De Begroting 2021 in hoofdlijnen

Uit de tabel blijkt dat er in 2021 een negatief saldo is. De impuls die wij met de wijzigingsvoorstellen willen geven aan de stad, rechtvaardigt in onze ogen het niet sluitend zijn van de begroting in 2021. Daarbij zijn de grootste posten voor een niet-sluitende begroting 2021 onvermijdelijk, zoals de toename Wmo, kosten jeugdhulp (lokaal en regionaal) en extra kosten omgevingswet. Een onttrekking aan de algemene reserve is noodzakelijk.
De jaren 2022 t/m 2024 laten een positief saldo zien, net als de doorkijk van de jaren erna. Vanaf 2024 is dat mede door het opnemen van een verwachte opbrengst uit het proces actualiseren kadernota kerntakendiscussie.

	Begroting en meerjarenbegroting				Doorkijk
Financiële eindstand (bedragen in € 1.000)	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028
Eindstand Voorjaarsnota 2020	V4.005	V5.018	V5.136	N90	N1.837	N1.559	N1.522	N2.007
Actualisatie meerjarenbegroting 2021-2024	N970	N922	N681	N298	N343	N224	N132	V110
Onvermijdelijke wijzigingen en nieuw beleid	N4.603	N2.726	N1.110	V439	V2.615	V1.808	V1.698	V2.038
Eindstand Begroting 2021	N1.568	V1.370	V3.345	V51	V435	V25	V44	V141

De provincie geeft een dringend advies om in het raadsvoorstel of de inleiding van de begroting al een staat op te nemen waaruit het structureel evenwicht van de begroting blijkt. In deze begroting nemen we deze staat hieronder op. De provincie benadrukt, zoals eerder, dat er mag geen sprake zijn van een opschuivend sluitend perspectief. Onze meerjarenbegroting voldoet hieraan.

	Begroting en meerjarenbegroting				Doorkijk
Structurele baten en lasten	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028
Eindstand Begroting 2021	N1.568	V1.370	V3.345	V51	V435	V25	V44	V141
Correctie saldo incidentele baten en lasten	V4.635	N12	N2.165	N2
Saldo structurele baten en lasten	V3.067	V1.358	V1.180	V49	V435	V25	V44	V141

De inhoudelijke uitwerking van de wijzigingsvoorstellen treft u in de diverse programma’s aan. Per voorstel geven we aan of het een onvermijdelijke wijziging is of dat het wijzigingsvoorstel een beleidskeuze is.

