Programma 5 Sport, cultuur en recreatie

Specifieke uitkering Gezond en Actief Akkoord
Het ministerie van VWS, de VNG, Zorgverzekeraars Nederland en GGD GHOR Nederland hebben op 3 februari 2023 het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondertekend. In het akkoord is afgesproken hoe preventief gezondheidsbeleid kan worden versterkt en duurzaam kan worden geborgd. Voor de uitvoering van de afspraken uit het GALA, samen met het landelijk Sportakkoord ll dat in december 2022 is gesloten, is van 2023 - 2026 circa € 300 miljoen per jaar beschikbaar voor gemeenten via een Brede Specifieke Uitkering (SPUK). 

Het GALA heeft tot doel gemeenten een stevigere basis te geven om integraal preventief Gezondheidsbeleid vorm te geven. De doelen van het GALA zijn ontleend aan het Nationaal Preventieakkoord en de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2020-2024. Met het GALA wordt ook een substantiële financiële impuls gegeven aan gemeenten om de doelen van het akkoord te kunnen behalen. In deze SPUK wordt de financiering voor 15 onderdelen op de thema’s sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie, gezondheidsbevordering en het versterken van de sociale basis gebundeld in één (nieuwe) uitkering. De onderdelen zijn deels reeds langer lopende programma’s en regelingen, waaronder Kansrijke Start, Eén tegen Eenzaamheid en de Brede Regeling Combinatiefuncties, en deels nieuwe programma’s die vanuit het regeerakkoord structureel worden ingezet, zoals valpreventie. Daarnaast bevat het thema’s die gedurende deze kabinetsperiode van een extra impuls worden voorzien, zoals de aanpak van overgewicht, gezonde leefomgeving en mentale gezondheid. De SPUK-middelen voor 2024-2026 zijn door middel van een integraal plan van aanpak aangevraagd. Een reactie op deze aanvraag wordt eind november verwacht.

Op basis van het landelijke Integrale Zorg Akkoord (hierna IZA) werken wij in regionaal verband samen met Rotterdam, Krimpen aan den IJssel en het Zilveren Kruis aan een regioplan. Dit plan stellen wij vast in het najaar van 2023. Dit plan draagt onder meer bij aan valpreventie, voorkomen van overgewicht, een gezonde leefstijl en Welzijn op recept. In samenwerking met de maatschappelijke organisaties bereiden wij concrete voorstellen voor. Aan het IZA is budget gekoppeld. Rotterdam beheert dit budget dat wij inzetten in heel de regio. 

Herijking Sport en beweegnota (Capels akkoord) 
In Q3 van 2023 wordt de evaluatie van de huidige sport- en beweegnota ter consultatie voorgelegd aan de gemeenteraad, waarna het college een definitief besluit neemt. Hierna herijken wij de huidige sport- en beweegnota. In Q2 van 2024 leggen wij deze voor aan u als raad.

Nota buitensportaccommodaties
De huidige nota buitensportaccommodaties wordt in 2024 geactualiseerd. 

Sporthal Schenkel
In het coalitieakkoord is voor de realisatie van een nieuwe sporthal Schenkel vanaf 2027 een stelpost van N 250 opgenomen. Deze is nog niet in de begroting opgenomen. In de Voorjaarsnota 2023 is een voorbereidingskrediet van 100 beschikbaar gesteld. Bij de Voorjaarsnota 2024 wordt een voorstel gedaan voor het beschikbaar stellen van een krediet voor de bouw en exploitatie, sloop-nieuwbouw variant, van de sporthal. 

Evenementenbeleid
In 2023 wordt er een nieuw evenementenbeleid opgesteld voor de komende jaren. Wij leggen dit in Q4 voor aan u als raad. Een financiële paragraaf maakt onderdeel uit van het evenementenbeleid.

Cultuurbeleid
In 2024 starten wij met een nieuwe nota cultuurbeleid, waarin het cultuurbeleid voor de komende jaren is beschreven. De huidige cultuurnota is vorig jaar geëvalueerd. Deze evaluatie vormt een van de bouwstenen voor het nieuwe cultuurbeleid. 

