Programma 4 Onderwijs

Leerlingenvervoer: hogere NEA-index
Door de sterke stijging van de brandstofprijzen lijkt, als de brandstofprijzen niet substantieel gaan dalen, een forse indexering voor het zorg- en taxivervoer (NEA-index) dit jaar onvermijdelijk. Later dit jaar wordt het indexeringspercentage bekend gemaakt. Indien noodzakelijk wordt er bij de Najaarsnota 2022 een wijzigingsvoorstel opgenomen.

De wijzigingsvoorstellen van programma 4 staan hieronder weergegeven. 

Specifieke uitkering ventilatie in scholen – Technisch
Lasten / Baten: N/V 1.833 in 2022
Kasstroom: N/V 1.833 in 2022

Om investeringen in het binnenklimaat te stimuleren heeft de Rijksoverheid de ‘Specifieke uitkering ventilatie in scholen’ (SUVIS regeling) in het leven geroepen. Hiermee dekt de Rijksoverheid, onder voorwaarden, tot 30 % van de investering in de ventilatie van scholen. Een voorwaarde van de regeling was dat de gemeente de subsidieaanvragen moest indienen, ongeacht of de gemeente eigenaar van de onderwijsgebouwen is. De gemeentelijke bijdrage (N350) voor dit project is beschikbaar gesteld vanuit het actieplan corona. 

In het kader van de SUVIS regeling zijn in totaal 13 aanvragen door Capelle ingediend voor scholen waarvan het formele juridische eigendom bij de schoolbesturen ligt. Van alle aanvragen is inmiddels de (volledige) subsidie toegekend. Wij nemen 30 % op de totaal ingediende aanvragen op. Dit betreft 1.833. Dit maximale bedrag komt in 2022 als baat binnen bij de gemeente. De uitgaven vinden plaats in de periode 2022 - 2024. 

De uitgaven zullen voor de gemeente niet hoger zijn dan de inkomsten, aangezien de schoolbesturen risicodragend bouwheer zijn. Eventuele niet uitgegeven bedragen zullen aan de rijksoverheid worden terugbetaald. De inkomsten in 2022 zijn derhalve gelijk aan de uitgaven over de periode 2022 - 2024. Dit voorstel is derhalve budgettair neutraal.

Wij stellen u voor in de begroting 2022 de lasten en baten te verhogen met  N/V 1.833.

Verhuiskosten onderwijshuisvesting – Technisch
Lasten / Baten: V/N 150 in 2023 en N/V  150 in 2026
Kasstroom: V 150 in 2023 en N 150 in 2026

De gemeente investeert fors in goede huisvesting van scholen, dit in vervolg op de vaststelling van Strategisch Huisvestingsplan Onderwijs (SHO) door uw raad in 2017. En het nieuw door u op 7 maart 2022 vastgestelde SHO 2022. Uit uw besluitvorming vloeit voort dat diverse scholen zullen verhuizen en de lasten voor deze verhuizingen worden door de gemeente gedragen. In het SHO 2022 is opgenomen dat de verhuizing van het Comenius College naar de tijdelijke huisvesting in 2026 plaats vindt. Met het voorliggende voorstel vinden de begrote verhuislasten aansluiting op het SHO 2022 en de meest recente planningen van de projecten. Het betreft een verschuiving van een deel van lasten (N150) van 2023 naar 2026 via de reserve eenmalig. De lasten voor verhuizing van het Comenius College van de tijdelijke huisvesting naar de nieuwbouw (in 2028) zijn nog niet opgenomen en worden aan u voorgelegd bij de Begrotingsbehandeling 2023 – 2026. 

Wij stellen u voor om de begroting aan te passen met V/N 150 in 2023 en N/V 150 in 2026.

Ventilatie onderwijsgedeelte MFC Fascinatio, Educatusstraat 10 - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 494 / V 185 in 2022
Kasstroom: N  494 / V185 in 2022

In het MFC Fascinatio aan de Educatusstraat zijn twee scholen gevestigd. De schoolbesturen van deze scholen hebben aangegeven dat het binnenklimaat van het onderwijsgedeelte slecht is en dat de klimaatinstallatie aangepast moet worden. 
Het MFC Fascinatio is in 2010 gebouwd volgens de toen geldende bouwverordening. De aula, de speelzaal en een leslokaal zijn aangesloten op een eigen luchtbehandelingskast (LBK). De overige lokalen op de begane grond en 1e verdieping zijn voorzien van mechanische afzuiging en natuurlijke ventilatie via afsluitbare roosters boven de ramen in de lokalen. De normen en eisen ten aanzien van het binnenklimaat zijn sinds 2010 aangescherpt. Vanuit dit gegeven is het binnenklimaat in onderwijsgebouwen landelijk een aandachtspunt. Het Rijk heeft daarvoor een 
een Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) voor gemeenten ingesteld waarmee het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen verbeterd kan worden. Het gaat vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten.

