Paragraaf Financiering

Tot en met half juli 2023 is er diverse keren kort geld aangetrokken om een liquiditeitstekort op te vangen. Vanaf eind september/begin oktober zijn er weer diverse korte-termijn leningen afgesloten. Begin december was er een liquiditeitsoverschot in verband met het ontvangen van de specifieke uitkering woningbouw (versnellingsgelden) van 13 miljoen. Er zijn geen langlopende geldleningen in 2023 aangetrokken. Er is één langlopende lening afgelost.

Wij hebben ons gehouden aan de wettelijke regels met betrekking tot de financiering. De kasgeldlimiet van 20.993 hebben wij niet overschreden; maximaal 2x is toegestaan, bij de derde keer moet er een herstelplan worden ingediend bij de toezichthouder. De renterisiconorm hebben wij niet overschreden.

Er zijn geen aanvragen van en daardoor geen leningen verstrekt aan niet-toegestane instellingen.

De instellingen/verenigingen/stichtingen waar wij borg voor staan, hebben in 2023 aan hun betalingsverplichtingen voldaan. 

Het beleid van financieren van ons is gericht op:

• Het voorzien in de financieringsbehoefte van ons op korte en lange termijn;
• Het uitvoeren van de treasuryfunctie. Taken hiervan zijn het besturen en bewaken van de inkomende en uitgaande geldstromen, het beheersen van de daaraan verbonden kosten (tarifering), het minimaliseren van de daaraan verbonden risico’s (renterisico) en het optimaliseren van het rendement van beschikbare liquiditeiten (in beperkte vorm in verband met het Schatkistbankieren);
• Het verstrekken van leningen of borgstellingen uit hoofde van de “publieke taak” uitsluitend aan door de Gemeenteraad goedgekeurde derde partijen en in lijn met onze Verordening Borgstellingen gemeente Capelle aan den IJssel 2020 en Verordening Leningverstrekkingen gemeente Capelle aan den IJssel 2020.

De financieringsbehoefte wordt voor een belangrijk deel bepaald door:

• De leningenportefeuille;
• De reserves en voorzieningen;
• De renteontwikkeling;
• Investeringen (kredieten);
• Grondexploitaties.

Wij hebben eind 2023 een liquiditeitsoverschot gehad. Dit werd mede veroorzaakt door het ontvangen van de Rijkssubsidie Woningbouw (versnellingsgelden) Rivium van 13 miljoen en minder uitgaven betreffende investeringen. De momenten dat er een tijdelijke financieringsbehoefte was, is dit opgevangen door een korte-termijn lening.

Leningen O/G (Opgenomen geldleningen)
De gemeentelijke leningenportefeuille bestaat aan het eind van 2023 uit 9 leningen met een totaalbedrag van 49.720. De reguliere aflossingen zijn conform de prognose. In de paragraaf Financiering van de Begroting 2023 is aangegeven dat de financieringsbehoefte 10.355 zou zijn. Dit bleek niet nodig te zijn, doordat in tegenstelling tot het verwachte liquiditeitstekort er door minder uitgaven en het ontvangen van de specifieke uitkering een liquiditeitsoverschot ontstond in 2023.

Leningen U/G (Uitgezette geldleningen)

Leningen aan niet-toegestane instellingen
Er zijn geen aanvragen gedaan voor leningen aan niet toegestane instellingen. In 2023 heeft de gemeente geen verstrekte leningen.

Bovenstaand treft u een overzicht aan van de ontwikkeling van de rente met een aantal looptijden. Dit overzicht is gebaseerd op cijfers van de Rabobank. De korte rente (< 1 jaar) heeft als uitgangspunt het Euribor en de lange rente (> 1 jaar) is gebaseerd op swaptarieven. Onze tarieven worden verhoogd met een liquiditeitsopslag.
Door sturing van de ECB om  de inflatie niet teveel te laten stijgen en de oorlog in Oekraïne nog steeds een onzeker factor is, is de korte-termijn rente nog aardig hoog. Deze is rond de 4%. Op dit moment is de lange-termijn rente lager dan de korte-termijn rente. Dit komt doordat de lange-termijn rente een marktrente is en de markt verwacht dat deze is de toekomst zal dalen en de korte-termijn rente wordt gestuurd door de ECB.

Korte termijn financiering
Waar mogelijk maken wij gebruik van intermediairs. Dit jaar is vooral gebruik gemaakt van de faciliteiten van BNG. Daarnaast maken wij gebruik van de diensten van een tweetal bankinstellingen, te weten de ING en de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Bij beide instellingen hebben wij een kredietfaciliteit in rekening-courant. Omdat kredietfaciliteiten relatief duur zijn, worden deze alleen gebruikt als veiligheidsbuffer voor onverwachte en/of spoedeisende uitgaven.

