Financieel perspectief te voeren beleid

Na verwerking van alle mutaties komt de eindstand van de meerjarenbegroting uit zoals weergegeven in de onderstaande tabel. Hierbij dient aangegeven te worden dat er in 2029 nog sprake is van een in te vullen taakstelling van 1.000.

	Begroting en meerjarenbegroting					Doorkijk
Financiële eindstand (bedragen in € 1.000)	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Eindstand Begroting 2022/ VJN 2021	N766	V4.167	V5.031	V2.375	V2.115	V2.623	V1.069	V486	V66
Besluitvorming Begroting 2022:
- Amendement Kapitaallastenreserve				N1.250	N1.250	N1.250	N1.250	N1.250	N1.250
- Amendement Capelle werkt (ook in de toekomst) actief mee aan duurzaamheid				N155	N155	N155	N155	N155	N155
Beginstand Najaarsnota 2021	N766	V4.167	V5.031	V970	V710	V1.218	N336	N919	N1.339
Totaal wijzigingsvoorstellen in de Najaarsnota	V9.150	V8.787	N1.449	V2.848	V960	V722	V640	V2.286	V1.448
Eindstand Najaarsnota 2021	V8.384	V12.954	V3.582	V3.818	V1.670	V1.940	V304	V1.367	V109
Taakstelling									N1.000
Activiteiten continueren in begroting		N36	N321	N381	N810	N810	N810	N810	N810

Wij hebben in deze Najaarsnota 2021 nog niet onze ambities uit het coalitieakkoord meegenomen om een structurele impuls aan de buitenruimte te geven (N 500 vanaf 2022). 

In de onderstaande onderdelen worden de gevolgen van de begrotingsmutaties van deze Najaarsnota 2021 voor financiële ratio's inzichtelijk gemaakt. 

In grote lijnen zien we een verbetering van de ratio's ten opzichte van de Begroting 2022. Door een lagere financieringsbehoefte daalt de schuldquote en stijgt de solvabiliteit. Het EMU-saldo is negatief in alle jaren.

De Netto schuldquote, gecorrigeerd voor doorverstrekte leningen, wordt berekend door de verschillende schuld-posten van de balans te delen door de baten. De trend is nog steeds stijgend, zoals ook bij de Begroting 2022, maar zal naar verwachting significant lager eindigen dan eerder verwacht bij de Begroting 2022. De Netto schuldquote blijft tot en met 2028 in de "groene" zone (indicatie van de provincie Zuid-Holland). 

Netto schuldquote (gecorr.)	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
VJN 2021	38,0%	57,0%	69,0%	80,0%	88,0%	94,0%	94,0%	95,0%	96,0%
Begroting 2022		51,2%	58,8%	70,6%	80,1%	88,7%	92,5%	96,2%	97,4%
NJN 2021	24,9%	41,4%	52,3%	61,0%	76,0%	83,1%	87,2%	89,7%	91,4%

De solvabiliteit, oftewel de verhouding “eigen vermogen / totaal vermogen”, ontwikkelt zich 4 tot 5% hoger dan bij de Begroting 2022. De solvabiliteit komt daarmee pas in 2025 in de "gele" zone (indicatie van provincie Zuid-Holland).

Solvabiliteit	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
VJN 2021	54,0%	49,0%	46,0%	44,0%	42,0%	41,0%	41,0%	41,0%	41,0%
Begroting 2022		51,3%	49,9%	47,6%	45,4%	43,5%	42,6%	41,7%	41,2%
NJN 2021	63,2%	56,3%	53,9%	52,4%	49,2%	47,6%	46,7%	46,2%	46,0%

Het EMU-saldo geeft een indicatie van de feitelijke geldstromen van de gemeente. Volgens de Septembercirculaire 2021 zou deze niet nadeliger moeten zijn dan N 8.411, oftewel ons Capelse aandeel in het totale begrotingstekort van Nederland. Dit is echter geen harde norm, maar een indicatie. Uit de tabel blijkt dat wij hier niet aan voldoen, behalve in de laatste jaren 2028 en 2029. Een EMU-saldo van 0 is overigens de theoretisch beste situatie, als uitgaven en inkomsten aan elkaar gelijk zijn.

EMU-saldo	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
VJN 2021	-54.724	-36.091	-26.877	-16.710	-17.090	-11.605	-2.536	-1.740	-1.852
Begroting 2022		-25.256	-16.015	-18.701	-19.411	-18.564	-8.771	-8.417	-2.601
NJN 2021	-22.871	-41.276	-20.246	-16.889	-27.873	-15.903	-8.525	-7.342	-2.208

De Debt Service Coverage Ratio (DSCR) geeft een beeld van de plek die rente en aflossingen innemen in de begroting. De DSCR wordt als volgt berekend: (resultaat + afschrijving en rente) / (rente + aflossingen). Wanneer rente of aflossingen een relatief groot deel van de kasstromen uit maken, daalt deze waarde onder 1. Bij voorkeur is deze ratio boven de 1. In alle jaren is deze ratio boven de 1, met uitzondering van 2021.