De specifieke uitkering bedraagt 30% van de totale kosten. Met de schoolbesturen is in principe overeengekomen dat zij zelf 20% voor hun rekening nemen en de gemeente het restant van 50%. Dit voorstel is gelet op de bijzondere eigendomssituatie en de voorgenomen eigendomsoverdracht van het MFC ruimhartiger dan in andere situaties. In de andere gevallen is de bijdrage van de gemeente 20%.
De aanpassing van de klimaatinstallatie kost 618. Het aandeel voor de gemeente is 309.

Wij stellen u voor om voor het aanpassen van de klimaatinstallatie in het onderwijsgedeelte van MFC Fascinatio eenmalig een budget beschikbaar te stellen van N 494. Via de Specifieke uitkering ventilatie scholen (SUVIS) wordt een bedrag van V 185 ontvangen.  

Eigendomsoverdracht onderwijs en wijkcentrum gedeelte MFC Fascinatio - Beleidskeuze 
Lasten / Baten: eenmalig V 505 / N 505 in 2022, V 367 / N 367 in 2022 en structureel V 247/ N 114 vanaf 2023
Kasstroom: eenmalig N 505 in 2022, N 367 in 2022 en structureel V 159/N 114 vanaf 2023

In het MFC Fascinatio zijn vier functies ondergebracht: onderwijs, wijkcentrum, sport en kinderdagopvang. De gemeente is eigenaar van het totale gebouw. Gebruikelijk is dat schoolbesturen juridisch eigenaar zijn van een onderwijshuisvesting. De Wet primair onderwijs en de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gaan hier in beginsel vanuit en in Capelle is dit, met uitzonderingen van enkele locaties die gehuurd worden en de tijdelijke huisvesting aan de Lijstersingel, bij vrijwel alle permanente onderwijslocaties ook zo formeel vastgelegd. 
 
Bij het MFC is bij oplevering van het gebouw gekozen om het pand in eigendom te houden en geheel voor rekening van de gemeente te beheren en exploiteren. Deze constructie levert beheersmatig voor beide kanten problemen op. Het vormt een potentieel financieel risico voor de gemeente en de scholen hebben minder flexibiliteit in het vormgeven van hun eigen gebouw.  Keuzes over het installeren van bijvoorbeeld klimaatinstallaties worden daarbij een discussiepunt tussen schoolbesturen en gemeente, terwijl als het juridisch eigendom in handen is van één of meerdere schoolbesturen, dit besloten kan worden door een schoolbestuur.  

Wij hebben de optie om het eigendom van het onderwijs- en wijkcentrum gedeelte in eigendom over te dragen besproken met de desbetreffende schoolbesturen (de Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs (RVKO) en/of BLICK op onderwijs). Uit overleg is gebleken dat de RVKO positief staat tegenover een juridisch eigendomsoverdracht.  Hieraan werd wel de voorwaarde verbonden dat zij voldoende middelen (“reserve”) meekrijgt om na overdracht het pand te onderhouden en te beheren. Deze reserve kan vastgesteld worden op N 505.  In de voorziening onderhoud is rekening gehouden met dit reservedeel en kan hiervoor worden aangewend.
 
Na de formele overdracht zal RVKO eigenaar worden van het onderwijspand en een deel van het pand aan BLICK in medegebruik geven. In aanloop naar de formele eigendomsoverdracht zal tussen BLICK en RVKO nadere afspraken gemaakt worden over het ruimtegebruik en de vergoeding daarvoor. In de uitwerking daarvan is de Wet op Primair onderwijs en de Verordening voorzieningen Huisvesting Capelle aan den IJssel van toepassing.

