Financiële verantwoording

De raad stelt de programmabegroting vast op het niveau van de programma’s. De raad stelt de budgetten voor 2020 voor de programma’s vast op de bedragen, zoals genoemd in de tabellen in de programma’s. De raad autoriseert daarmee het college om uitvoering te geven aan de programmabegroting en de aangegeven budgetten te besteden. In onderstaande tabellen geven we tevens de realisatie op de budgetten weer.

Onderstaand overzicht bevat een samenvatting van de in de programma's opgenomen rekeningcijfers.

Lasten
Programma	Begroting 2020	Wijziging Begroting 2020	Totaal begroting 2020	Rekening 2020	Verschil 2020
0. Bestuur en Ondersteuning	N32.883	V1.540	N31.344	N32.878	N1.534
1. Integrale Veiligheid en Openbare Orde	N7.809	N519	N8.328	N7.765	V563
2. Verkeer, Vervoer en Waterstaat	N8.187	N1.375	N9.562	N7.733	V1.829
3. Economie	N1.252	V45	N1.208	N1.143	V65
4. Onderwijs	N8.585	V721	N7.864	N7.708	V156
5A. Vrije tijdsbesteding (Sport en Cultuur)	N11.996	N270	N12.266	N12.275	N9
5B. Openbaar groen en (openlucht) recreatie	N6.232	N700	N6.931	N6.379	V552
6A. Sociale Infrastructuur	N11.693	N263	N11.956	N11.718	V238
6B. Werk en Inkomen (Participatiewet)	N54.003	N6.351	N60.354	N60.669	N315
6C. Wet Maatschappelijke Ondersteuning	N14.411	N1.225	N15.636	N16.060	N424
6D. Jeugdhulp	N19.576	N181	N19.757	N19.872	N115
7. Volksgezondheid en Milieu	N16.460	N1.511	N17.971	N17.900	V71
8. Stadsontwikkeling	N16.030	N2.125	N18.155	N13.993	V4.162
Saldo van lasten	N209.117	N12.214	N221.332	N216.093	V5.239
Baten
Programma	Begroting 2020	Wijziging Begroting 2020	Totaal begroting 2020	Rekening 2020	Verschil 2020
0. Bestuur en Ondersteuning	V138.220	V79.525	V217.745	V218.960	V1.215
1. Integrale Veiligheid en Openbare Orde	V665	N0	V665	V531	N134
2. Verkeer, Vervoer en Waterstaat	V449	V273	V722	V1.115	V393
3. Economie	V1.092	N121	V971	V937	N34
4. Onderwijs	V3.283	N785	V2.498	V2.628	V130
5A. Vrije tijdsbesteding (Sport en Cultuur)	V3.555	V68	V3.623	V3.730	V107
5B. Openbaar groen en (openlucht) recreatie	V893	V80	V973	V1.086	V113
6A. Sociale Infrastructuur	V1.077	N97	V979	V1.047	V68
6B. Werk en Inkomen (Participatiewet)	V33.217	V9.782	V42.999	V44.730	V1.731
6C. Wet Maatschappelijke Ondersteuning	V463	V127	V590	V468	N122
6D. Jeugdhulp	V62	V160	V222	V282	V60
7. Volksgezondheid en Milieu	V13.756	V201	V13.956	V14.021	V65
8. Stadsontwikkeling	V11.979	V5.313	V17.292	V14.540	N2.752
Saldo van baten	V208.711	V94.526	V303.235	V304.075	V840
Saldi
Programma	Begroting 2020	Wijziging Begroting 2020	Totaal begroting 2020	Rekening 2020	Verschil 2020
0. Bestuur en Ondersteuning	V105.337	V81.065	V186.401	V186.082	N319
1. Integrale Veiligheid en Openbare Orde	N7.144	N519	N7.663	N7.234	V429
2. Verkeer, Vervoer en Waterstaat	N7.738	N1.102	N8.840	N6.618	V2.222
3. Economie	N160	N76	N237	N206	V31
4. Onderwijs	N5.302	N64	N5.366	N5.080	V286
5A. Vrije tijdsbesteding (Sport en Cultuur)	N8.441	N202	N8.643	N8.545	V98
5B. Openbaar groen en (openlucht) recreatie	N5.339	N620	N5.958	N5.293	V665
6A. Sociale Infrastructuur	N10.616	N360	N10.977	N10.671	V306
6B. Werk en Inkomen (Participatiewet)	N20.786	V3.431	N17.355	N15.939	V1.416
6C. Wet Maatschappelijke Ondersteuning	N13.948	N1.098	N15.046	N15.592	N546
6D. Jeugdhulp	N19.514	N21	N19.535	N19.590	N55
7. Volksgezondheid en Milieu	N2.704	N1.310	N4.015	N3.879	V136
8. Stadsontwikkeling	N4.051	V3.188	N863	V547	V1.410
Saldo van baten en lasten	N406	V82.312	V81.903	V87.982	V6.079
Mutaties reserves:
- Toevoegingen	N1.828	N3.687	N5.515	N8.755	N3.240
- Onttrekkingen	V4.796	V2.267	V7.063	V7.547	V484
Afrondingen	N2	V1	V4	V1	N3
Resultaat	V2.560	V80.893	V83.455	V86.775	V3.320