Progr/nr	Wijzigingsvoorstel	Begroting en meerjarenbegroting				Doorkijk				Onvermijdelijk / Beleidskeuze
		2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028
0.1	Voorziening onderhoud	N106	N106	N106	N106	N106	N106	N106	N106	Onvermijdelijk
0.2	Aanpassing budgetten energie	N86	N86	N86	N86	N86	N86	N86	N86	Onvermijdelijk
0.3	Aanpassing budget schoonmaakkosten	N35	N35	N35	N35	N35	N35	N35	N35	Onvermijdelijk
0.4	Uitbreiding formatie rechtmatigheid	N94	N94	N94	N94	N94	N94	N94	N94	Onvermijdelijk
0.5	Algemene uitkering gemeentefonds meicirculaire 2020	V2.892	V3.665	V4.441	V3.755	V5.249	V5.249	V5.249	V5.249	Onvermijdelijk
0.6	Stelpost lonen 2021 (excl. GR IJsselgemeenten)	N816	N816	N816	N816	N816	N816	N816	N816	Onvermijdelijk
0.7	Stelpost prijzen	V337	V228	V157						Onvermijdelijk
0.8	Aanpassen rente aan financieringsbehoefte	N29	N111	N114	N209	N241	N231	N231	N239	Onvermijdelijk
0.9	Verlagen rentepercentages	V258	V647	V812	V959	V1.027	V1.014	V1.014	V862	Beleidskeuze
0.10	Reserve bestedingen verkoop Eneco-aandelen	V965	V455	V315	V174					Beleidskeuze
0.11	Algemene taakstelling o.b.v. kerntakendiscussie				V500	V500	V500	V1.500	V2.000	Beleidskeuze
1.1	Wijkbrandweerfunctionaris	N70	N70	N70	N70					Beleidskeuze
1.2	Bijdrage Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond	N346	N96	N38	N111	N111	N111	N111	N111	Onvermijdelijk
2.1	Verkeerseducatie	N43								Beleidskeuze
2.2	Verkeersveiligheid (Krediet 650 in 2021)	N150	N26	N26	N26	N26	N26	N26	N26	Beleidskeuze
2.3	Uitbreiding formatie Verkeer	N74	N74	N74	N74					Beleidskeuze
2.4	Aantrekkelijkheid openbare ruimte	N500								Beleidskeuze
3.1	Projectplan BIZ	N100	N100	N65						Beleidskeuze
4.1	Mutaties exploitatie gemeentelijk vastgoed	V11	V11	V11	V11	V11	V11	V11	V11	Onvermijdelijk
4.2	Verstevigen aanpak laaggeletterdheid	N60	N55	N46						Beleidskeuze
5.A.1	Kredieten gemeentelijk vastgoed (Krediet N 40 in 2021)		N4	N4	N4	N4	N4	N4	N4	Beleidskeuze
5.A2	Vervolgonderzoek sporthal Schenkel	N73								Beleidskeuze
6A.1	Permanent huis van de Wijk Middelwatering	N17	N48	N33	N299	N125	N125	N125	N125	Beleidskeuze
6A.2	Brede aanpak Dak- en thuisloosheid / Telefonisch Advies- en Hulppunt (TAH)		N32	N32	N32	N32	N32	N32	N32	Beleidskeuze
6A.3	Versterking aanpak eenzaamheid en laagdrempelige informatievoorziening	N115	N105							Beleidskeuze
6A.4	Registratiesysteem Welzijn Capelle	N40	N40	N40	N40	N40	N40	N40	N40	Beleidskeuze
6A.5	Vergoeding kosten ziekteverzuim Welzijn Capelle	N75								Beleidskeuze
6A.6	Continuering tijdelijke uitbreiding jongerenwerk en kinderbuurtcoaching Welzijn Capelle	N80								Beleidskeuze
6A.7	Aanpak Nu niet Zwanger GGD Rotterdam-Rijnmond	V25	V25	V25	V25	V25	V25	V25	V25	Technisch
6A.8	Inzet jongerenwerk Veilige Scholen	N120	N120							Beleidskeuze
6A.9	Big Brothers Big sisters (BBBS)	N30	N30							Beleidskeuze
6A.10	Campagne veilige social media	N75								Beleidskeuze
6B.1	Maatschappelijke begeleiding statushouders - Meicirculaire	N56	N56	N56	N56	N56	N56	N56	N56	Beleidskeuze
6B.2	Inburgering Nieuwe Stijl ondertussengroep	N70	N50	N30						Beleidskeuze
6B.3	Pilot Financieel Ontzorgen- Meicirculaire	N63								Beleidskeuze
6B.4	Primitieve Begroting 2021 Promen	N214	N197	N182	V27	V27	V27	V27	V27	Onvermijdelijk
6B.5	Consequenties 1e begrotingswijziging 2020 GR IJsselgemeenten	N49								Onvermijdelijk
6B.6	Ontwerpbegroting 2021 e.v. GR IJsselgemeenten	N346	N339	N339	N339	N339	N339	N339	N339	Onvermijdelijk
6B.7	Implementatie nieuwe Wet Inburgering- Meicirculaire	N66								Onvermijdelijk
6B.8	Uitvoering nieuwe Wet inburgering- Meicirculaire	N123	N273	N300	N300	N300	N300	N300	N300	Onvermijdelijk
6B.9	Inkoop inburgeringsvoorzieningen	N0	N0	N0	N0	N0	N0	N0	N0	Onvermijdelijk
6C.1	Totaalplan Wonen op maat in Capelle	N50								Beleidskeuze
6C.2	Indexatie en volumestijging Wmo	N1.550	N1.550	N1.550	N1.550	N1.550	N1.550	N1.550	N1.550	Onvermijdelijk
6D.1	GR Jeugdhulp Rijnmond (GRJR) ontwerpbegroting 2021, meerjarenbegroting 2022-2024	N1.336	N1.299	N850	V770	V909	N120	N1.230	N1.230	Onvermijdelijk
6D.2	Stichting Centrum Jeugd en Gezin (CJG ) Kosten van bedrijfsvoering	N181	N181	N181	N181	N181	N181	N181	N181	Onvermijdelijk
6D.3	Stichting Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) continueren tijdelijke capaciteit	N225								Beleidskeuze
6D.4	Stichting Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) PGB Jeugdwet	N185	N185	N185	N185	N185	N185	N185	N185	Beleidskeuze
6D.5	Stichting Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) huisvesting Capelle-West	N65	N65	N65	N65	N65	N65	N65	N65	Beleidskeuze
6D.6	Stichting Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Zorg in Natura	N232	N232	N232	N232	N232	N232	N232	N232	Beleidskeuze
7.1	Programma Duurzaamheid	N85	N85	N85	N85	N85	N85	N85	N85	Beleidskeuze
7.2	Actieplan Geluid	N25								Beleidskeuze
7.3	Afvalactieplan	N250	N250	N250	N0	N0	N0	N0	N0	Beleidskeuze
7.4	DCMR	N83	N83	N83	N83	N83	N83	N83	N83	Onvermijdelijk
7.5	Aanpak Nu niet zwanger GGD Rotterdam-Rijnmond	N25	N25	N25	N25	N25	N25	N25	N25	Technisch
7.6	Seksuele gezondheid jongeren	N50								Beleidskeuze
8.1	Omgevingswet	N480	N650	N590	N490	N275	N50	N50	N50	Onvermijdelijk
8.2	Uitbreiding formatie Ruimtelijke Ordening	N82	N82	N82	N82					Beleidskeuze
8.3	Uitbreiding formatie Stedenbouw	N66	N66	N66	N66					Beleidskeuze
8.4	Uitbreiding formatie projectsecretaris	N0	N41	N41	N41	N41	N41	N41	N41	Beleidskeuze
Totaal		N4.603	N2.726	N1.110	V439	V2.615	V1.808	V1.698	V2.038

Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat we door middel van financiële ratio's inzicht geven in onze financiële positie. De netto schuldquote en solvabiliteit zijn in gunstige zin aangepast in de Voorjaarsnota 2020, vanwege de eenmalige verkoopopbrengst van Eneco. In deze Begroting 2021 ontwikkelen deze zich weer minder positief dan bij de Voorjaarsnota 2020. De netto schuldquote blijft in de meeste jaren in de “groene” zone (< 90%), maar verschuift in 2026 naar “oranje”. De solvabiliteit bevindt zich in 2021 in “oranje” en blijft daar naar verwachting in de jaren erna ook.

De Debt Service Coverage Ratio (DSCR) geeft een beeld van de plek die rente en afschrijvingen innemen in de begroting. Bij voorkeur is deze ratio boven de 1. De DSCR wordt als volgt berekend: (resultaat + afschrijving en rente) / (rente + aflossingen). Wanneer rente of aflossingen een relatief groot deel van de kasstromen uit maken, daalt deze waarde onder 1. De DSCR laat een dalende trend zien. Dit betekent dat er steeds meer betaald moet worden aan rente en aflossingen van leningen. 

				Begroting en meerjarenbegroting				Doorkijk
Financiële ratio's		Rekening 2019	Prognose 2020*	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028
1a	netto schuldquote	47%	25%	49%	60%	69%	79%	88%	93%	95%	95%
1b	netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen	47%	24%	48%	60%	69%	79%	88%	93%	94%	95%
2	solvabiliteit	35%	58%	52%	49%	47%	45%	43%	41%	41%	41%
3	grondexploitatie	1%	2%	3%	2%	0%	0%	0%	0%	0%	0%
4	structurele exploitatieruimte	4%	0%	1%	1%	1%	0%	0%	0%	0%	0%
5	belastingcapaciteit	81%		78%
6	debt service coverage ratio	0,5	2,2	0,4	1,6	1,6	1,5	1,5	1,4	1,5	1,5
7	afschrijvingsnorm	2,9**	3,3**	3,7	4,5	4,6	5,7	6,1	6,2	6,7	6,9
*) Stand Voorjaarsnota 2020
**) Stand Najaarsnota 2019