Door de eigendomsoverdracht vinden er mutaties plaats in de taakvelden. Deze mutaties levert een structureel voordeel op van V 133 vanaf 2023. Het voordeel in de kasstroom is 88 lager. Dit betreft de lagere dotatie aan de voorziening onderhoud.

Wij stellen u voor in te stemmen met:

1.  het aan het schoolbestuur over te dragen reservedeel van N 505 in 2022;
2. het aan de VvE over te dragen deel van de voorziening onderhoud N 367 in 2022;
3. bovenstaande bedragen ten laste te brengen van de Voorziening onderhoud;
4. de lasten op TKV 4-2 FD structureel af te ramen met V 125 vanaf 2023;
5. de lasten op TKV 5-2 FD structureel aan te ramen met N 12 vanaf 2023;
6. de lasten op TKV 6-1 FD structureel af te ramen met V 134 vanaf 2023;
7. de baten op TKV 4-2 FD structureel af te ramen met N 113 vanaf 2023;
8. de baten op TKV 6-1 FD structureel af te ramen met N  1 vanaf 2023.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Prijsstijging investeringen Strategisch Huisvesting Onderwijs - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 51 vanaf 2027
Kasstroom: N 680 in 2024, N 679 in 2025 en N 679 in 2026

Bij vaststelling van de Begroting 2022 heeft u besloten om een bedrag van 10.050 beschikbaar te stellen voor de realisatie van 3.000 m2 nieuwbouw van De Triangel, De Klim-Op locatie Bongerd, een gymzaal en een Kinderlab in de Florabuurt.

Tevens heeft u bij vaststelling van de Begroting 2022 besloten om een bedrag beschikbaar te stellen van in totaal 15.418 voor nieuwbouw aan de Meeuwensingel. Hiervan was tot en met 2021 het bedrag van 2.855 besteed, met name aan de hoogwaardige tijdelijke huisvesting aan de Meeuwensingel. Na vaststelling van de Begroting 2022 resteerde een bedrag van 12.563 (15.418 minus 2.855) voor de realisatie van 3.750 m2 nieuwbouw aan de Meeuwensingel voor de huisvesting van De Horizon, De Klim-Op, enkele lokalen voor de Montessorischool, een KinderLab en een gymzaal. 

Zoals in de Begroting 2022 door ons is aangegeven werd bij voornoemde bedragen, in lijn met marktconforme ramingen van september 2021, uitgegaan van een gematigde prijsstijging in de komende jaren. De onzekerheid van de prijsontwikkeling is benoemd in de risicoparagraaf van de Jaarrekening 2021. In de afgelopen maanden hebben de prijzen zich door diverse landelijke en mondiale ontwikkelingen echter aanzienlijk steviger ontwikkeld dan in 2021 was voorzien. Mede omdat de planning is dat de aanbestedingen voor beide ontwikkelingen in 2023 zullen plaatsvinden stellen wij u voor de investeringsbudgetten aan te passen aan de huidige ontwikkelingen. Op basis van externe ramingen gaan wij inmiddels uit van een te verwachten marktconform stichtingskostenbudget van € 3.652 per m2 inclusief BTW aan investeringskosten bij start bouw in 2024 en oplevering in de eerste helft van 2026. 

In de huidige markt blijft het nodig om meerjarige voorspellingen te monitoren en waar nodig bij te sturen. In het derde kwartaal van 2022 laten wij hierom de te verwachten benodigde budgetten voor onderwijshuisvesting onafhankelijk doorrekenen. Bij de Begroting 2023 zullen wij u over de mogelijke risico’s informeren via de risicoparagraaf of een wijzigingsvoorstel.

Wij stellen u voor om een aanvullend krediet van 1.132 beschikbaar te stellen voor nieuwbouw aan de Meeuwensingel waarmee voor de ontwikkeling van de Meeuwensingel een totaal bedrag beschikbaar is van 13.695 (12.563 + 1.132). De aanvullende kapitaallast bedraagt 28 vanaf 2027.
Tevens stellen wij u voor om een aanvullende krediet van 906 beschikbaar te stellen voor de nieuwbouw in de Florabuurt waarmee voor de ontwikkeling van de Florabuurt een totaal bedrag beschikbaar is van 10.956 (10.050 + 906). De aanvullende kapitaallast bedraagt 23 vanaf 2027.
Totaal bedraagt voor deze twee investeringen het aanvullend krediet 2.038 (kapitaallast 51 vanaf 2027).