van het Q-team Rivium komt voort uit de wijziging die in de aanpak van het Rivium District heeft plaatsgevonden. Het eerst opstellen van een Omgevingsplan en daarna pas met plannen komen is een andere werkwijze dan eerder voorgestaan. Tegenover de lagere lasten staat een lagere onttrekking aan de reserve eenmalige uitgaven (saldo neutraal N/V).
7	Hoven II: In de business case voor de tweede fase van de Hoven is een incidenteel budget opgenomen voor een bijdrage aan het gereed maken van het woongebied. Deze werkzaamheden zijn in 2023 aangevangen, het merendeel van de openbare ruimte zal naar verwachting in 2024 worden opgeleverd, het restantbudget wordt overgeheveld naar 2024 via de reserve eenmalige uitgaven.

Onderstaand overzicht geeft die posten aan die het jaarrekeningresultaat incidenteel beïnvloeden. Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben. De grijze cellen zijn mutaties in de reserves.

Mutaties in reserves worden in eerste instantie gezien als incidentele mutaties, tenzij het gaat om reserves die dienen ter dekking van structurele lasten, bijvoorbeeld dekkingsreserves ter dekking van kapitaallasten en onttrekkingen uit een bestemmingsreserve gedurende minimaal 3 jaar met het doel het dekken van structurele lasten. Dit is niet van toepassing in deze jaarstukken.

Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Begrotingsrechtmatigheid wil zeggen dat er op programmaniveau geen kostenoverschrijding is. Overschrijdingen op programmaniveau zijn altijd onrechtmatig, maar in een aantal gevallen hoeven ze niet te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Toetsing hiervan heeft plaatsgevonden aan de hand van de financiële verordening Capelle aan den IJssel 2023.

In de rechtmatigheidsverantwoording hoeft niet te worden toegelicht als:

1. De kostenoverschrijding geheel of grotendeels wordt gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet.
2. De kostenoverschrijding een open einde (subsidie)regelingen betreft. Vaak blijkt vanwege dit open karakter in het kader van het opmaken van de jaarrekening een (niet eerder geconstateerde) overschrijding.
3. De kostenoverschrijding geconstateerd wordt na het verantwoordingsjaar betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen.
4. De kostenoverschrijding op het (deel)programma kleiner is dan de rapportagegrens van € 100.000 en € 25.000 bij investeringskredieten (verordening art. 5 lid 7).
5. De kostenoverschrijding past binnen het door de gemeenteraad geaccordeerde beleid. Het gaat dan om:
   • Faillissement debiteur/vorderingen die niet meer geïnd kunnen worden;
   • Wijzigingen landelijke wet- en regelgeving met financiële consequenties;
   • Aanpassingen algemene uitkering gemeentefonds;
   • Uitgaven van gemeenschappelijke regelingen/verbonden partijen;
   • Renteontwikkelingen;
   • Noodzakelijke afwaardering onroerend goed door marktomstandigheden;
   • Uitgaven die naar hun aard onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar zijn.
6. De batenonderschrijding geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde lagere kosten ten laste van bijvoorbeeld subsidie.
7. De in sub 2, 3, 4, en 5 genoemde voorwaarden voor het niet toelichten van de kostenoverschrijding zijn ook van toepassing wanneer het een batenonderschrijding betreft.

Uit het overzicht van baten en lasten valt op te maken dat bij enkele programma's de lasten hoger zijn dan begroot en de baten lager. Hieronder geven wij een korte toelichting. In de toelichting is soms een hoger bedrag genoemd dan de totale afwijking op de onrechtmatigheid die meetelt voor het oordeel. Dit komt omdat er dan sprake is van (kleine) voordelen binnen het programma op de lasten.

Naast de begrotingsrechtmatigheid bij de programma’s moeten wij ook de investeringen beoordelen op rechtmatigheid. De rechtmatigheid wordt getoetst op basis van de uitgaven tot en met 31 december 2023, toekomstige uitgaven worden niet meegenomen. Mochten toekomstige uitgaven leiden tot een overschrijding dan rapporteren wij hierover in begrotingsjaar 2024 en verder.

Met betrekking tot aanbestedingen zijn onrechtmatigheden vastgesteld voor een bedrag van 3.971. Onderstaande tabel bevat een gedetailleerd overzicht.

Alle inkooponrechtmatigheden hebben betrekking op het proces van aanbesteden.  De onrechtmatigheid inzake de opvang van Oekraïners werd veroorzaakt doordat het proces van opvang gedurende het eerste jaar spoedeisend was en veelvuldig wijzigde qua omvang. Hierdoor was het niet mogelijk een goede aanbesteding op de markt te plaatsen. In 2023 zijn de inhuurcontracten rechtmatig omgezet en zijn de servicediensten die onder de huurovereenkomst vielen Europees aanbesteed  of op een andere wijze rechtmatig ingevuld.

De onrechtmatigheid voor de inhuur van een architect is tot stand gekomen omdat een vervolgopdracht noodzakelijk was. Het was hierbij niet mogelijk een andere architect in te schakelen. De units Interne Controle en Inkoop hebben in 2024 maandelijks overleg ter voorkoming van onrechtmatigheden en maandelijks overleg over de realisatie van de inkopen. Inkopen die niet via het vastgestelde proces verlopen kunnen daardoor eerder geconstateerd worden.

Voor de overige inhuuronrechtmatigheden geldt dat de contracten nog voortkomen uit de periode voor de broker is aangesteld. De contracten zijn inmiddels stopgezet of omgezet naar de broker. Ook voor deze categorie geldt dat dat de units Interne Controle en Inkoop in 2024 maandelijks overleg hebben. 

Daarnaast geeft de Unit Inkoop in 2024 voor alle afdelingen presentaties over het wettelijke kader en  het inkoopproces van de gemeente.

Binnen het criterium Misbruik en Oneigenlijk gebruik is sprake van onrechtmatigheid. De omvang van het bedrag is 152 en het betreft fraudedebiteuren.

De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties, blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, en ook de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de raad vastgestelde kaders, zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad op 3 juli 2023 vastgestelde normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.
Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording hoeven te worden betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt 1% van de gerealiseerde totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves en is daarmee vastgesteld op € 2.739.470.

Bevinding
Het college is van mening dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten en ook de balansmutaties niet rechtmatig tot stand zijn gekomen binnen de daarvoor gestelde grens. De geconstateerde afwijkingen betreffen:

WNT-verantwoording 2023
De WNT is van toepassing op gemeente Capelle aan den IJssel. Het voor gemeente Capelle aan den IJssel toepasselijke bezoldigingsmaximum is in 2023: € 223.000. 

De bezoldiging van de topfunctionarissen in 2023 heeft de maximaal toegestane WNT-bezoldiging niet overschreden.

Bezoldiging niet-topfunctionarissen
Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2023 een bezoldiging boven het individueel toepasselijk drempelbedrag hebben ontvangen.