Aangezien de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves formeel niet als lasten en baten worden gezien, is in eerdere overzichten in hoofdstuk 4 afzonderlijk het gerealiseerd totaal saldo van baten en lasten (per programma) zichtbaar gemaakt. Hieronder geven we de mutaties van en naar de reserves, gesaldeerd, weer. Het overzicht geeft aan op welk programma de mutaties in reserves betrekking hebben.

Resultaatverdeling		Begroting 2020	Wijziging Begroting 2020	Totaal begroting 2020	Rekening 2020	Verschil 2020
Saldo van baten en lasten		N406	V82.312	V81.906	V87.982	V6.076
Progr.	Mutaties in reserves
0	Reserve bedrijfsvoering	V586	V288	V874	V388	N486
0	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V32	V32	N46	N78
0	Reserve Doe Mee Fonds	V2.498	N1.770	V728	V1.173	V445
0	Reserve rekenkamer	N0	N0	N0	V27	V27
1	Reserve bedrijfsvoering	V34	N0	V34	N213	N247
1	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V86	V86	V86	N0
2	Reserve bedrijfsvoering	N152	N0	N152	V102	V254
2	Reserve eenmalige uitgaven	N0	N19	N19	N1.467	N1.447
3	Reserve bedrijfsvoering	N59	N0	N59	N98	N39
3	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V55	V55	V61	V6
4	Reserve bedrijfsvoering	N37	N0	N37	V48	V85
4	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V192	V192	V192	N0
5A	Reserve bedrijfsvoering	N38	N0	N38	V2	V40
5A	Reserve eenmalige uitgaven	V121	N100	V21	V21	N0
5B	Reserve Water	N34	N0	N34	N136	N103
5B	Reserve bedrijfsvoering	N69	N0	N69	V152	V221
5B	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V43	V43	N629	N672
6A	Reserve bedrijfsvoering	N94	N0	N94	V65	V158
6A	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V2	V2	N157	N159
6B	Reserve bedrijfsvoering	V189	N0	V189	V225	V36
6B	Reserve eenmalige uitgaven	V213	N238	N25	N25	N0
6C	Noodfonds	N0	N0	N0	N0	N0
6C	Reserve bedrijfsvoering	N52	N10	N62	V108	V170
6D	Reserve eenmalige uitgaven	N0	N56	N56	N56	N0
6D	Reserve bedrijfsvoering	N0	N0	N0	V32	V32
7	Reserve bedrijfsvoering	N18	N0	N18	N1	V17
7	Reserve eenmalige uitgaven	N0	V242	V242	V150	N92
8	Reserve bedrijfsvoering	N122	N0	N122	N377	N255
8	Reserve eenmalige uitgaven	N0	N165	N165	N834	N669
Totaal mutaties in reserves		V2.968	N1.419	V1.548	N1.208	N2.756
Subtotaal		V2.562	V80.893	V83.454	V86.774	V3.320
Afrondingen				V1	V1
Resultaat		V2.562	V80.893	V83.455	V86.775	V3.320

Structureel evenwicht in de rekening is aanwezig, omdat de structurele lasten door de structurele baten worden gedekt. Het gerealiseerd resultaat moet hiervoor worden gecorrigeerd met het saldo van Incidentele baten en lasten. Ook na de correctie van de incidentele baten en lasten is dat het geval.