De volgende signaleringswaarden zijn afgesproken:

Ratio		Categorie A minst risicovol	Categorie B neutraal	Categorie C meest risicovol
1a	Netto schuldquote	<90%	90-130%	>130%
1b	Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen	<90%	90-130%	>130%
2	Solvabiliteitsratio	>50%	20-50%	<20%
3	Grondexploitatie	<20%	20-35%	>35%
4	Structurele exploitatieruimte	>0%	0%	<0%
5	Belastingcapaciteit	<95%	95-105%	>105%

 

Het EMU-saldo geeft een indicatie van de feitelijke geldstromen van de gemeente. Volgens de Septembercirculaire 2020 zou deze niet nadeliger moeten zijn dan N 7.518, oftewel ons Capelse aandeel in het totale begrotingstekort van Nederland. Dit is echter geen harde norm, maar een indicatie. Uit de tabel en grafiek blijkt dat we hier niet aan voldoen, behalve in de laatste jaren 2027 en 2028. Een EMU-saldo van 0 is overigens de theoretisch beste situatie, als uitgaven en inkomsten aan elkaar gelijk zijn.

In de Najaarsnota 2020 volgt een herijking van de kredieten. Dit zal resulteren in een verschuiving van kredieten van 2020 naar latere jaren. Dit heeft direct een effect op de gepresenteerde waarde van het EMU-saldo in 2021. Voor 2020 geldt een tegenovergesteld effect.

			Begroting				Doorkijk
EMU Saldo	Rekening	Begroting	2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028
	2019	2020
Berekend EMU-saldo	-23.226	-51.938	-34.988	-22.640	-22.133	-16.076	-17.451	-11.870	-2.835	-2.120

In april 2019 en mei 2020 heeft de raadswerkgroep SIR een aantal bijeenkomsten gehad. Hieronder geven wij aan hoe wij hiermee om zijn gegaan. 