Wettelijke taak rondom bibliotheekwerk
Vanaf 2025 krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid om de bibliotheekvoorziening in hun gemeente te waarborgen. Dit houdt in dat gemeenten verplicht worden om de bibliotheekvoorziening in hun gemeente in stand te houden. In 2024 kijken wij wat er nodig is om deze wettelijke taak zo goed mogelijk uit te voeren.

Landelijke subsidie bibliotheek
Voor het versterken van de bibliotheekvoorziening is er vanuit de Rijksoverheid een subsidie beschikbaar voor gemeenten. Deze subsidie is bedoeld voor de doorontwikkeling van de huidige bibliotheekvoorziening en de verruiming van de openingsuren van bestaande vestigingen. Voor deze subsidie is V220 beschikbaar. Een belangrijke eis is dat de gemeente 20 procent cofinanciert. Wij zijn voornemens om een aanvraag in te dienen voor deze subsidie. Het geld van de subsidie gebruiken wij voor de doorontwikkeling van de huidige bibliotheekvoorziening. Eind 2023/ begin 2024 weten wij of de subsidie wordt toegekend.

• Dienstverleningsovereenkomst Sportief Capelle 2022-2026 (BBV 654610 21 december 2021);
• Een epiloog de nadere uitwerking van 'Het volgende hoofdstuk' (BBV 211554 oktober 2020);
• Meerjaren Perspectief Vastgoed 2019 (BBV 1091427 juni 2019);
• Erfgoednota 2018 (BBV 972063 oktober 2018);
• Nota cultuur- en evenementenbeleid 'Verrassend divers' 2018 e.v. (BBV 927795 december 2017);
• Nota Visie op Sport 'Sport doet meer’ (BBV 861129 maart 2017); (Deze nota wordt momenteel herijkt en in Q1 2024 aan de raad voorgelegd, BG24 op basis van huidige nota)
• Visie op bibliotheekwerk 2017-2022 'Het volgende hoofdstuk' (BBV 772306 december 2016);
• Capels Sportakkoord (25 juli 2023).

Isala Theater B.V.
Maatschappelijke effecten
In stand houden van een culturele voorziening en het verlevendigen van het stadshart.

Doelstelling voor programma
Het stimuleren, bevorderen en faciliteren van het kunst- en cultuuraanbod in de gemeente op het gebied van beeldende kunst, muziek, dans en toneel.

Rijksmonument Dorpsstraat 164 B.V. 
Maatschappelijke effecten
In stand houden cultuur voor de gemeenschap door het verkrijgen, behouden en duurzaam exploiteren van het rijksmonument Dorpsstraat 164. Het creëren en behouden van de toegankelijkheid van het pand voor de gemeenschap ten behoeve van de activiteiten op het gebied van kunst en cultuur en al wat voor het vorenstaande in de meest ruime zin bevorderlijk kan zijn.

Doelstelling voor programma
Het behouden, stimuleren, bevorderen en faciliteren van cultuur.

Sportief Capelle B.V.
Maatschappelijke effecten
Exploitatie, beheer en onderhoud sportaccommodaties, ondersteuning van sportverenigingen en sportstimulering burgers.

Doelstelling voor programma
Het stimuleren van sport en bewegen én het gelegenheid geven tot sportbeoefening door het beschikbaar stellen van accommodaties voor sportbeoefening.

Stichting Bibliotheek aan den IJssel
Maatschappelijke effecten
De bibliotheek is een voorziening waar mensen informatie kunnen vinden en elkaar kunnen ontmoeten. De bibliotheek heeft onder andere een uitleenfunctie en educatiefunctie. De bibliotheek richt zich binnen ‘een leven lang ontwikkelen’ specifiek op twee geprioriteerde groepen:

Jeugd tot 18 jaar- taal als basis
Kwetsbare volwassen (met een achterstand in de (digitale) basisvaardigheden) – meedoen in de samenleving.