De algemene dekkingsmiddelen van de gemeente bestaan uit:

1. Algemene uitkering uit het gemeentefonds
2. Gemeentelijke belastingen
3. Commerciële contracten
4. Dividenden
5. Saldo van de financieringsfunctie (rente)

De invloed van de coronacrisis is ook zichtbaar bij de algemene dekkingsmiddelen, met name bij de algemene uitkering (corona compensatie), de logiesbelasting (minder overnachtingen) en de dividenden (opschorten dividenduitkeringen). 

Hieronder wordt toelichting per onderdeel gegeven. 

1. Algemene uitkering uit het gemeentefonds
Het gemeentefonds is veruit de grootste inkomstenbron voor onze gemeente. In 2020 is de begroting hiervoor geactualiseerd in de Voorjaarsnota en Najaarsnota 2020. Het resultaat is V 378. Dit resultaat wordt veroorzaakt door de Decembercirculaire 2020. In deze circulaire ontvangen we extra middelen, met name als corona compensatie. De decembercirculaire wordt te laat gepubliceerd om nog in een begrotingswijziging te verwerken, waardoor het resultaat in de jaarrekening valt.

2. Gemeentelijke belastingen
De opbrengsten van Onroerendzaakbelasting (Ozb), hondenbelasting en logiesbelasting (voor toeristen) beschouwen wij als algemene dekkingsmiddelen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de afvalstoffenheffing of de rioolheffing, waarbij we deze middelen voor het gerelateerde doel in moeten zetten. In de paragraaf Lokale heffingen leest u meer over de belastingen en heffingen. Bij de Najaarsnota 2020 is de verwachte Ozb opbrengst enigszins aangepast met V 34 voor woningen en N 30 voor niet-woningen. In de realisatie van de jaarrekening is gebleken dat er op woningen een resultaat van V 29 werd gerealiseerd, en op niet-woningen een resultaat van V 369. De hondenbelasting is grotendeels conform begroting gerealiseerd. De logiesbelasting stond in 2020 onder druk als gevolg van de coronacrisis, omdat er veel minder overnachtingen werden gerealiseerd. In de Najaarsnota zijn de begrote opbrengsten uit voorzorg met N 52 verlaagd, maar in de jaarrekening is gebleken dat er toch nog V 17 meer is gerealiseerd dan verwacht. 

3. Commerciële contracten
Dit betreft baten die worden verkregen uit reclame-uitingen langs de openbare weg. Er zijn voor N 45 minder inkomsten gerealiseerd dan begroot.

4. Dividenden
Dit betreft de opbrengsten van dividenden van Eneco NV, Stedin NV, Evides NV,  Irado NV en Sportief Capelle BV. Een belangrijke mutatie is de verkoop van Eneco aandelen. In 2020 ontvingen we voor het laatst dividend van Eneco. De verkoopopbrengst was V 77.537. In de Voorjaarsnota 2020 is deze opbrengst geboekt en is het meerjarige dividend verwijderd. In deze Voorjaarsnota zijn ook de dividenduitkeringen van Evides en Stedin aangepast met respectievelijk V 81 en N 79. Verder ontvingen wij een uitkering van Sportief Capelle van V 9. 

Normaal gesproken ontvangen wij ook dividend van de Bank Nederlandse Gemeenten, maar dit is opgeschort vanwege de coronacrisis. De structurele begroting hiervoor is V 9. In februari 2021 ontvingen wij wel bericht van de BNG dat de BNG voornemens is om in 2021 een deel van het dividend over boekjaar 2019, wat was ingehouden, alsnog uit te keren. Dit zal dan landen in boekjaar 2021. Verder heeft in 2020 ook Irado aangegeven het dividend met tweederde uit voorzorg te verlagen, waardoor wij V 110 ontvingen in plaats van V 330.  In januari 2021 ontvingen wij wel bericht van Irado dat deze voornemens is het dividend alsnog volledig uit te keren in boekjaar 2021. Zowel de mutatie bij de BNG als bij Irado is verwerkt in de begrotingswijziging van de Najaarsnota 2020.