Nummer	Advies werkgroep	Hoe verwerkt in Begroting 2021?
1	Blijf de meerjarige doorrekening van de verschillende ratio’s, indicatoren en ratio's presenteren in P&C-documenten.	Hier is aan voldaan.
2	Blijf in de meerjarige doorrekening binnen de neutrale categorie van onze toezichthouder voor wat betreft de netto schuldquote (< 130%) en de solvabiliteit (> 20%).	Hier is aan voldaan.
3	Blijf voldoen aan de wettelijke regelgeving vanuit de wet HOF indien hier wijzigingen op ontstaan en kom/blijf voor de periode 2024 tot en met 2027 gemiddeld binnen de referentiewaarde voor het EMU-saldo en streef naar een waarde van minimaal € 0 EMU-saldo vanaf 2027.	Hier is niet aan voldaan. Gemiddelde 2024-2027 is -/- 12.058. Referentiewaarde is -/- 7.518. EMU-saldo is in 2027 -/- 2.835 en in 2028 -/- 2.120.
4	Minimaliseer het aantal bestemmingsreserves, aangezien bestemmingsreserves weliswaar een dekkingsmiddel zijn, maar nadrukkelijk geen financieringsmiddel.	Uitgevoerd in Voorjaarsnota 2019. In deze Begroting 2021 wordt 1 reserve toegevoegd, namelijk de Reserve besteding verkoop Eneco-aandelen.
5	Blijf behoudend begroten; Zet daarbij financiële voordelen eerst en vooral in voor versterking van de balans en het terugdringen van de verwachte schuldenlast; Laat zichtbaar de afweging terugkomen over het mogelijk heroverwegen en/of temporiseren van eerder gemaakte keuzes in de P&C-cyclus; Zoek voor het rentepercentage voor de nieuwe langlopende leningen aansluiting bij de bovenkant van wat omliggende gemeenten als lange termijn rente hanteren; Handhaaf de soort “behoedzaamheidsreserve” voor de te ontvangen accressen in de Algemene uitkering; Verhoog de lasten voor de Capellenaar niet met meer dan de inflatie, zolang daar geen directe noodzaak voor is.	Rente: uitgevoerd in Najaarsnota 2019 en opnieuw in Voorjaarsnota 2020. In deze Begroting 2021 percentages verlaagd en daarmee niet meer aansluiten op bovenkant regiogemeenten. Algemene uitkering: uitgevoerd in Najaarsnota 2019, door de raming voor het accres te zetten op het 25-jarige gemiddelde van 2,81% i.p.v. accresraming van circulaire. Belastingen: geïndexeerd in deze Begroting 2021; afvalstoffenheffing: deels verhogen voor Afvalactieplan (principe van kostendekkendheid) en deels uit algemene middelen dekken (via Reserve besteding verkoop Eneco-aandelen).
6	Formuleer een procesvoorstel voor de actualisatie van de Kadernota Kerntakendiscussie 2010, zodat actualisatie nog dit jaar plaats kan vinden.	We werken aan een procesvoorstel en informeren de raad nog dit jaar hierover. We koersen aan op het voorleggen van keuzes in de Voorjaarsnota 2021.
7	Bepaal vanaf 2020 de norm voor de Debt Service Coverage Ratio (DSCR) op minimaal 1,0.	De DSCR blijft boven 1, behalve in het jaar 2021.
8	Begroot behoedzaam en behoudt vooralsnog de volledige Eneco opbrengst ter versterking van de balans en bepaal op een later moment of een gedeelte van deze opbrengsten incidenteel kan worden ingezet voor het realiseren van bestaande en/of nieuwe beleidswensen. Het bedrag dat minimaal behouden dient te blijven om het wegvallende dividend van structureel € 890.000 te kunnen opvangen bedraagt (tegen 2%) € 44,5 miljoen.	In deze Begroting 2021 komen wij met een voorstel om € 20 miljoen te doteren in een nieuwe Reserve besteding verkoop Eneco-aandelen. Vanuit deze reserve onttrekken wij de komende jaren incidentele posten en ook voor het minder hard stijgen van het tarief van afvalstoffenheffing voor de komende drie jaar. Op programma 0 staat een overzicht van projecten die gedekt zijn uit de reserve.
9	Geef bij elk P&C-document een expliciete toelichting op die resultaten (begrotingsresultaat en EMU-saldo) en ratio’s (netto schuldquote, solvabiliteit en DSCR) waar in enig jaar en/of structureel niet wordt voldaan aan de gestelde kaders. Geef daarbij aan op welke wijze er wel (weer) voldaan gaat worden aan deze kaders.	Er is niet voldaan aan een positief begrotingsresultaat (jaar 2021) en het EMU-saldo in 2024-2028 (zie punt 3). De Meicirculaire 2020 liet gunstige cijfers zien, maar tegelijkertijd zien wij op diverse beleidsterreinen toename van de lasten of afname van de baten. De netto schuldquote komt niet boven 130% en de solvabiliteit niet onder 20%. Er is veel protest van gemeenten over te weinig middelen die zij van het kabinet krijgen voor de Jeugdzorg en Wmo. Mede hierom hebben wij de kostenstijging van de Wmo nu alleen in 2021 doorgevoerd en niet voor de jaren erna. Verder starten wij een proces om de Kadernota kerntakendiscussie te actualiseren met uw raad. Wij hebben reeds de volgende oplopende taakstelling opgenomen in de begroting: V 500 in 2024 t/m 2026, V 1.500 in 2027 en V 2.000 vanaf 2028.

Samengevat is onze reactie: voor de benodigde extra inkomsten kijken wij naar de rijksoverheid en sluiten we aan bij het protest van andere gemeenten. Het gemeentefonds wordt ook herverdeeld over gemeenten en dit kan tot wijzigingen van onze inkomsten leiden. Verder hebben wij een taakstelling opgenomen op basis van het proces om de Kadernota kerntakendiscussie te actualiseren. Wij blijven in gesprek met de raadswerkgroep en doen ons best om in de toekomst aan alle adviezen te voldoen.