Debt Service Coverage Ratio	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Resultaat voor bestemming	6.332	5.992	3.200	3.490	1.340	1.410	-112	943	-327
Afschrijving	7.167	8.010	9.748	11.671	12.705	13.755	15.558	15.879	16.483
Rente	340	456	723	886	1.142	1.380	1.522	1.615	1.679
EBITDA (A)	13.839	14.458	13.671	16.047	15.187	16.545	16.968	18.437	17.835
Rentelasten	340	456	723	886	1.142	1.380	1.522	1.615	1.679
Aflossingen bestaande leningen	15.092	5.092	5.092	4.092	4.092	4.094	3.595	3.597	3.598
Aflossingen nieuwe leningen	0	1.644	2.685	3.559	4.837	5.634	6.115	6.549	6.782
Rente + Aflossing (B)	15.432	7.192	8.500	8.537	10.071	11.108	11.232	11.761	12.059
DSCR (A/B)	0,9	2,0	1,6	1,9	1,5	1,5	1,5	1,6	1,5

Debt Service Coverage Ratio	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
VJN 2021	-0,1	1,0	1,2	1,3	1,3	1,3	1,4	1,4	1,4
Begroting 2022		1,7	1,7	1,4	1,4	1,4	1,4	1,3	1,3
NJN 2021	0,9	2,0	1,6	1,9	1,5	1,5	1,5	1,6	1,5

De afschrijvingsratio geeft een indicatie van het relatieve aandeel van afschrijvingslasten ten opzichte van de totale lasten. Als gevolg van investeringen nemen de afschrijvingslasten de komende jaren toe. Deze nemen relatief meer toe dan de totale lasten, waardoor de ratio stijgt.  

Naast de afschrijvingsratio is ook een vergelijking weergegeven van de afschrijvingslasten met de investeringen. Daaruit is zichtbaar dat we met name de eerste jaren meer investeren dan dat we afschrijven op reeds gedane investeringen.

	Begroting en meerjarenbegroting					Doorkijk
Afschrijvingsratio	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Totaal afschrijvingslasten (A)	7.167	8.010	9.748	11.671	12.705	13.755	15.558	15.879	16.483
Totaal exploitatielasten (B)	225.665	232.926	224.597	219.647	214.257	215.044	216.063	217.155	216.892
Afschrijvingsratio (A/B*100)	3,2%	3,4%	4,3%	5,3%	5,9%	6,4%	7,2%	7,3%	7,6%
Vergelijk afschijvingen/investeringen	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029
Totaal afschrijvingslasten	7.167	8.010	9.748	11.671	12.705	13.755	15.558	15.879	16.483
Totaal netto investeringen	41.436	53.332	31.374	30.075	38.791	29.696	22.763	23.022	17.711
Saldo afschrijvingen -/- investeringen	-34.269	-45.322	-21.626	-18.404	-26.086	-15.941	-7.205	-7.143	-1.228

In deze Najaarsnota verwerken wij, zoals gebruikelijk, de Septembercirculaire van het gemeentefonds. Ook verwerken wij de jaarschijf 2021 van de Meicirculaire, terwijl de overige jaren in de Begroting 2022 zijn verwerkt. In de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing is toegelicht welke onzekerheden er zijn met betrekking tot onze grootste inkomstenbron.

In april 2019 en mei 2020 heeft de raadswerkgroep SIR een aantal bijeenkomsten gehad. Daarbij is telkens ten behoeve van de voorjaarsnota een advies uitgebracht. Voor de Voorjaarsnota 2021 is dit niet gedaan. We reflecteren hieronder op het laatst gegeven advies vanuit de raadswerkgroep SIR.