5. Saldo van de financieringsfunctie
Dit betreft het resultaat van rente over de lang- en kortlopende leningen. Het is het verschil tussen de toegerekende rekenrente aan de programma’s en de werkelijk betaalde rente. 

Algemeen dekkingsmiddel	Programma	Begroting 2020	Wijziging begroting 2020	Totale begroting 2020	Realisatie 2020	Verschil begroting en realisatie
1. Algemene uitkering	0	V119.393	V2.559	V121.952	V122.330	V378
2. Gemeentelijke belastingen:
- ozb	0	V11.868	V4	V11.872	V12.271	V399
- hondenbelasting	0	V306	N0	V306	V307	V1
- logiesbelasting	3	V70	N52	V18	V35	V17
3. Commerciële contracten	3	V660	N46	V614	V569	N45
4. Dividenden (incl. opbrengst Eneco)	0	V3.192	V77.321	V80.513	V80.512	N1
5. Saldo financieringsfunctie	0	N62	V27	N36	N8	V28
Totaal		V135.427	V79.813	V215.239	V216.016	V777

In de primitieve begroting is in programma 0 Bestuur een post voor onvoorziene uitgaven opgenomen voor een bedrag van N 33. De raming van deze post is gebaseerd op een bedrag van 0,50 per inwoner.
De post onvoorzien is een begrotingspost die per definitie niet leidt tot uitgaven. Het totaalbudget wat gereserveerd is in de begroting wordt ingezet door een begrotingswijziging, waardoor het budget wordt getransporteerd naar het programma waar de uitgaven worden gedaan. Het college is bevoegd tot besteding van de post onvoorzien.
In 2020 is de post onvoorzien één keer ingezet, namelijk voor de extra inkoop van 2 pagina's bij de IJssel & Lekstreek, gedurende 6 maanden. Deze lokale krant zag door de coronacrisis de advertentie-inkomsten terugvallen. Dit besluit is genomen in de Voorjaarsnota 2020. 

	Begroting 2020	Wijziging Begroting 2020	Totale Begroting 2020	Rekening 2020	Verschil 2020 t.o.v. Begroting
Post onvoorzien	N33	V33	N0	N0	N0

Het EMU-saldo geeft een indicatie van de feitelijke geldstromen van de gemeente. Volgens de Septembercirculaire 2020 zou deze niet nadeliger moeten zijn dan N 7.518, oftewel ons Capelse aandeel in het totale begrotingstekort van Nederland. Dit is echter geen harde norm, maar een indicatie. Uit de tabel blijkt dat wij hier niet aan hebben voldaan in 2020. In de Najaarsnota 2020 gingen wij uit van een negatief EMU-saldo van € 30,2 miljoen. Dit is in de jaarrekening minder negatief gebleken met als belangrijkste oorzaak een lager investeringsvolume (verschil € 4,8 miljoen) en verder een positiever resultaat voor bestemming (€ 5,6 miljoen), lagere onttrekkingen aan voorzieningen (€ 1,9 miljoen) en mutaties van voorraden (€ 1,1 miljoen). Het positiever resultaat is toegelicht in deze jaarrekening. Het lager investeringsvolume wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de vertraging in de nieuwbouw onderwijs Alkenlaan (€ 3,3 miljoen), ondergrondse containers (€ 0,8 miljoen), verduurzaming Slotlaan 121 (€ 0,3 miljoen), speelplaatsen (€0,2 miljoen), verhardingen (€ 0,5 miljoen) en VRI's (€ 0,2 miljoen).  Voor de investeringen in groen en CTW zijn er meer uitgaven geweest in 2020 (beide € 0,2 miljoen), maar die passen binnen het totaal gevoteerde krediet.