Doelstelling voor programma
Het in stand houden van de bibliotheekfunctie.

Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam (SKVR)
Maatschappelijke effecten
De SKVR geeft muziekonderwijs of -cursussen en organiseert muziekactiviteiten. De SKVR ontvangt subsidie om met deze activiteiten een basis te creëren voor actieve en passieve muziekbeleving voor de Capelse jeugd.

Doelstelling voor programma
Het in stand houden van een muziekschool.

De wijzigingsvoorstellen van deelprogramma 5A staan hieronder weergegeven. 

Informatiepunt Digitale Overheid - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 66 / V 66 in 2024
Kasstroom: N 66 / V 66 in 2024

In onze gemeente heeft de bibliotheek aan den IJssel een informatiepunt digitale overheid (Hierna: IDO) opgezet. Dit informatiepunt is verplicht voor alle gemeenten met als doel inwoners te helpen met zaken die te maken hebben met de overheid. Bijvoorbeeld het aanvragen van bepaalde uitkeringen of het werken met een DigiD. Voor het informatiepunt krijgen wij een incidenteel bedrag. Dit bedrag maken wij één op één over aan de bibliotheek om het informatiepunt te laten werken.

Wij stellen u voor om de baten en lasten in de begroting te verhogen met N/V 66 in 2024.

Brede SPUK-regeling - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 792 / V 792 in 2024, N 792 / V 792 in 2025 en N 546 / V 546 in 2026
Kasstroom: N 792 / V 792 in 2024, N 792 / V 792 in 2025 en N 546 / V 546 in 2026 

Het financieel arrangement onder het GALA, en ook onder het Sportakkoord II, is één nieuwe brede specifieke uitkering (Brede SPUK-regeling verder te noemen SPUK GALA). Deze regeling is een bundeling van een aantal uitkeringen bedoeld voor het stimuleren van gezondheid, sport en bewegen en cultuurparticipatie en het versterken van de sociale basis. Met deze financiële impuls kunnen gemeenten de doelen die in het akkoord gesteld zijn, behalen. 

In de VJN 2023 5A.5 is het voorstel voor het jaar 2023 weergegeven, hierin is V 192 aangeraamd. Om deze brede specifieke uitkering voor de jaren 2024-2026 aan te vragen bij het Rijk, is het noodzakelijk van de kerngroep VNG/VSG een positief advies te krijgen op het door de gemeente opgestelde Integrale Plan van Aanpak SPUK GALA 2024-2026. De aanvraag is ingediend.

Wij stellen u voor om de lasten en baten in de begroting te verhogen met N 792 / V 792 in 2024, N 792 / V 792 in 2025 en N 546 / V 546 in 2026.

De wijzigingen zijn cijfermatig verwerkt op de betreffende programma's, maar komen daar niet meer als separate voorstellen terug. Dit voorstel raakt de volgende programma's:

Vervanging natuurgrasvelden door kunstgrasvelden (Krediet 1.467 in 2024) - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 91 / V 52 vanaf 2025
Kasstroom: N 1.467 in 2024 en V 70 vanaf 2025

In de notitie 'Toekomstverkenning buitensportaccommodaties' uit 2021 is door Sportief Capelle BV aandacht gevraagd voor de slechte staat van de natuurgrasvelden van SVS en cvv Zwervers. Het advies is gegeven om het jaarlijks onderhoud aan deze velden te intensiveren en te monitoren. Hierna zou een definitief besluit worden genomen over de toekomst van de velden.

Na een jaar monitoring en intensief onderhoud adviseert Sportief Capelle BV om de velden van SVS (veld 3) en cvv Zwervers (veld 3) om te katten naar kunstgrasvelden.

Wij ondersteunen het advies van Sportief Capelle BV en stellen u voor om voor de vervanging van natuurgrasveld 3 van SVS, Capelseweg 31, en veld 3 van cvv Zwervers, Couwenhoekseweg 1, door een kunstgrasveld met PE als infill een investeringskrediet beschikbaar te stellen van 1.467 in 2024 met een kapitaallast van N 109 met ingang van 2025. 

