Programma 6 Sociaal domein

Onderzoek wijkcentrum Schollevaar
Het onderzoek naar de bezuinigingstaakstelling op Wijkcentrum Schollevaar is gestart. We verwachten hierover een uitkomst in de zomer. In dit onderzoek kijken we breder dan alleen wijkcentrum Schollevaar, maar ook naar ontwikkelingen binnen wijk Schollevaar die een effect kunnen hebben in de toekomst op ons maatschappelijk vastgoed, zoals Stationsplein 20. 

Opvang vluchtelingen
Voor de reguliere opvang van vluchtelingen zijn wij bezig met het aanhuren van een pand op de Barbizonlaan, zodat wij deze gereed kunnen maken van opvang. Voor opvang van vluchtelingen uit Oekraïne is een pand gereed gemaakt aan het Rivium en oriënteren wij ons op andere panden.

Onderzoek Capelseweg 120
Bij de Capelseweg 120 is nader onderzoek nodig vanwege vervuilde grond. Het op te stellen plan en de sanering brengen kosten met zich mee waarvan de hoogte nog niet is in te schatten.

De wijzigingsvoorstellen van programma 6A staan hieronder weergegeven. 

Middelen Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag – Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 251 in 2022, N 356 in 2023, N 341 in 2024, N 345 in 2025, 373 in 2026 en 353 in 2027
Kasstroom:  N 251 in 2022, N 356 in 2023, N 341 in 2024, N 345 in 2025, 373 in 2026 en 353 in 2027

In reactie op het rapport Ongekend onrecht van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) heeft het kabinet tot en met 2027 € 150 miljoen per jaar beschikbaar gesteld voor het verbeteren van dienstverlening van gemeenten voor alle mensen. Voor vier actielijnen worden de middelen verdeeld via het gemeentefonds.  

Actielijn 1 Robuust rechtsbeschermingssysteem
Voor de looptijd van de POK middelen ( 2022-2027) willen wij de sociaal juridische dienstverlening lokaal versterken en middelen beschikbaar stellen voor extra lokale capaciteit van de sociale raadslieden (N 104 voor 2022, N 113 2023, N 113 2024, N 114 2025, N 116 2026 en 2027).

Actielijn 2 Versterking wijkteams
In samenspraak met lokale partners werken wij de versterking van de ondersteuning van de wijkteams verder uit. Bij dit onderdeel gaat het om de inzet van regie op ingewikkelde casuïstiek. De planning is om voor de zomer met een voorstel te komen voor de inzet van deze middelen zodat in 2022 nog kan worden begonnen met de uitrol. We ramen voor dit onderdeel  N 100 in 2022, N 208 in 2023 en 2024, N 211 in 2025 en N 237 in 2026 en 2027 aan.   

Actielijnen 3 en 4 Integraal werken en systeemleren
In het kader van integraliteit en systeemleren is er ingezet op sociaal hospitaal en de doorbraakmethode in 2021 en 2022. Voor de verdere inbedding van werkwijzen, het leren van elkaar en met elkaar starten we een impuls in de loop van 2022  We ramen dan ook beide bedragen hiervoor aan (N 47 in 2022, N 35 in  2023 en N 20 in 2024 t/m 2027).

Vanuit het rijk komt er tevens geld beschikbaar voor extra investeringen rondom risicovol verward gedrag via de centrumgemeente van de veiligheids-regio’s (Rotterdam  € 1mln per jaar voor 2021 t/m 2027). Er ligt reeds een bestedingsvoorstel vanuit het Zorg en Veiligheidshuis Rotterdam waar Capelle in participeert. 

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting te verhogen met de bedragen zoals opgenomen in onderstaande tabel. Dekking vindt plaats via het gemeentefonds (decembercirculaire 2021). De baten worden aangeraamd in programma 0.

Opvang vluchtelingen Oekraïne - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 2.000 / V 2.000 in 2022
Kasstroom: N 2.000 / V 2.000 in 2022

We zijn geconfronteerd met de situatie dat vele mensen uit de Oekraïne hulp en onderdak in onze regio zoeken. Gezamenlijk verzorgen we onderdak en opvang voor waarschijnlijk grote groepen vluchtelingen. Dit brengt voor alle betrokken gemeenten kosten met zich mee. De kosten voor Capelle ramen we voorlopig op N 2.000.