EMU-saldo	Begroting 2020	Voorjaarsnota 2020*	Najaarsnota 2020	Jaarrekening 2020
	-44.454	-49.655	-30.195	-16.788
*De verkoopopbrengst van Eneco telt niet mee in het EMU-saldo

Een kasstroomoverzicht is een overzicht van de feitelijke geldmiddelen, waaruit de financieringsbehoefte blijkt. Het corrigeert het resultaat voor financiële posten die feitelijk geen geldstromen met zich meebrengen, namelijk de mutaties in reserves, dotaties in voorzieningen en afschrijvingslasten. Ook neemt het diverse posten mee die verrekend worden met de balans en daarom geen deel uit maken van het overzicht van baten en lasten, maar wel feitelijk geld kosten of opleveren.

Vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording geldt er geen verplichting om een kasstroomoverzicht op te nemen, maar vanwege het belang om hier inzicht in te hebben, nemen we dit wel op in de begroting en jaarrekening.

Uit dit kasstroomoverzicht blijkt dat we in 2020 een financieringsoverschot van € 57,5 miljoen hadden. Dit overschot is de som van de operationele en de investeringsactiviteiten. De operationele activiteiten laten een positief saldo zien van € 85,8 miljoen, wat vooral veroorzaakt wordt door het positieve jaarrekeningresultaat. Strikt genomen geldt voor dit onderdeel daarmee geen financieringsbehoefte. De netto investeringsactiviteiten bedragen € 28,3 miljoen en is dus lager dan het positief saldo uit de operationele activiteiten.

Bij het onderdeel ‘kasstroom uit financieringsactiviteiten’ zien we wat er in 2020 gedaan is met het financieringsoverschot. Er is voor € 36,1 miljoen aan leningen afgelost. Er zijn in 2020 geen nieuwe leningen aangegaan. Er is voor € 6,4 miljoen minder geld uitgezet in de schatkist en is de hoeveelheid kasgeldleningen (korte termijn leningen < 1 jaar) met € 18,0 miljoen afgenomen op de balansdatum.  Per saldo resteert een mutatie van de geldmiddelen van € 3,0 miljoen op de balansdatum 31-12-2020.

Kasstroom overzicht	Rekening 2020
Kasstroom uit operationele activiteiten
Resultaat	86.775
Afschrijvingen, afwaarderingen	6.386
Mutatie werkkapitaal
- Mutatie voorraden	-3.801
- Mutatie uitzettingen, overlopende activa	-6.697
- Mutatie vlottende schuld, overlopende passiva	3.470
Mutatie reserves	1.208
Mutatie voorzieningen	-1.536
Mutatie waarborgsommen, overige vaste schuld	-39
Kasstroom uit operationele activiteiten	85.766
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Netto investeringen immateriële vaste activa	0
Desinvesteringen immateriële vaste activa	0
Netto investeringen materiële vaste activa	-28.283
Desinvesteringen materiële vaste activa	0
Netto investeringen financiële activa - excl. verstr. leningen	0
Desinvesteringen financiële activa - excl. verstr. leningen	0
Kasstroom uit investeringsactiviteiten	-28.283
Financieringsbehoefte (-) cq. overschot (+)	57.483
Kasstroom uit financieringsactiviteiten > 1 jaar
Toename verstrekte leningen	0
Aflossing verstrekte leningen	76
Toename opgenomen leningen	0
Aflossing opgenomen leningen	-36.092
Kasstroom uit financieringsactiviteiten > 1 jaar	-36.016
Kasstroom uit financieringsactiviteiten < 1 jaar
Mutatie uitzettingen in 's Rijks schatkist	-6.441
Mutatie opgenomen kasgeldleningen	-18.000
Kasstroom uit financieringsactiviteiten < 1 jaar	-24.441
Mutatie geldmiddelen	-2.974
De mutatie in geldmiddelen is als volgt te specificeren
Liquide middelen / bankschulden ultimo vorig dienstjaar:	3.516
Liquide middelen / bankschulden ultimo dienstjaar:	542
Mutatie geldmiddelen	-2.974

De stand en het verloop van de reserves en voorzieningen zien er als volgt uit. We onderscheiden Algemene reserves, Bestemmingsreserves en Voorzieningen. In de bijlage Reserve en voorzieningen hebben we een gedetailleerd overzicht per reserves opgenomen.