De kasstroom vanaf 2025 bestaat uit het lagere onderhoud V 54, de hogere bijdrage aan Sportief Capelle BV N 36 en de hogere huur V 52 (totaal V 70).
Wij stellen u voor om de lasten en de baten in de begroting te verhogen met N 91 / V 52 structureel vanaf 2025. 

SPUK GALA formatie uitbreiding - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 203 / V 203 vanaf 2024 
Kasstroom: N 203 / V 203 vanaf 2024 

Vanuit de Brede SPUK GALA is het ontwikkelen van een ketenaanpak voor de deelonderwerpen kansrijke start, aanpak overgewicht en obesitas, valpreventie en welzijn op recept verplicht. Daarnaast zal er een verantwoording plaats moeten vinden en zullen de verbanden tussen de deelgebieden gemonitord en geborgd moeten worden. Wij stellen u voor de formatie uit te breiden, zodat wij de GALA-middelen in samenspraak met de onze partners op een effectieve wijze kunnen inzetten.

Het betreft een formatie uitbreiding van 2,1 fe, namelijk: 1 fte beleidsadviseur B (programma 7), 0,5 fte beleidsadviseur C (programma 5) en 0,6 fte beleidsadviseur C (programma 7).

De dekking van de salariskosten (N 203) komen voort uit de SPUK GALA-middelen van het Rijk. 

Wij stellen u voor de lasten en baten structureel te verhogen met N 203 / V 203 vanaf 2024.

Bibliotheekvoorzieningen - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 44 in 2024
Kasstroom: N 44 in 2024

Voor het versterken van de bibliotheek is er vanuit de Rijksoverheid een subsidie beschikbaar voor gemeenten. Een belangrijke eis voor de subsidie is dat de gemeente een cofinanciering van 20 procent geeft wat resulteert in N 44. Wij vragen deze subsidie aan, omdat het bestaande bibliotheekwerk in onze gemeente hierdoor wordt versterkt.

Wij stellen u voor om de lasten in de begroting te verhogen met N 44 in 2024.

De hogere lasten ten opzichte van de Begroting 2023 worden verklaard doordat in de actualisatie van de B2024 indexering plaats vindt van budgetten voor sportbeleid, sportaccommodaties en cultuurpresentatie. Ook zijn huuropbrengsten geïndexeerd (hogere baten).

Aanbesteding baggeren
In de Voorjaarsnota 2023 is reeds een voorstel opgenomen voor de lasten van de huidige baggercyclus. Inmiddels heeft de aanbesteding plaatsgevonden van project 1. De aanbesteding van project 2 is lopende. Na afronding daarvan kan beoordeeld worden in hoeverre de in de Voorjaarsnota 2023 begrote lasten toereikend zijn. Wij verwachten u met de Najaarsnota 2023 hier verder over te kunnen informeren.

• Visie Schollebos 2020 (BBV 235733 juli 2020);
• Meerjaren Perspectief Vastgoed 2019 (BBV 1091427 juni 2019);
• Natuurkansenkaart 2016 (BBV 822566 november 2016);
• Bomenbeleidsplan (BBV 766219 maart 2016);
• Toekomstvisie Hitland 2012 (BBV 436666 maart 2012);
• Groenvisie 2011 (BBV 200378 april 2011);
• Stedelijk Waterplan 2010 (BBV 176249 november 2010).

Recreatieschap Hitland 
Maatschappelijke effecten
Behartigen belangen deelnemende gemeenten op het gebied van openluchtrecreatie.

Doelstelling voor programma
Het zorg dragen voor natuurbescherming en recreatievoorzieningen.

Irado N.V. 
Maatschappelijke effecten
Uitvoeren van wettelijke taken voor het ophalen en verwerken van afval en verrichten van werkzaamheden in de groenvoorziening.

Doelstelling voor programma
Het bijdragen aan het onderhoud in de groenvoorziening.