In de handreiking Gemeentelijke opvang Oekraïners (GOO) is opgenomen dat het uitgangspunt van het kabinet is dat van rijkswege de kosten die gemaakt zullen worden door de gemeenten integraal vergoed worden. Een en ander wordt nog nader uitgewerkt en zal in een nieuwe versie van de handreiking worden meegenomen. Voor Capelle betekent dit eveneens voorlopig een baat van V 2.000 om de naar verwachting te maken kosten te vergoeden.

Vooruitlopend hierop stellen wij voor de lasten en baten te verhogen met N 2.000 / V 2.000 in 2022.

Geen.

De wijzigingsvoorstellen van programma 6B staan hieronder weergegeven. 

Eenmalige tegemoetkoming energiekosten minima – Onvermijdelijk
Lasten / Baten:  N 3.600/ V 3.600 eenmalig in 2022
Kasstroom:  N 3.600 / V 3.600 eenmalig in 2022

Het Kabinet heeft in december 2021 besloten tot een eenmalige energietoeslag in 2022 voor huishoudens met een inkomen tot 120% van het wettelijk sociaal minimum. Het gaat bijvoorbeeld om huishoudens met een bijstandsuitkering, AOW'ers zonder of met een klein aanvullend pensioen en werkenden met een laag inkomen. De toeslag is voor (gedeeltelijke) compensatie voor de fors gestegen energieprijzen. Het gaat om een richtbedrag van € 800 per huishouden. Het Rijk stelt met de meicirculaire 2022 extra middelen beschikbaar aan de gemeenten om de energietoeslag uit te voeren, in totaal € 854 miljoen.  Per Kamerbrief van 28 april 2022 heeft de minister voor Armoedebeleid de garantie gegeven dat gemeenten hiermee voldoende budget  krijgen om de regeling zoals bedoeld uit te voeren.  
Volgens een indicatieve berekening (gebaseerd op cijfers van het CBS, Dashboard armoedescan 2019) en uitgaande van een 100% bereik van de doelgroep met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum (4.500 huishoudens) gaat het voor Capelle om een bedrag N 3.600 (4.500 x € 800). Uitgaande van de toezegging van het Kabinet nemen we dit voorstel budgettair neutraal op.

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting 2022 eenmalig te verhogen met N 3.600 en de baten  eenmalig te verhogen met V 3.600.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma’s, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma’s:

Bestedingsplan Participatie en Re-integratie 2022 GR IJsselgemeenten – Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 226 eenmalig in 2022
Kasstroom: N 226 eenmalig in 2022

In het Jaarplan 2022 geeft GR IJsselgemeenten/ Sociale Zaken invulling aan de uitvoering van de
Participatiewet. Het hoofddoel is en blijft net als in eerdere jaren, dat zoveel mogelijk Capellenaren
uitstromen naar een betaalde baan of, als dat (nog) niet haalbaar is, dat zij participeren in de samenleving. Bij het Jaarplan 2022 is onder andere een bestedingsplan Participatiebudget opgenomen. 

De GR IJsselgemeenten/ Sociale Zaken heeft in dit bestedingsplan uitgaven geraamd tot een bedrag van 3.465. In de gemeentelijk begroting is een budget beschikbaar van 3.239. Dit betekent een tekort van N 226 (eenmalig 2022). Een deel van het tekort wordt veroorzaakt door nieuwe posten, die beantwoorden aan de Capelse vraag in de Kaderbrief voor 2022. Die vraag betreft extra inzet op de groep met een afstand tot de arbeidsmarkt en de inzet op taalvaardigheden. Om hier invulling aan te geven worden 3 extra FTE ingezet, te weten een vrijwilligerscoördinator, een arbeidsmakelaar FIP en een arbeidsmakelaar voor arbeidsbeperkten, totaal N 156. De intensieve cursus Taalboost wordt ingezet om de taalvaardigheden van deelnemers te versterken (N 30). 
 De overige meerkosten, N 40, hebben betrekking op de modules van ProWork voor cliënten van de “binnenomgeving” en een bijdrage in de oplopende additionele kosten voor Promen. Dit zijn vooral kosten van overhead.