Nr	Naam Reserve	Portefeuillehouder	Budgethouder	Boekwaarde per 1-1-2020	Toevoeging	Onttrekking	Resultaatbestemming vorig boekjaar	Vermindering ter dekking van afschrijvingen	Boekwaarde per 31-12-2020
A: Algemene reserves
1	Minimum niveau 10 miljoen	Van Veen	Fin.	10.000	0	0	0	0	10.000
2	Algemene reserve	Van Veen	Fin.	56.441	0	0	7.063	0	63.504
Subtotaal rubriek A:				66.441	0	0	7.063	0	73.504
B: Bestemmingsreserves
1	Egalisatiereserve bedrijfsvoering	Van Veen	GS	574	1.057	1.489	0	0	142
2	Eenmalige uitgaven	Van Veen	Fin.	3.455	4.943	2.239	0	0	6.159
3	Sociaal Noodfonds	Westerdijk	SL	223	15	14	0	0	223
4	Reserve rekenkamer	Van Veen	Griffie	37	0	27	0	0	10
5	Denk en Doe Mee!-fonds	Hartnagel	BCO	4.328	1.170	2.343	0	0	3.155
6	Water	Wilson	SB	2.247	165	29	0	0	2.383
Subtotaal rubriek B:				10.864	7.350	6.141	0	0	12.072
	Afronding			-1	0	1	0	0	-1
Totaal Reserves (Rubriek A+B)				77.304	7.350	6.142	7.063	0	85.575
Nr	Naam Voorziening	Portefeuillehouder	Budgethouder	Boekwaarde per 1-1-2020	Toevoeging	Aanwending	Vrijval	Boekwaarde per 31-12-2020
1	Onderhoud	div.	div.	3.941	1.832	1.639	0	4.134
2	Nog uit te voeren werken bouwgr.expl.	Van Veen	SB	22	0	0	0	22
3	Diverse (verliesgevende) complexen	Van Veen	SO	7.174	6	0	2.409	4.772
4	Dubieuze debiteuren	Van Veen	Fin.	7.405	900	147	138	8.021
5	Alg.pensioenwet politieke ambtsdragers	Burgemeester	GS	8.019	560	404	0	8.176
6	Rioolrechten middelen derden	Van Veen	SB	2.321	128	632	0	1.816
7	Afvalstoffenheffing middelen derden	Van Veen	SB	2.081	-83	590	0	1.408
8	Gereed product	Van Veen	SO	0	797	0	0	797
	Afronding			1	0	0	0	0
Totaal Voorzieningen				30.964	4.140	3.412	2.547	29.146

Vanaf 2016 zijn gemeenten verplicht om vennootschapsbelasting (Vpb) te betalen voor taken waar de gemeente als ‘ondernemer’ in belastingtechnische zin optreedt.

Er is nog weinig jurisprudentie over Vpb bij gemeenten, waardoor het vaak onzeker is over welke taak wij wel of niet deze belasting dienen te betalen. In de begrotingen vanaf 2016 hielden wij rekening met bedragen van N 165 te betalen Vpb voor commerciële contracten, oftewel onze reclame-inkomsten. Omdat wij op het standpunt staan dat wij over de commerciële contracten afgesloten voor 2016 geen Vpb hoeven af te dragen, hebben wij over het jaren 2016 tot en met 2020 een nul aangifte gedaan. De mogelijke last werd verantwoord in het desbetreffende jaar en gereserveerd op de balans in afwachting op de definitieve aanslag.

Onze accountant was in de jaarrekening van 2018 van mening dat een dergelijke reservering niet rechtmatig was bij een nul aangifte. Als gevolg zijn de begrotingsbedragen 2019 verlaagd. Wetende dat de gemeente nog risico liep dat de belastingdienst van mening is dat commerciële contracten wel Vpb-plichtig zijn is hierover in de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing aangegeven dat hier nog een risico ligt tot nabetaling.

Eind 2020 werd de gemeente geïnformeerd dat de belastinginspecteur ons standpunt niet deelt en heeft over de verstreken jaren naheffingsaanslagen opgelegd. Dit heeft geleid tot een extra nadeel van N 836.