Lange termijn financiering
Om de risico’s van de lange termijn financiering in te perken, is in de wet Fido gesteld dat de renterisiconorm niet overschreden mag worden. Daarnaast zijn er regels rondom de kasgeldlimiet opgenomen. Hierin is onder andere bepaald dat er na een overschrijding van meer dan twee kwartalen er een herstelplan ingediend moet worden bij de provincie.
Bij de berekening van de renterisiconorm gaat het om renterisicobeheer. Wij willen de invloed van (externe) rentewijzigingen op onze resultaten zoveel mogelijk beperken. Wanneer er een financieringsbehoefte ontstaat, zal rekening gehouden moeten worden met de renterisiconorm. Deze heeft als doel om het toekomstige renterisico te beperken door aflossingen in de tijd te spreiden. Het renterisicobedrag wordt berekend door een vastgesteld percentage van 20% (voor gemeenten) van het totale begrotingstotaal te nemen. Het totaal aan aflossingen en renteherzieningen mag niet groter zijn dan het renterisicobedrag. Het renterisico kan worden gestuurd door bij het aantrekken van nieuwe langlopende financieringsmiddelen rekening te houden met de vervaldata en renteherzieningen van de bestaande schuld. In 2023 zijn wij binnen de renterisiconorm gebleven.

De kasgeldlimiet is voor 2023 vastgesteld op 20.993. Dit betekent dat gemiddeld per kwartaal niet meer dan 20.993 kort mag worden gefinancierd. Het gemiddelde wordt berekend door te kijken naar de stand van de vlottende schuld en de vlottende middelen per de 1e van iedere maand. Het gemiddelde van deze momentopnames bepaald of wij voldoen aan de toegestane kasgeldlimiet.

Voor 2023 was het limiet van het schatkistbankieren 4.940. Dit is 2,00% van het begrotingstotaal. Wij hebben hier wel aan voldaan.

Hieronder is het renteschema weergegeven conform de Notitie Rente van de commissie BBV.

Onderstaande staat geeft een overzicht weer van de gewaarborgde geldleningen gecumuleerd op geldnemer.

Wij zijn als tertiaire achtervang verantwoordelijk voor leningen van woningcorporaties, na het Waarborgfonds Sociale Waarborgfonds (WSW) en de woningcorporaties. Woningcorporaties trekken leningen aan om het bouwen en onderhouden van sociale huurwoningen te financieren. Het WSW staat hiervoor borg. Als een corporatie niet meer kan voldoen aan haar betalingsverplichtingen, neemt het WSW de leningen over, nadat verschillende woningcorporaties de noodlijdende corporatie heeft geholpen. Als deze niet toereikend zijn vraagt WSW renteloze leningen op bij Rijk en gemeenten. Het Rijk staat voor 50% in de achtervang. 25% wordt verdeeld over alle gemeenten die borg staan en 25% wordt opgevraagd bij de gemeente die in de leningovereenkomst is genoemd. Tot op heden is op deze tertiaire achtervang nooit een beroep gedaan.

Vanaf 2021 geldt een nieuwe achtervangovereenkomst van het WSW, corporaties kunnen leningen aantrekken tot het door het WSW en de Autoriteit woningcorporaties (Aw) ingestelde kredietplafond. Gedurende het jaar wordt er geen informatie verstrekt.  In het 1e kwartaal van het nieuwe jaar worden er overzichten van het aantal leningen en de bijbehorende bedragen per ultimo van het voorgaande jaar naar de gemeente gestuurd. De woningcorporaties waarvoor de gemeente garant staat zijn Stichting Havensteder en Stichting Woonzorg. Het totale openstaande bedrag van deze corporaties is per 31 december 2023 288.540.

Voor de overige leningen staan wij rechtstreeks borg. Als zij niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen dan zijn wij direct verantwoordelijk (primaire achtervang). 

Korte termijnfinanciering
Gedurende het jaar zijn er diverse kortlopende leningen aangetrokken. De kasgeldlimiet is hierbij niet overschreden.

Lange termijnfinanciering
Er zijn in 2023 geen langlopende geldleningen afgesloten.

Treasury jaarplan
In 2023 is uitvoering gegeven aan het treasury jaarplan. Hierin staan de acties opgenomen zoals het actualiseren van beleidsstukken en het voeren van controles met betrekking tot financiën.

Rijkssubsidie Woningbouw op korte termijn (versnellingsgelden) Rivium
Begin december 2023 is er 13,3 miljoen aan subsidie vooruitontvangen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in het kader van de woningbouw op korte termijn. Verantwoording vindt plaats via de SiSa verantwoording (Spuk E104). Door deze ontvangst ontstond er in de laatste maand van 2023 een liquiditeitsoverschot.