Nummer	Advies werkgroep	Stand van zaken Najaarsnota 2021
1	Blijf de meerjarige doorrekening van de verschillende ratio’s, indicatoren en kengetallen presenteren in P&C-documenten.	Hier is aan voldaan.
2	Blijf in de meerjarige doorrekening binnen de neutrale categorie van onze toezichthouder voor wat betreft de netto schuldquote (< 130%) en de solvabiliteit (> 20%).	Hier is aan voldaan. Voor de netto schuldquote en voor de solvabiliteit zitten we in "categorie B neutraal".
3	Blijf voldoen aan de wettelijke regelgeving vanuit de wet HOF indien hier wijzigingen op ontstaan en kom/blijf voor de periode 2024 tot en met 2027 gemiddeld binnen de referentiewaarde voor het EMU-saldo en streef naar een waarde van minimaal € 0 EMU-saldo vanaf 2027.	Hier is nog niet aan voldaan. Gemiddelde 2024-2027 is -/- 17.298. Referentiewaarde is -/- 8.411. EMU-saldo is in 2027 -/- 8.525, in 2028 -/- 7.342 en in 2029 -/- 2.208. Wij verwachten dat de opbrengsten uit de onderzoeksopdrachten een positief effect zullen hebben op het EMU-saldo.
4	Minimaliseer het aantal bestemmingsreserves, aangezien bestemmingsreserves weliswaar een dekkingsmiddel zijn, maar nadrukkelijk geen financieringsmiddel.	Uitgevoerd in Voorjaarsnota 2019. Bij de Jaarstukken 2020 heeft de raad ingestemd met het vormen van een bestemmingsreserve Eneco.
5	Blijf behoudend begroten; Zet daarbij financiële voordelen eerst en vooral in voor versterking van de balans en het terugdringen van de verwachte schuldenlast; Laat zichtbaar de afweging terugkomen over het mogelijk heroverwegen en/of temporiseren van eerder gemaakte keuzes in de P&C-cyclus; Zoek voor het rentepercentage voor de nieuwe langlopende leningen aansluiting bij de bovenkant van wat omliggende gemeenten als lange termijn rente hanteren; Handhaaf de soort “behoedzaamheidsreserve” voor de te ontvangen accressen in de Algemene uitkering; Verhoog de lasten voor de Capellenaar niet met meer dan de inflatie, zolang daar geen directe noodzaak voor is.	Rente: uitgevoerd in Najaarsnota 2019 en opnieuw in Voorjaarsnota 2020. In de Begroting 2021 zijn de percentages verlaagd meer in lijn met regiogemeenten. Bij de Begroting 2022 is een voorstel opgenomen om, in lijn met de collegebrief 2021/076, de rente structureel op 1,0% te zetten. Algemene uitkering: In lijn met de Voorjaarsnota 2021 ramen wij de Algemene Uitkering reëel. Belastingen: geïndexeerd in de Begroting 2022.
6	Formuleer een procesvoorstel voor de actualisatie van de Kadernota Kerntakendiscussie 2010, zodat actualisatie nog dit jaar plaats kan vinden.	In samenspraak met uw raad is een proces gevormd om de voorbereidingen van de kadernota kerntaken voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 vorm te geven. Hierover is in september 2021 met uw raad gesproken om te komen tot een proces voor de komende maanden tot de nieuwe raad is geïnstalleerd. In november 2021 vindt er een vervolggesprek plaats.
7	Bepaal vanaf 2020 de norm voor de Debt Service Coverage Ratio (DSCR) op minimaal 1,0.	Voor de jaren 2022 e.v. is hier (ruim) aan voldaan. In 2021 is deze net onder de 1,0.
8	Begroot behoedzaam en behoudt vooralsnog de volledige Eneco opbrengst ter versterking van de balans en bepaal op een later moment of een gedeelte van deze opbrengsten incidenteel kan worden ingezet voor het realiseren van bestaande en/of nieuwe beleidswensen. Het bedrag dat minimaal behouden dient te blijven om het wegvallende dividend van structureel € 890.000 te kunnen opvangen bedraagt (tegen 2%) € 44,5 miljoen.	In de raadsvergadering van 31 mei 2021 heeft u de kaders voor besteding van de Eneco-gelden vastgesteld. Bij de jaarstukken 2020 heeft u akkoord gegeven op het vormen van een bestemmingsreserve "Bestedingen Eneco-gelden".
9	Geef bij elk P&C-document een expliciete toelichting op die resultaten (begrotingsresultaat en EMU-saldo) en ratio’s (netto schuldquote, solvabiliteit en DSCR) waar in enig jaar en/of structureel niet wordt voldaan aan de gestelde kaders. Geef daarbij aan op welke wijze er wel (weer) voldaan gaat worden aan deze kaders.	De verschillende ratio's voldoen aan de gestelde kaders, met uitzondering van het EMU-saldo.

Op basis van de uitkomsten van deze Najaarsnota in het saldo van baten en lasten en de verschillende ratio's concluderen wij dat er sprake is van een significante verbetering ten opzichte van de Begroting 2022.  De ratio's zijn op dit moment nog groen en bewegen zich naar de neutrale categorie. Het exploitatiesaldo is in de eerste jaren significant beter, wat ruimte biedt voor een nieuw college en raad. Onze conclusie is dan ook dat er sprake is van een solide begroting. Wel is er in 2029 sprake van een beperkte taakstelling van 1.000. Ons eigen vermogen (zie  weerstandsvermogen en risicobeheersing) is hoog te noemen.