Paragraaf Verbonden partijen

Wat zijn verbonden partijen?
Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Met bestuurlijk belang wordt zeggenschap bedoeld, bijvoorbeeld bij vertegenwoordiging in een bestuur of het hebben van stemrecht. Van financieel belang is sprake als aan de verbonden partij een financiële bijdrage ter beschikking is gesteld of als er voor een verbonden partij aansprakelijkheid bestaat.
Behalve met verbonden partijen heeft de gemeente ook relaties met andere partijen die niet volledig aan deze definitie voldoen. Het gaat bijvoorbeeld om partijen waar we enige vorm van zeggenschap hebben, partijen aan wie we een financiële borgstelling hebben verstrekt of partijen die jaarlijks een aanzienlijk bedrag subsidie ontvangen en voor een groot deel afhankelijk daarvan zijn. We noemen deze partijen ‘overige gerelateerde partijen’. In deze paragraaf nemen we zowel informatie op over verbonden partijen als over overige gerelateerde partijen.

Beleid voor verbonden partijen
In de Nota Verbonden Partijen 2019 staan beleidskaders over de omgang met verbonden partijen. Onderwerpen in deze nota zijn onder andere:

• Beleidskaders voor in- en uittreding bij verbonden partijen;
• Rolverdeling tussen het college en de raad;
• Risico-checklist;
• Informatie over de planning & control cyclus van verbonden partijen;
• Aandachtspunten voor governance;
• Aandachtspunten bij de door de gemeente zelf opgerichte verbonden partijen;
• Aandachtspunten voor dilemma’s bij verbonden partijen;
• Afwegingskaders voor gewenste bestuurlijke betrokkenheid.

Visie op verbonden partijen
In de Nota Verbonden Partijen 2019 hebben we de volgende visie opgenomen:

• Verbonden partijen dragen in meer of mindere mate bij aan het publiek belang van onze gemeente. We vinden het belangrijk dat deze partijen zijn zich hiervan bewust zijn en zich hiervoor inzetten. Tegelijkertijd dragen we, in verschillende rollen, actief bij aan het slagen hiervan. Hierbij is niet alleen effectiviteit van belang, maar ook democratische legitimiteit.
• We vinden het belangrijk om goede afwegingen te maken over het aangaan van deelname in nieuwe verbonden partijen. We doen dit alleen als de voordelen van deelname duidelijk zichtbaar zijn, als de risico’s beheersbaar zijn en als er geen ongunstige neveneffecten ontstaan. Dezelfde afwegingen gebruiken we om verbonden partijen periodiek te beoordelen. Hiervoor brengen we periodiek de risico’s in kaart. Om flexibel in te kunnen springen op ontwikkelingen is een goede uittredingsregeling ook belangrijk. Het uitgangspunt is ‘nee, tenzij’.
• We vinden het ook belangrijk om zeggenschap te hebben over de strategische koers van een verbonden partij. Tegelijkertijd beschouwen we de operationele zaken als de verantwoordelijkheid van de partij zelf. We houden een vinger aan de pols, maar geven vertrouwen als blijkt dat dat gegeven kan worden. We maken goede afspraken over de governance van verbonden partijen.

Wijzigingen in de lijst met verbonden partijen
Er zijn geen wijzigingen geweest in 2024. 

Vermogen en resultaat
De in de overzichten gepresenteerde cijfers bij 'Vermogen en resultaat verbonden partij' zijn in de basis de cijfers zoals opgenomen in de jaarstukken 2023 van de betreffende verbonden partij., tenzij hun jaarstukken 2024 tijdig bekend waren. 

Meer informatie over de gemeenschappelijke regelingen van gemeente Capelle aan den IJssel is te vinden via:  Contactgegevens Gemeente Capelle aan den IJssel | Overheid.nl 

In het onderstaande overzicht geven we weer wat het eigen vermogen, vreemd vermogen en financieel resultaat is in de meest recent goedgekeurde jaarrekening van de verbonden partij. Ook worden de financiële bijdragen aan de verbonden partijen in 2024 weergegeven en/of wat de ontvangen dividenden in 2024 zijn. 

In de Nota Verbonden Partijen 2019 is opgenomen dat het verstandig is om keuzes te maken naar welke verbonden partijen met name aandacht uitgaat. Betrokkenheid is met name gewenst als:

• De bestuurlijke invloed groot is;
• Het financieel belang groot is;
• De maatschappelijke risico’s groot zijn.

Om de afwegingen goed te kunnen maken, is er in de nota een afwegingskader met criteria opgenomen. Op basis hiervan kunnen de partijen ingedeeld worden in drie categorieën, namelijk basis (+), standaard (++) en extra (+++). Op basis hiervan kan het college besluiten om de bestuurlijke betrokkenheid te vergroten, bijvoorbeeld door vaker ambtelijk of bestuurlijk overleg te voeren met de partij of meer verantwoordingsinformatie te vragen.

Hieronder wordt de tabel Verbonden Partijen weergegeven. Hierin zijn opgenomen: openbaar belang, bestuurlijk belang, risico's en ontwikkelingen.
Voor meer inzicht in de gemeenschappelijke regelingen, waaronder deelnemende gemeenten kan Overheid.nl geraadpleegd worden bij het onderdeel 'Neemt deel aan gemeenschappelijke regelingen'.

Een algemene ontwikkeling met betrekking tot de gemeenschappelijke regelingen DCMR, GGD, GRJR, MRDH en VRR is dat de deelnemende gemeenten voor grote financiële uitdagingen komen te staan door de aangekondigde korting van het Rijk op het gemeentefonds. Waar voorheen tekorten werden verwacht vanaf 2026, maakt de voorjaarsnota 2024 van het Rijk duidelijk dat veel gemeenten al vanaf 2025 in de problemen komen. In dit kader heeft de gemeente, gezamenlijk met andere deelnemende gemeente bij de diverse gemeenschappelijk regeling een oproep gedaan om bezuinigen te nemen

In de raadsvergadering van 15 april 2019 heeft de raad besloten dat het wenselijk is om te komen tot een Commissie Verbonden Partijen. De inhoud van de Nota Verbonden Partijen en de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport 'Verbinden is vooruitzien' vormden hiervoor de basis. In de raadsvergadering van 16 december 2019 is besloten de Commissie Verbonden Partijen op te richten en is de betreffende Verordening vastgesteld. 

In de afgelopen jaren heeft de Commissie Verbonden Partijen onder andere twee rapporten - Grip op Hitland en Grip op afval - uitgebracht en een preadvies over de governance van de te treffen gemeenschappelijke regeling Beschermd Wonen regio Rotterdam.

De raad heeft op 16 december 2024 kennisgenomen van de evaluatie van de Commissie Verbonden Partijen en, gelet op de meerwaarde voor de raad in haar functioneren, besloten de Commissie Verbonden Partijen te laten voortbestaan.