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting eenmalig in 2022 met N 226 te verhogen.

Aanbesteding hulpmiddelen
Door het faillissement van onze voormalige hulpmiddelenleverancier Hulpmiddelcentrum (HMC) hebben wij in 2020 de lopende overeenkomst van rechtswege moeten beëindigen. Gevolg was dat er een nieuw aanbestedingstraject opgestart moest worden. In april 2022 is de aanbesteding voor de Wmo- hulpmiddelen gepubliceerd, dit met als doel een raamovereenkomst met twee leveranciers af te sluiten. Door te kiezen voor twee leveranciers wordt de keuzevrijheid voor de Capelse burger gewaarborgd. Mocht een van de leveranciers door omstandigheden zijn verplichtingen niet meer na kunnen komen, zoals het Hulpmiddelencentrum in het verleden, dan wordt de dienstverlening overgenomen door de andere leverancier en de dienstverlening aan de Capelse burger gegarandeerd. Het feitelijk te verwachte negatieve financiële aanbestedingsresultaat komt door de huidige conforme marktprijzen. Dit is als risico in de paragraaf weerstandsvermogen van de Jaarstukken 2021 benoemd.

Uitstel invoering nieuw verdeelmodel Beschermd wonen en woonplaatsbeginsel in Wmo
De invoering van het nieuwe verdeelmodel Beschermd Wonen en het woonplaatsbeginsel in de Wmo voor beschermd wonen zijn uitgesteld. De bedoeling was om het woonplaatsbeginsel per 1 januari 2023 in te voeren. De staatssecretaris heeft laten weten dat door de lange duur van de formatie van het nieuwe kabinet het wetsvoorstel voor een woonplaatsbeginsel in de Wmo niet op tijd ingediend kon worden. Er zijn daarnaast aandachtspunten die uitgewerkt moeten worden, in samenhang met het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel woonplaatsbeginsel. Welke aandachtspunten dat zijn is op dit moment niet bekend. Dit betekent dat onze gemeente tot aan 2024 geen middelen ontvangt voor Beschermd wonen. In regionaal verband wordt besproken wat de gevolgen zijn en hoe we daar als regio mee om zullen gaan. In het algemeen zal de uitvoering van het door de raad vastgestelde Regionaal beleidsplan Maatschappelijke Ontwikkeling en Beschermd Wonen 2022-2026 doorgang vinden. 

De wijzigingsvoorstellen van programma 6C staan hieronder weergegeven. 

Verhogen OVA-percentage - Onvermijdelijk
Lasten / Baten N 140 structureel vanaf 2022
Kasstroom: N 140 structureel vanaf 2022 

Per 1 januari 2022 zijn nieuwe tarieven voor huishoudelijke ondersteuning, individuele begeleiding, begeleiding in groepsverband en persoonlijke verzorging op basis van de berekende reële kostprijs herzien. Conform het collegebesluit van 7 december 2021 (BBV 646897) zijn de herziene tarieven vastgesteld en financieel in de begroting 2022 verwerkt. Echter, na vaststellen van de tarieven is het OVA-percentage (overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling) met 1,13% verhoogd. Het kabinet heeft dit besloten met als doel de salarissen in de  zorg- en welzijnssector te verbeteren. Dit heeft een onvermijdelijk kostenverhogend effect. Capelle aan den IJssel ontvangt per 2022 jaarlijks V 160 extra om de beoogde loonstijging te kunnen bekostigen. Het bedrag is in de decembercirculaire opgenomen en met ingang van 1 januari 2022 toegevoegd aan het gemeentefonds. Kijkend naar de huidige geprognosticeerde indicaties (stand begroting 2022) kunnen de extra verwachte kosten van N 140 voor financiering van het OVA- percentage binnen de rijkscompensatie worden opgevangen (BBV 711518).

Wij stellen u voor de lasten in de begroting te verhogen met N 140 vanaf 2022.