Stichting Beheer en Exploitatie Kinderboerderij Klaverweide 
Maatschappelijke effecten
De kinderboerderij is een recreatieve en educatieve voorziening voor de Capelse jeugd, waar zij in contact kan komen met dieren. De kinderboerderij ontvangt subsidie hiervoor.

Doelstelling voor programma
Het in stand houden van de kinderboerderij.

De wijzigingsvoorstellen van deelprogramma 5B staan hieronder weergegeven. 

Sanitaire voorziening Watervallei - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 21 vanaf 2025
Kasstroom: N 200 in 2024

Met de uitbreiding van spraypark de Watervallei hebben we een voorziening voor Capelse kinderen in alle leeftijden en dragen daarmee bij aan hun gezondheid en ontwikkeling. Ook voor mindervalide kinderen is dit een geschikt uitje. De Watervallei wordt druk bezocht en dat vraagt om goede sanitaire voorzieningen. Een innovatief en hygiënisch zelfreinigend toilet is hiervoor een passende oplossing. Dit toilet is ook toegankelijk voor mindervaliden, wat bij de huidige toiletten niet het geval is, en is bestand tegen vandalisme. Hiermee creëren wij volwaardige en volledige speelvoorziening voor alle Capelse kinderen. De benodigde investering hiervoor bedraagt N 200. De jaarlijkse bijkomende kosten bedragen N 8. In de financiële verordening is hiervoor niet een specifieke afschrijftermijn voor opgenomen. Gezien de levensduur stellen wij u voor om uit te gaan van een afschrijftermijn van 15 jaar waarbij de jaarlijkse afschrijvingslasten N 13 bedragen. .Momenteel vergt het reinigen van de toiletten tijd en geld en levert dat, ondanks alle inspanningen, niet altijd het gewenste resultaat. De jaarlijkse kosten daarvan bedragen N30 wat met de nieuwe sanitaire voorziening niet meer aan de orde is. Voor 2023 volgt daarvoor overigens nog wel een voorstel in de najaarsnota 2023.

Wij stellen u voor een krediet ter beschikking te stellen van 200 in 2024 en de lasten in de begroting te verhogen met structureel N 21 vanaf 2025. 

Motie meer bomen - Beleidskeuze
Lasten / Baten: N 25 vanaf 2025 en N 44 vanaf 2027
Kasstroom: N 175 in 2024, N 200 in 2025, N 200 in 2026

Op 16 mei 2023 is de uitwerking van de motie ‘Onderzoek mogelijkheden voor meer bomen buiten het Schollebos’ voorgelegd met bespreekstuk 1130097. Uit het onderzoek, dat naar aanleiding van de motie is uitgevoerd, blijkt dat het mogelijk is 317 bomen extra te plaatsen. 

Op korte termijn zal de voorbereiding van start gaan om per locatie het beoogde aantal bomen aan te planten. In overleg met omwonenden wordt bepaald welke soort boom zal worden aangeplant, passend binnen de voorgestelde boomgrootte-klassen. Bij de keuze van het aan te planten sortiment behoren naast het draagvlak ook ziektegevoeligheid, waarde voor biodiversiteit en uitstraling tot de criteria. De aanplant van de bomen wordt, vanwege de benodigde voorbereidingstijd en beschikbare capaciteit, gefaseerd uitgevoerd. In het plantseizoen 2024-2025 worden de eerste bomen aangeplant, waarna de overige bomen gefaseerd over meerdere jaren worden aangeplant. Hiervoor is een krediet benodigd van 575. Voor het onderhoud is een bedrag van jaarlijks N 25 benodigd.

Wij stellen u voor een krediet ter beschikking te stellen van 575 en de lasten in de begroting structureel te verhogen met structureel N 25 vanaf 2025 en N 44 vanaf 2027.

Vooruitlopend op de toekomstige baggerplannen is de baggercyclus vooralsnog gesteld op 2027, 2028 en 2031. Dit verklaart de hogere lasten in deze jaarschijven. Hier tegenover staat ter dekking een onttrekking uit de Reserve Water (VJN 2023 5B.1).