Toename urgentieaanvragen - Onvermijdelijk
Lasten N 80 structureel vanaf 2022
Kasstroom: N 80 structureel vanaf 2022 

Door de huidige woningkrapte is het aantal urgentieaanvragen de afgelopen periode fors toegenomen. Daarnaast is er sprake van meer complexe problematiek waardoor vaker een beroep gedaan wordt op de urgentieregeling. Zo is het aantal urgentieaanvragen in 2021 t.o.v. 2020 met 26% gestegen (zie ook jaarrekening 2021). Op basis van de verwachte aanvragen 2022 zal naar verwachting bij gelijk blijvende  omstandigheden een extra budget van N 80 benodigd zijn voor de toename van de urgentieaanvragen. 

Wij stellen u voor de lasten in de begroting te verhogen met N 80 vanaf 2022.

Grote woning- en autoaanpassing - Onvermijdelijk
Lasten N 150 eenmalig in 2022
Kasstroom: N 150 eenmalig in 2022 

Bij de ontvangen Wmo- meldingen is, na onderzoek, gebleken dat er in 2022 een tweetal grote aanpassingen, woning- en autoaanpassing, moeten plaatsvinden die meer dan gebruikelijk hogere kosten met zich meebrengen. In de budgetten is hier dus ook geen rekening mee gehouden. De grote woningaanpassing betreft het realiseren van een noodzakelijke aanbouw aan een bestaande woning (N 100) en een auto die zo  aangepast moet worden dat vervoer op de lange termijn realiseerbaar blijft voor de client en voorliggende oplossingen ook niet bruikbaar zijn gebleken (N 50). 

Wij stellen u voor de lasten in de begroting te verhogen met N 150.

Geen.

De wijzigingsvoorstellen van programma 6D staan hieronder weergegeven. 

Compensatie wegens stijging van de zorgsalarissen in het sociaal domein (Jeugd) – Onvermijdelijk 
Lasten / Baten: N 180 structureel met ingang van 2022
Kasstroom: N 180 structureel met ingang van 2022

Het kabinet stelt vanaf 2022 structureel € 94 miljoen beschikbaar aan gemeenten, opdat zij de financiële middelen hebben om de stijging van de zorgsalarissen in het sociaal domein mogelijk te kunnen maken. Dit betreft 1,13% extra compensatie ten behoeve van de loonsverhoging voor het personeel in de Zvw- en Wlz-sector. Via de decembercirculaire 2021 zijn deze middelen aan de gemeenten beschikbaar gesteld. Voor Capelle is dit een bedrag van 180 structureel.

Wij stellen u voor de lasten in de begroting structureel met ingang van 2022 met N 180 te verhogen.

Stichting Centrum Jeugd en Gezin (CJG) nadelig resultaat 2021, kosten bedrijfsvoering – Onvermijdelijk 
Lasten / Baten: N 207 eenmalig in 2022
Kasstroom: N 207 eenmalig in 2022

In de concept jaarrekening 2021 laat het CJG een nadelig resultaat op bedrijfsvoering zien van N 211. Na inzet van het beschikbare eigen vermogen van 4 resulteert in een negatief eigen vermogen van N 207 per ultimo 2021. Het tekort 2021 is veroorzaakt door hogere salarisverplichtingen over 2021 wegens CAO-afspraken. Bij het vaststellen van het DVO 2021 is de gemeentelijke bijdrage in hogere salarislasten 2021 niet op voorhand toegekend omdat deze op dat moment nog niet bekend waren.  Met deze eenmalige bijdrage komen we tegemoet aan onze Uitgangspuntenbrief 2021. Hierin hebben wij opgenomen om het CJG te compenseren in de hogere salarisverplichtingen over 2021 als gevolg van de CAO-afspraken zodra deze bekend zouden zijn.

Het CJG is een verbonden partij en van essentieel belang voor onze gemeente, omdat het CJG de wettelijke taken op het gebied van de jeugdhulp en jeugdgezondheid uitvoert. Om de continuïteit en de bedrijfsvoering van deze verbonden partij te garanderen, dient het CJG over een positief eigen vermogen te kunnen beschikken. We willen daarom eenmalig in 2022 aan het CJG een bedrag van N 207 beschikbaar stellen om het eigen vermogen aan te vullen tot nul/positief.

Wij stellen u voor de lasten in de begroting eenmalig in 2022 met N 207 te verhogen.

Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) – Onvermijdelijk
Lasten / Baten: V 1.176 eenmalig in 2022
Kasstroom: V 1.176 eenmalig in 2022

Lagere inleg 2022 GRJR op basis van de 1e Begrotingswijziging 2022 (AB 14 april 2022)
In de 1e begrotingswijziging van de GRJR is gekeken of de vastgesteld begroting 2022 voldoende reëel was. Daarbij is de getalsmatige ontwikkeling van de jeugdhulpverlening van de voorlopige jaarrekening 2021 onderdeel geweest van een cijferexercitie. Dit heeft ertoe geleid dat de begroting 2022 van de GRJR moest worden bijgesteld. De vastgestelde begroting 2022 had een totaalsaldo van € 262,2 miljoen. Het totale financiële effect van deze 1e begrotingswijziging 2022 bedraagt in totaal een ophoging van de begroting met € 22,4 miljoen tot een totaal saldo van € 284,6 miljoen. Daarvan betreft een bedrag van € 16,8 miljoen een ophoging op basis van de gerealiseerde kosten volgens de voorlopige jaarrekening 2021.
Een bijzondere vermelding betreft de ophoging vanwege het woonplaatsbeginsel van € 1,8 miljoen. Dit bedrag is tot stand gekomen door opgaven van gemeenten. Op basis van de meicirculaire 2021 zou dit bedrag voor de regio ca. € 14,0 miljoen moeten zijn. Hierbij is vooralsnog sprake van een onzekerheid van ongeveer € 12,0 miljoen. 

Met het voorstel 6D.1 uit onze begroting 2022 is een budget opgenomen voor de vastgestelde ontwerpbegroting 2022 van 12.086. Tevens is met voorstel 6D.2 uit onze begroting 2022 een budget opgenomen vanwege Voogdij 18+, wijziging woonplaatsbeginsel: structureel 559. Anticiperend op structurele hogere lasten naar aanleiding van de 2e Bestuursrapportage 2021 hebben we met voorstel 6D.1 onze begroting met ingang van 2021 met structureel 903 opgehoogd. In totaal is voor 2022 beschikbaar: 13.548. De nieuwe inleg 2022 is door de GRJR berekend op 12.372. 

In 2022 verwachten wij ook nog de definitieve afrekening van de vlaktaks. De ervaring leert dat er tussen de voorlopige en de definitieve jaarrekening vaak nog materiële verschillen bestaan welke van invloed zijn op de afrekening. 

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting 2022 eenmalig te verlagen met V 1.176.

Kostenbeheersende maatregelen Hervormingsagenda Jeugd - Onvermijdelijk
Lasten / Baten: N 954 eenmalig in 2022
Kasstroom: N 954 eenmalig in 2022

Met het voorstel 6D.4 van onze begroting 2022 hebben we meerjarig de financiële effecten van de Hervormingsagenda Jeugd opgenomen. Daarin is voor 2022 het budget voor de jeugdhulp met een bedrag van 954 gereduceerd, met daarbij de opdracht om ervoor te zorgen dat deze taakstelling ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd, zowel bij de GRJR als het CJG. 
Reeds in 2021 bleek, op basis van rapportages van de GRJR, dat taakstellingen niet konden worden gerealiseerd. Bij het opstellen van de 1e begrotingswijziging 2022 van de GRJR zijn taakstellingen niet als reëel geacht. Ook taakstellingen uit de Hervormingsagenda zijn dan ook geen onderdeel van de 1e begrotingswijziging 2022. Dit komt omdat er nog geen akkoord is over de Hervormingsagenda waardoor tevens niet bekend is met welke wijzigingen rekening gehouden moet worden.  
Het wel/niet realiseren van de kostenbeheersende maatregelen uit de Hervormingsagenda, die reeds vanaf 1 januari 2022 gerealiseerd zouden moeten worden, hangt samen met een (eventuele) vordering op het Rijk. Dit was immers het uitgangspunt van de Commissie van Wijzen.  
De mogelijkheden om (een deel) van de taakstelling te realiseren verwachten wij op het gedeelte van de percelen D/E dat met ingang van 2023 van regionaal (GRJR) naar lokaal (CJG) wordt overgeheveld. Afhankelijk van de effecten van de experimenteerfase 2022 denken we lopende dit boekjaar een beter beeld krijgen van het financiële effect. 

Wij stellen u voor om de lasten in 2022 eenmalig te verhogen met N 954.